[zaloguj się]
[pdf]

1. KUSZ (10) sb m

kusz (9), kousz (1); kusz KochMon (2), SkarŻyw (4), KochEr, Calep (2); kousz GórnDworz.

Fleksja
sg
N kusz
G kusza
A kusz

sg N kusz (3). ◊ G kusza (1). ◊ A kusz (6).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XIX w.

Naczynie do picia, kufel, kubek, czasza; cissybium, obba Cn (10): GórnDworz P; KochMon 28 [2 r.]; y przyſzedł do niego nieiáki mąż/ podáiąc mu kuſz winá/ złotem y drogiemi kámieńmi opráwiony SkarŻyw 74; wſzytki iego bogáſtwá były/ płaſzcż/ włośienicá/ rogoża do ſypiánia/ á kuſz do wody bránia. SkarŻyw 235, 29; Liſowáty przy biéśiedźie Pił z kuſzá práwie ſporégo/ Ták iż tylko brodę z niego Widáć było krokoſową KochFr 101; Patera, Poculi genus latum ac patens unde et nomen accepisse videtur, quasi patula. – Czaſza. kuſz. Calep 762b, 201b.
Wyrażenie: bibl. »kusz zbawienny« = kielich ofiarowany z powodu ocalenia, bądź przyjęty z ręki Boga – symbol losu; calix salutaris Vulg (1): [św Piotr męczony] żadnego ſtękánia nie cżynił ále tylo ſpiewał mowiąc: [...] (marg) Pſalm. 115. (‒). Kuſz zbáwienny wezmę y imienia Páńſkiego wzywáć będę. SkarŻyw 41.

Synonimy: czasza, kruż, kubek, kufel, napojnik.

Cf 3. KOSZ

AKtt