[zaloguj się]
[pdf]

JESTESTWO (8) sb n

Oba e oraz o prawdopodobnie jasne (tak Cn).

Fleksja
sg
N jestestwo
A jestestwo
I jestestw(e)m

sg N jestestwo (1). ◊ A jestestwo (5). ◊ I jestestw(e)m (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI(XVIII) ‒ XVIII w.

fil. Istnienie, byt, egzystencja; odpowiednik scholastycznego terminu „esse” i być może „essentia”; existentia, subsistentia Cn (8): Ale ſam w ſobie Bog záwżdy iednáki/ á odmiány żadney y przypadkow przychodzących y odchodzących nie ma. wſzytko w nim ieſt co ieſt/ ſámo w nim ieſteſtwo. SkarKaz 485a, 485a [2 r.].
Zwrot: »jestestwo mieć« [w tym: od kogo (4), z kogo (1)] (5): od ſyná/ powiáda [Basilijus]/ Duch S. ieſtezſtwo ma SkarJedn 278, 271, 278 [2 r.], 290.
Szeregi: »esse abo (to jest) jestestwo« (2): A iákoż wedle tego S. Báſilego [Duch Święty] od ſyná nie pochodzi/ gdy to eſſe ábo ieſtezſtwo od ſyná ma/ ták iáko y od oycá. SkarJedn 278, 278.

»istność i jestestwo« (4): ſkázuiem aby tę prawdę wiáry káżdy Chrześciánin wierzył [...] iż Duch S. z oycá y ſyná wiecżnie ieſt/ y iſtność ſwoię y ieſteſtwo ma záras z Oycá y z Syná SkarJedn 271.

Synonimy: bycie, byt, bytność, egzystencyja, esse, essencyja, istność, istota, natura, substancyja, żywot.

TK