[zaloguj się]
[pdf]

NIEPRZYJAŹŃ (191) sb f

W pisowni łącznej (186), w rozłącznej (5).

-źń (71), -śn (12), -szn (2); -źn- (102), -sn- (1), -ssn- (1), -szn- (2).

e jasne; w N i A sg a pochylone, w pozostałych formach a jasne.

Fleksja
sg pl
N nieprzyjåźń nieprzyjaźni
G nieprzyjaźni, nieprzyjaźni(e)j nieprzyjaźni
D nieprzyjaźni nieprzyjaźni(a)m
A nieprzyjåźń nieprzyjaźni
I nieprzyjaźnią
L nieprzyjaźni

sg N nieprzyjåźń (39). ◊ G nieprzyjaźni (47), nieprzyjaźni(e)j (3); -i : -(e)j Mącz (6:3). ◊ D nieprzyjaźni (4). ◊ A nieprzyjåźń (46). ◊ I nieprzyjaźnią (2). ◊ L nieprzyjaźni (2). ◊ pl N nieprzyjaźni (24). ◊ G nieprzyjaźni (7). ◊ D nieprzyjaźni(a)m (1). ◊ A nieprzyjaźni (16).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w. (z Cn) s.v. przyjaźń.

1. Wrogie, nieprzyjazne uczucie w stosunku do kogoś; wzajemna nieżyczliwość, nienawiść; inimicitia HistAl, Vulg, Mącz, PolAnt, Modrz, Calep, JanStat, Cn; aemulatio Mymer1, BartBydg; invidia, odium Mącz, Cn; antipathia, rancor Cn (134): abowiem bilabi tho wyelka glvposcz moya y vczyſk abich ya mial ze wſchech ſtron ſobye nieprzyazny ſchvkacz LibLeg 11/13v; Mymer1 35; BartBydg 48b; FalZioł IV 34c; HistAl E6; [Pokusa mówi do anioła] Vpárłeś ſie bárzo ná mię/ Nieprzijáźni dawaſz známię BielKom D3; zábije ieden drugiego z nieprzyiáźni iákiey/ táki ma być mieczem karan. GroicPorz 112; Pámięthay ná oſtátecżne rzeczy á przeſtań nieprzyiáźni [desine inimicari] Leop Eccli 28/6; OrzRozm G4 marg, H; BielKron 86; Mącz 37d, 69c, 461b; Calag 190a; WerKaz 288; BielSen 15; wśćiekłe wiążemy nie z nieprżyiáźni iedno dla tego żeby ſię vpámiętáli/ á ludźiom nie ſzkodźili GórnRozm K4v; Calep 537b [2 r.]; SarnStat 157.

nieprzyjaźń od kogo (3): DiarDop 106; Acżbych ćie też wybáwiłá/ wſzákbych wielkiey nieprzyiáźni od oycá nábyłá HistRzym 4v; áni dla poimánia onégo nie ma bydź żaden gniéw/ áni nieprzyiaźń od nieprzyiaćiół iego ſkryta álbo iáwna SarnStat 156.

nieprzyjaźń u kogo (2): bacżąc iż co dzyeń to bárziey mnożyłá ſie Luterowi nieprzyiaśń v Papieżá BielKron 195v; SkarJedn 264.

nieprzyjaźń ku komu (1): co ku wiecżnemu rozdziałowi od kośćiołá y od przełożonego ſwego/ y nieprzyiázni ku Láćinnikom ſłużyć mogło. SkarJedn 242.

nieprzyjaźń przeciw(ko) komu (9): abowiem zathimy ſluchi yakie dochodzą pana mego około nieprzyazny przeczywko panv memv LibLeg 10/154, 7/32; Mącz 42d, 375d; WujJud 63; ModrzBaz 40v; Iáko zátwárdziáli byli Grekowie w vporze ſwym/ á iáką nieprzyiazń przećiw Láćinnikom pokázowali SkarJedn A* [idem] 253; SkarŻyw 333.

nieprzyjaźń miedzy kim, miedzy czym [w tym: miedzy kim a (i) kim (3)] (13): Powiedaią iſz ſwoią moczą nieprzijazń miedzy ludzmi kazi, á przijazń prijacielſką [!] naprawia. FalZioł I 79b; Wglądni iedno w naturę rzeczy wſzytkich/ naydźieſz wielką wrodzoną miedzy rzeczámi nieprzyiaźń OrzRozm G3v, G3v marg; Extiterunt inimicitiae inter eos, Powſtáły nieprzyáźni miedzi niemi. Mącz 418c; ModrzBaz 64v; CzechEp 293; SarnStat 1087. Cf »położyć nieprzyjaźń«, »siać nieprzyjaźń«.

