[zaloguj się]
[pdf]

LENIWIEC (33) sb m

W N sg -ec (20), -eć (1); -ec : -eć BibRadz (4 : 1).

Oba e jasne.

Fleksja
sg pl
N leniwiec leniwcy
G leniwca
D leniwc(o)wi leniwcom
A leniwca
V leniwcze leniwcy

sg N leniwiec (21). ◊ G leniwca (1). ◊ D leniwc(o)wi (2). ◊ A leniwca (1). ◊ V leniwcze (4). ◊ pl N leniwcy (2). ◊ D leniwcom (1). ◊ V leniwcy (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Człowiek niechętnie podejmujący wysiłek, opieszały, zwlekający; cunctator Mącz, Calep, Cn; cessator, segnipes, segnis Calep, Cn; desidiosus, dissolutus, otiosus, reses Calep; homo piger a. tardus Cn (33): Leop Prov 6 arg, 6, 7, 21/5; LENiwieć [piger Vulg] może być przyrownan ku kámieniowi poplugáwionemu BibRadz Eccli 22/1, Prov 26/13, 14, 15, 16; Nuże moy miły leniwcże/ Ná piecu ſławny miſliwcże RejZwierc 231v, 160, 231v; BudBib Prov 19/24, 20/4, 26/13, 14, 15, 16; CzechRozm 98; ModrzBaz 57; Calep 311a, 917a, 963a; GórnTroas 18; CiekPotr 70; KlonWor 45.

W połączeniach szeregowych (5): Ręka długa z palczami krotkimi á miąſſzimi, znamionuie głupiego, leniwcza/ plugawcza, wſzakoż pyſznego GlabGad Pv; RejWiz 3v; Mącz 72a; Cessator, cunctator, otiosus, qui cessat et nihil agit – Niepoſzpiech, leniwiecz odk[ł]adacz. Calep 184b; KlonWor 40.

Przysłowie: Pátrzayże tego leniwcá/ Práwie Koziego myſliwcá/ By też więc miał y trzy tuzy/ Pewnie wygra ná grzbiet guzy. RejZwierc [233].
Szereg: »leniwiec i trąd« (1): A ták wſzytcy leniwcy y trądowie [ignavi et fuci]/ ábo z miaſt niech będą wygnáni/ ábo iáką inſzą kaźnią karáni ModrzBaz 83. [Ponadto w połączenia szeregowym 1 r.].

Synonimy: gnojek, gnuśnik, niedbalec, niepośpiech, niepośpieszny, odkładacz, przedłużacz, trąd.

Cf 1. LENIEC, LENIEK, LENIWY, LEŃ

KN