[zaloguj się]
[pdf]

KUNSZTOWAĆ (32) vb impf

kunsztować (27), kunstować (4), konstować (1); kunsztować BierEz (3), BielŻyw, Mącz (13), SienLek, GórnDworz (2), GrzegŚm, RejZwierc, Calag, CiekPotr, PudłDydo; kunstować Leop; kunsztować : kunstować RejJóz (2 : 1); kunstować : konstować RejKup (2 : 1).

-n- (22), -ń- (10).

o oraz a jasne.

Fleksja
inf kunsztować
indicativus
praes
sg pl
1 kunsztuję
2 kunsztujesz
3 kunsztuje kunsztują
praet
sg
3 f kunsztowała
conditionalis
sg
2 m byś kunsztowåł
3 f by kunsztowała

inf kunsztować (8). ◊ praes 1 sg kunsztuję (6). ◊ 2 sg kunsztujesz (4). ◊ 3 sg kunsztuje (4). ◊ 3 pl kunsztują (2). ◊ praet 3 sg f kunsztowała (1). ◊ con 2 sg m byś kunsztowåł (2). ◊ 3 sg f by kunsztowała (1). ◊ part praes act kunsztując (4).

Sł stp brak, Cn s. v. kunsztowny, Linde XVI (cztery z niżej notowanych przykładów) i XVIII w.

1. Spędzać czas na zabawie, rozrywce, bawić się, weselić się; alludere, ludere Mącz (6): práwieć iuż żáłuię/ Nie iáko pierwey kuńſztuię BierEz G4v; Mącz 198c [2 r.], 199a.

kunsztować z kim [= z kogo] (1): Alludo, Kunſztuyę s kim. Mącz 199a.

Przen: Gra miłosna [z kim] (1): vzrzał [krol] że kuńſthuie (Izáak) z Rebekką żoną ſwoią [vidit eum iocantem cum Rebecca uxore sua]. Leop Gen 26/8.
2. Żartować; iocari Mącz, Calag (15): Ioco dicis, an serio, Kunſztuyeſz czili ni. Mącz 174a; Per ludum et negligentiam pervenire ad dignitates, Kunſztuyącz/ ſmieſząc á nic nie dbáyąc prziść ku doſtoynośćiam. Mącz 290b, 86b, 174a [3 r.], 290b; żártowi rozumieć: grubo niekuńſztowáć. Igier ſye tych chronić ktore ku gniewu łatwie przywodzą SienLek 14; Calag 285b.
W przen (2): Miłoſcż nie wiele kuńſztuie RejJóz D2v marg, D2v.
a. Z negacją: traktować rzecz serio (4): Zda mi ſie że to prawda wſzytko czo wiaſtuieſz Y ſam znam z podobieńſtwa iż ſnadz nie kuńſztuieſz RejJóz K8v, r4, x5; Proſzę/ ábyś mi znáć dał ieſli nie kuńſztuieſz/ Iż iuż pewnie odieżdzaſz: cży mię ták probuieſz. PudłDydo A4v.
3. Robić sobie z kogo lub czego przedmiot rozrywki, bawić się czym; kpić z kogo, drażnić kogo (10): Ludo, Gram/ Też kunſztuyę/ krotochwlę [!]. Naśmiewam ſie z kogo/ Omylam. Mącz 198c.

kunsztować z kogo (1): vyrzawſzy [Ezopa] ták ſzpetnego/ Táko kuńſztowáłá z niego: Coż to złego á nie cżłowiek/ Vkaż ogon boś wilkołek. BierEz B4.

kunsztować kim [ = z kogo] (2): On hnet po Ezopá poſłał/ Kupcowi go oględáć dał. [...] Stoiąc Zenáſa zopytał: Co to zá gárniec pekáty/ Krotki/ brzucháty/ gárbáty. A záprawdę by nie dychał/ Klocżem bych ij rádniey mnimał: Przetoż ábyś mną kunſztował/ Ku temuś mię dziwu wezwał. BierEz A4; BielŻyw 133.

kunsztować z kim (5): RejKup c7v; Owa s thákimi telko kuńſzthowáć/ y ich niedoſtátki ſtrofowáć mamy/ kthorzy/ áni ſą ták nędzni/ żeby ku vlitowániu ſerce poruſzáli [...] áni thák wieldzy/ iżby naymnieyſzy ich gniew/ mógł nam vcżynić wielgą ſzkodę. GórnDworz O3, K4; RejZwierc 239; CiekPort Av.

Zwrot: »źle kunsztować [z kim]« = niebezpiecznie jest kpić, drażnić kogo (3): Boć tu wnet gebę zatulą Zleć konſtować ſkapytulą. RejKup c7v; GórnDworz K4; Zleć zemną kuńſztowáć/ Dádzą cie okowáć. RejZwierc 239.
Szereg: »kunsztować a szydzić« (1):Kuńſzthuią Diábli á ſzydzą gdy śię zwoływáią GrzegŚm 9.
4. Gestykulować [czym] (1):
Szereg: »trafnować, kunsztować« (1): Gesticulari manibus, Rękomá tráfnowáć/ kuńſztowáć. Mącz 144d.

Synonimy: 1. bawić się, biesiadować, krotochwilić, kuglować; 2. krotochwilić, żartować; 4. trafnować.

Cf KUNSZTOWANIE, KUNSZTUJĄCY

IM