nieprzyjaźń czyja [= tego, od kogo pochodzi] [w tym: G sb i pron (11), ai poss (2)] (13): LibLeg 10/155; Bo muſſę myeć w nyenawiśći ſprećiwniki [!] twoye/ A ácż ya też żywąc s nimi ich nyeprzyyaźń cżuyę LubPs bb4v; nie tho nam nieprzynieſie/ iedno nieprzyiaźń pánow zwierzchnich BielKron 210; Odiis alicuius subscribere, Pomágáć ſie komu ná kogo gniewáć/ ſurowić nieprziyáźni cziye przeciwko komu. Mącz 375d, 42d, 283d; ktorykolwiek tego żąda áby Pan Bog iemu co nawięcey miłośiernym był/ ten niechay Pánu Bogu ſwoie nieprzyiáźni dáruie/ á niech odpuſzcża obráżenie wſzelákie KuczbKat 420; ModrzBaz 39v, 66, 86; SkarŻyw 141; iż pokoy tym páńſtwom być niemogł/ dla nieprzyiáźni Stephaná Woiewody Wołoſkiego/ który wſzytki nieprzyiaciele zwłaſczá Turki y Tátáry ná Polſkę y ná Litwę pobudzał StryjKron 677; SarnStat 561.

nieprzyjåźń czyja [= nieprzyjaźń wobec kogo, przeciw komu skierowana] [w tym: ai poss (2), G sg pron (1)] (3): BielKron 107; Przyiazń tego świátá ieſt nieprzyiazń Boża. WujNT Cccccc, s. 793 marg.

W połączeniach szeregowych (12): ieſli tego nieuczynili ze złoſći/ z nienawiſći/ álbo z iákiey nieprzyiáźni GroicPorz mm2v; Leop Eccli 5/17; odwroceni ſą od dobrego/ [...] noſząc w fobie wzgárdę/ y nieprzyiaźń á gniew/ przećiwko Bogu ſtworzyćielowi ſwemu. WujJud 63; Lecż wáſze roſterki o Wierze nie vkoione ſą/ pełne złorzecżeńſtwá/ gniewu/ nieprzyiáźni y ſwarow. WujJud 128v, 128v; CzechRozm 115; ModrzBaz 7v, 65; Obmow y nieprzyiázni ludzkich y złorzecżenia nizacż ſobie nieważyłá/ mowiąc ony ſłowá: Dobrym złe zwyćiężayćie. SkarŻyw 141; WujNT Gal 5/20; SarnStat 1087 [2 r.].

W przeciwstawieniach: »przyjaźń (8), miłość (4), łaska (2), życzliwość (2), chęć, zgoda ... nieprzyjaźń« [w tym: chęć a życzliwość (1), zgoda, miłość i przyjaźń (1)] (15): abi miedzi namy przyazny they naschey ktorą mami miedzi sobą wnieprziyaſn nieobraczaly. LibLeg 10/92; PatKaz III 95; FalZioł I 79b; poki nie widzi pewney dziory/ kthorąby go [towarzysza] ná ſzyię zepchnąć mogł/ poty nic nie pokázuie nieprzyiáźni/ y owſzem rychley chęć/ á życżliwość GórnDworz Cc7; poniewaſz niewie cżłowiek ieſli nieprzyiáźni álbo łáſki godźien. WujJud 68v; ieſli iáko oni dumáią/ zgołá miecż/ woyná y wſzyſtkie nieprzyiáźni z źiemie wygłádzone máią być: á iedná zgodá/ miłość y przyiazń wſzyſtkich ma w iedno złącżyć CzechRozm 115; ModrzBaz 20v, 75; znáiąc po tym nieprzyiazń/ od ktorego ſię powinney y krwią popráwioney życżliwośći ſpodziewał/ w głęboką ſię puſtynią vdał. SkarŻyw 50, 238; WujNT 793 marg, Cccccc; SarnStat 458, 561; A drudzy ie [dziatki] cbcąc miłowáć/ gubią ie: y miáſto życzliwey miłośći/ ſrogą im nieprzyiaźń pokázuią: gdy ie domá przy ſobie/ áby ſię obecnośćią ich ćieſzyli/ trzymáią SkarKaz 420b.

