[zaloguj się]
[pdf]

GNOIĆ (14) vb impf

o jasne.

Fleksja
inf gnoić
indicativus
praes
sg pl
1 gnoję
3 gnoi gnoją
praet
sg
3 m gnoił
conditionalis
pl
3 m pers by gnoili
subst by gnoiły

inf gnoić (3). ◊ praes 1 sg gnoję (2). ◊ 3 sg gnoi (4). ◊ 3 pl gnoją (1). ◊ praet 3 sg m gnoił (1). ◊ con 3 pl m pers by gnoili (2). subst by gnoiły (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

1. Powodować rozkład, gnicie; putrefacere Mącz, Cn (11): Putrefacio, Gnoyę/ rozgnoyiwam. Mącz 333d, 116d.

gnoić co (2): ale iż żarłacżtwo wielkie wnich ieſt dla zimney wilgoti wnątrza kthora w nich prawie gnoi pokarm, przeto chciwie pożyraią czokolwie ſie im miękkiego nagodzi. GlabGad H8v; W dworſkich folwárcech gnoią cebule [...] y inſze ogrodne rzecży [...]: coby miáło zgnić/ to przedáć GostGosp 72.

Przen: Trzymać długo w więzieniu; carceri in perpetuum includere Cn (3): MurzNT 43v; w więzieniu gnoił/ śćinał/ cżwiertował/ ná pále wbijał ś. Boże wyznawce SkarŻyw 299; ReszHoz 121.
a. Powodować jątrzenie, ropienie; emarginare ulcera Cn (4): A tych máśći przykłádáć/ ktoréby gnoiły/ á ropę wyćiągáły SienLek 147.

gnoić co (3): iáko łákomy Bárwierz mogąc rychło vleczyć ránę/ gnoi ią GroicPorz ev; Seps, Máły wężyk którego vkąſzenie ciáło gnoyi. Mącz 384a; SienLek 130v.

2. Użyźniać nawozem; fimo a. laetamine a. stercore saturare, ingerere stercus, laetamine satiare, laetare, laetificare, pabulari fimo, stercorare Cn (3): iáko ſą te roboty/ orániná wſzeláka/ śiew/ młoćbá/ drwá/ rowy kopánia/ grodza/ gnoić/ żniwo/ koſa/ przędzá. GostGosp 160.

gnoić co (2): Goski ktv; Sterkucius był theż bog v nich/ ktory naypirwey wymyſlił role gnoić. BielKron 24v.

Synonim: 1.a. ropić.

Formacje współrdzenne: nagnoić, przegnoić, rozgnoić, ugnoić, zagnoić, zgnoić; nagnajać; nagnojać; rozgnoiwać.

Cf GNOJĄCY, GNOJENIE, [GNOJONY]

KW