W charakterystycznych połączeniach: nieprzyjaźń kazić [między kim], narządzić sobie, surowić [przeciw komu], uczynić [między kim], wrzucić [między kogo]; nieprzyjaźni przestać; od nieprzyjaźni wyzwolić się; nieprzyjaźń okrutna.

Fraza: »nieprzyjaźń się mnoży; przymnażać [komu], rozmnożenie nieprzyjaźni« = multum odium PolAnt [szyk zmienny] (2;1:1): BielKron 195v; Simulatio quae serpiebat indies magnum dedit malum, Nieprziyaźń która ſie co dźień mnożiłá/ wiele złego prziniosłá. Mącz [388]b, 71d; BudBib Os 9/7.
Zwroty: »nieprzyjaźń ([u kogo = od kogo]) cierpieć, znaszać« = inimicitiam tolerare Modrz (1:1): ModrzBaz 136v; iedno znienawiśći y zazdrośći/ nieprzyiazń v Biſkupow ćierpiał SkarŻyw 388.

»nieprzyjaźni naby(wa)ć; nieprzyjaźń nabyta« [szyk zmienny] (8;1): BierEz O4v; Táć ieſt oná Bráćie miły nábyta nieprzyiaźń ktoramći powiedźiał/ że Kśięża nádánim ſwym źle ſzáfuią OrzRozm H2; Concilias tibi odium, Nábywaſz/ Nárządzaſz ſam ſobie nieprziyaźń. Mącz 62d, 34d, 104c, 121c; HistRzym 4v; Calep 537b; odiąć ſię złym y zuchwáłym/ y bronić krolewſkiey powagi y mieyſcá Bożego wiele vrzędnikow nie mogą: á drudzy ſię przykrzyć y nieprzyiáźni nábywáć niechcą. Y tym wizytko ſłábieie SkarKazSej 699b.

»nieprzyjaźń pokazać (a. okazować)« (4): aby on przecziwko yego Crole. Miloſczi y panysthwam yego Cro M. nyeprzyaſſny nyeokazowal LibLeg 7/32, 11/86; SkarJedn D5v; nieprzyiazń nieiáką świetemu [!] Chryzoſtomowi pokazał. SkarŻyw 455.

bibl. »położyć nieprzyjaźń [miedzy kim]« = poróżnić kogo z kim (3): Położę też nieprzyiáźni miedzy tobą/ y miedzy niewiáſtą [Et inimicitiam ponam inter te et inter mulierem] BibRadz Gen 3/15; BielKron 2; RejPos 101v.

»przyść w nieprzyjaźń« = poróżnić się (1): Pocżęli miedzy ſobą wáśń/ A potym przyſzli w nieprzyiaźń. BierEz P4v.

»siać nieprzyjaźń, przyczyny nieprzyjaźni« = causas inimicitiarum a. inimicitias serere Modrz [szyk zmienny] (2:1): ktorzyby nośili nowinki: ktorzyby ſiać nieprzyiaźń miedzy ludźmi [...] vmieli GórnDworz Gg6; ModrzBaz 15v, 21.

»nieprzyjaźń wieść« = inimicitias cum aliquo gerere Cn (2): Longo tempore extiterunt inimicitiae inter eos. Długo miedzy ſobą nieprzyáźny wiedli. Mącz 112b, 140c.

Wyrażenia: »głowna [= zaciekła, nieprzejednana] nieprzyjaźń« = odium capitale Mącz, Modrz; odium novercale Mącz (2): Mącz 259d; ponieważ/ nie w mnieyſzey nienawiśći ieſteś v wſzytkich/ nikcżemnośći twoiey świadomych/ [...] ktorziby przećiwko tobie/ głowną nieprzyiaśń mieli/ dla doſtoieńſtwá ſproſnośćią á nikcżemnośćią twoią zelżonego. Niemnimay áby tá waśń ná wieki miáłá być táiemna ModrzBaz 40v.

»jawna nieprzyjaźń« = inimicitia manifesta JanStat (2): iż lepſza rowna á iáwna nieprzyiaźń niżli wielka ćicha á ſkryta RejZwierc 147; SarnStat 156.

»przyrodzona, wrodzona nieprzyjaźń« [szyk 3:1] (3:1): Przyrodzona nieprzyiaźń miedzy Kśiędzem á ludem. OrzRozm G3v marg; Wilk owcy/ iáſtrząb kokoſzy/ pies záiącowi/ izali przyrodzonym nieprzyiaćielem nie ieſt? [...] s kąd znáć możeſz/ iż ſą nieprzyiáźni przyrodzone w rzeczách ſtworzone. OrzRozm G3v, G3v [2 r.].

»(stara) dawna, zastarzała nieprzyjaźń« = invidia inveterata Mącz (2:1): Mącz 191b, 491c; Drugi brát ktory z dawney nieprzyiáźni przećiw S. Anzelmowi y pátrzyć nań proſtym okiem niemogł/ záchorzał SkarŻyw 333.

»tajemna, skryta nieprzyjaźń« = intestinum odium Mącz; inimicitia occulta JanStat [szyk 2:2] (3:1): Tacitae magis et occultae inimicitiae timendae sunt, quam indictae et apertae. Dáleko ſie ciężey máyą być báne táyemne nieprziyáźni niżli yáwne odpowiedźi. Mącz 438b, 173b; Simultas – Taiemną nieprzyazn. Calep 982a; SarnStat 156.

»nieprzyjaźń wieczna (a. wiekuista)« [szyk 3:1] (4): Miedzy Szkoty y Angliki ieſt wiecżna nieprzyiaźń. BielKron 277v; RejPos 101v; ponieważ pomſtę cżynili Peliſztymowie/ y mśćili ſię pomſtą/ gárdząc (nimi) ná vmyśle (ſwem) burząc (ie) nieprzyiáznią wiecżną [inimicitiis perpetuis]. BudBib Ez 25/15; Wiekuiſtą nieprzijaźń powiodę zniemi. KochPs 204.

»wielka (a. więtsza) nieprzyjaźń« = odium infestum Mącz (7): widząc brácia iego [Józefa] iż go ocyec więcey miłował nád yne/ neynawidzieli go [...]. Przydało ſie yż [Józef] ſen powiedał brácyey ſwey ktory był pobudzenim wyętſſey nyeprzyiázni HistJóz Av; Diar 106; LubPs Q; Powiedz że mi ono drugie co im też wielką nieprzyiaźń czyni OrzRozm H; Mącz [169]d, 173b; HistRzym 4v.

Szeregi: »gniew ani nieprzyjaźń« (1): A ieſli będźie poiman przez kogokolwiek/ niech będźie ná łáſce náſzéy: áni dla poimánia onégo nie ma bydź żaden gniéw/ áni nieprzyiaźń [indignatio vel inimicitia JanStαt 628] od przyiaćiół iego ſkryta álbo iáwna SarnStat 156. [Ponadto w połączeniach szeregowych 6 r.]

»jad [= złość, nienawiść] i nieprzyjaźń« (1): Teraz przed lat kiládźieśiąt náſtąpiły herezye [...] y ná kápłáńſtwo/ do ktorego tá Rzeczpoſpolita przywiązána ieſt/ iády y oſtre nieprzyiáźni ſwoie podnoſząc SkarKazSej 681b.

»niechuć, (a) nieprzyjaźń« = offensio et suspicio Mącz (2): a stądze nam wielka niechuć, wielka nieprzyjaźń od nich roście i bojemy się zaprawdę tego DiarDop 106; Mącz 42d. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»nieprzyjaźń, nienawiść« (1): Hostilitas ‒ Nieprziiązn, nienawiſzc. Calep 490b. [Ponadto w połączeniach szeregowych 4 r.]

»(ani) przyjaźń i (ani) nieprzyjaźń« = amicitia et inimicitia Modrz (3): że Krolowie z przyrodzenia/ nikogo áni przyiaćielem áni nieprzyiaćielem niemáią/ ále pożytkiem przyiaśń y nieprzyiaśń mierzą ModrzBaz 20v, 75; SarnStat 458. [Ponadto w przeciwstawieniach 3 r.]

»roztyrki, nieprzyjaźni« (1): A przeto do vgadzánia roſtyrkow / do iednánia nieprzyiáźni [controversiis et discordiis componendis, inimicitiis tollendis]/ rácżey praw y ſądow vżywáć trzebá/ nie oręża ModrzBaz 63v. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.]

»nieprzyjaźni i swary« = odia et lites JanStat [szyk 1:1] (2): ſzcżera prawdá/ że miedzy Lutrem y Zwingliuſem wielkie á ſrogie o to ſwary y nieprzyiáźni były. WujJud 248v; SarnStat 593. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.]

»(ani) waśń i (ani) nieprzyjaźń« (2): Ktore [męstwo] każe ſwoich rzecży z rozumem á miernie vżywáć/ [...] dla rzecży ſpráwiedliwey waśń y nieprzyiaśń możnych przyiąć [pro re iusta potentum odia et inimicitias suscipere] ModrzBaz 39v; ActReg 88.

»nieprzyjaźń a zwada« (2): Iáko s pychy wzgárdzenie roście/ á z wzgardzenia nieprzyiaźń á zwáda/ á iáko ſie tego poććiwy przeſtrzegáć ma. RejZwierc A6v [idem] 72. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

W przen (8): á mąż grzeſſny zámieſſa przyiaćiele/ y miedzy ſpokoyne wrzući nieprźiayźń [inimittet inimicitiam]. Leop Eccli 28/11, Eph 2/14, 16; BudNT Eph 2/15[14], 16; vmorzywſzy nieprzyiáźni w ſámym ſobie [interficiens inimicitias in semetipso] WujNT Eph 2/16.

W porównaniu (1): nieprzyiaźń ktora byłá iáko przegrodzenie śrzedniey śćiány/ rozwálił w ćiele ſwoim WujNT Eph 2/14.

Szereg: »nieprzyjaźń a niełaska« (1): Odia alicuius sorbere per translationem Nieprziyaźń á niełáskę cziyę połknąć/ to yeſt nie dbáć o yego gniew/ álbo też skromnie cierpieć. Mącz 402d.
2. Niezgoda, waśń; gniew, nieporozumienie, niejednomyślność; simultas, simultatio Mącz, Modrz; discordia, dissensio, seditio Mącz; odium Pol Ant; hostilitas JanStat (57): any yego Kro. m. dawa nygdi prziczini nyeprziyazny nykomv LibLeg 11/139v; pan Voyewoda nyechay strzeze thego. Abi prziczina nÿeprziyaſzny dana s zyemye yego nyebila. LibLeg 11/181, 10/92, 11/157v; BielKron 204; Mącz 146e; Nieprzyiaźń w róznych Wiárách. OrzQuin K4v marg; iż w tym przydrzeźniániu ábo pokázowániu cżyiey poſtháwy/ mądrze ſie ſpráwowáć trzebá/ áby z żartu nie wyſzło/ á w nieprzyiaźń ſie nie obroćiło GórnDworz O8v; SarnStat 1103.

nieprzyjaźń miedzy kim [w tym: miedzy kim a (i) kim (8)] (12): zebi miedzi namy ſamimy y miedzi poddanimy naschimy takowa nieprzyasn nygdj niebila. LibLeg 11/63, 11/65v, 164 [2 r.]; Tego cżáſu zácżęłá ſie nieprzyiaśń między krolem Fráncuſkim/ á Ceſárzem Kárłem piątym/ o niektore właſnośći/ áż przyſzło do zbroie BielKron 197v, 265v, 277v, 327; BiałKat M; CzechRozm 95v; Trwáłá tá nieprzyiaźń/ między Cyrilluſem/ á Ianem Antyocheńſkim/ cżás nie máły NiemObr 137; Phil R2.

nieprzyjaźń z kim (11): KwiatOpis Bv; Abráhám ſię ſtrzekł przycżyny do nieprzyiázni z ſynowcem ſwoim. SkarŻyw 283 marg; ActReg 53. Cf »mieć nieprzyjaźń«, »nieprzyjaźń wieść«, »w nieprzyjaźń zachodzić«.

W połączeniach szeregowych (11): nycz ſzye złego any ſzkody any nyeprzyaſzny nyeſtanye LibLeg 3/33v; że na ten czas, [...] wszytkie ony odia, wszytki nieprzyjaźni, wszytki insolencyje najwięcej się podnoszą a odkryją, gdy nieprzyjaciel jaki zacznie walkę z Koroną? Diar 66; iż pokąd złotá á drogich ſſat nye znano/ ták yeſſcże walki á nyeprziyáźni y roſkoſſy nye przyſzły były myędzy ludzye w obycżay GliczKsiąż E8v; Mącz 394d; GrzegŚm 32; BudBib Eccli 40/5[4]; CzechRozm 115; A przetoż wſzytcy ktorzi vcżniámi Chriſtuſowemi chcą być/ máią ſie o to pilnie ſtáráć/ áby ſię zwad/ nieprzyáźni y waśni wyſtrzegáli [ut lites, simultates et odia fugiant] ModrzBaz 68, 138; iż przez długi cżás/ nieprzyiáźni/ ſwary/ złorzecżeńſtwá: náoſtátek/ y mordy/ z obu ſtron pánowáły. NiemObr 130; WerKaz 303.

W przeciwstawieniach: »przyjacielstwo, przyjaźń ... nieprzyjaźń« (2): Vcżynił lepak miedzi Kretenſkimi pany, Atenſkimi wielkie przyiacielſtwo gdyż pierwey była nieprziazn. BielŻyw 25; Látá 1542/ Iáko byłá wielka przyiaźń miedzy krolem Fráncuſkim nie dawno/ ták záſię nieprzyiaźń wielka przyſzłá. BielKron 192.

Zwroty: »mieć [z kim] nieprzyjaźń« = odium habere PolAnt; exercere simultatem cum aliquo Mącz [szyk zmienny] (5): BibRadz Deut 4/42; Mącz 14c; RejPos 57 marg; SkarŻyw 57; á zá tym y inſze Hordy Tátárſkie/ Carzykowie/ y ći co z Turkiem nieprzyiaźń máią/ do nasby ſię vdawáli/ potężność náſzę y gotowość bacżąc GrabPospR N2.

»(na)siać nieprzyjaźni« = skłócić, poróżnić kogo z kim; serere discordias Mącz [szyk zmienny] (3): Lites creare et serere. Wádźić ludzie. Siać nieprziyaźńi. Mącz 67c, 386d, 396a.

»niéprzyjaźni wieść« [w tym: z kim (2)] = simultatem cum aliquo exercere a. gerere a. habere Mącz; inimicitiam cum aliquo gerere Cn (3): Mącz 144d, 394d; ábyſmy rozumieli/ iáko ſą niegodni Chrześćijáńſkiego przezwiſka ći/ ktorzy nieprzyiáźni wiodą KuczbKat 160.

»nieprzyjaźń wwieść [w co = gdzie]« (1): Ktemu wielkie nieprzyiazni wwiedli wKoronę zPany postronnemi ActReg 3v.

»[z kim] w nieprzyjaźń zachodzić« (1): Abráhám áby z ſynowcem w iáką nieprzyiazń nie záchodził: prośił go żeby oſobno mieſzkał SkarŻyw 283.

Wyrażenia: »długa nieprzyjaźń« (1): BiałKaz M cf »nieprzyjaźń i wojna«.

»spolna [= ogólna, powszechna] nieprzyjaźń« (1): áby bez obráżenia y ſpolney nieprzyiáźni/ ten ſtan święty [...] zácząć ſzcżeſliwie/ y z wielkim ſwym kochánim prowádzić/ y w miłośći ſpołecżney ſkońcżyć mogli KarnNap G3.

»staradawna nieprzyjaźń« (1): Residua et vetus simultas, Oſtátki ſtárádawney nieprziyázniey. Mącz [380]c.

»wielka (a. (na)więtsza) nieprzyjaźń« [szyk 6:1] (7): Stądże powſtáły więtſze nieprzyiáźni miedzy krolmi Izráelſkim á Ierozolimſkim. BielKron 265v, 192, 401; Incidi in ipsam flammam civilis discordiae. Trafiłem ná ten czás gdy nawiętſze nieprziyaźni w mieſcie były. Mącz 129c; [św. Antoni] Powiadał iſz z żadnym ſtanem więtſzey nieprzyiázni [szatani] nie máią/ iáko z zakonniki/ Mnichámi y Mniſzkámi. SkarŻyw 57; ActReg 3v [2 r.].

Szeregi: »nieprzyjaźń, (i) gniew« (2): Mącz 379c; będąc wolni od wſzelákiéy nieprzyiáźni/ y gniewu domowégo OrzJan 133. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»nieprzyjaźń a nienawiść« (1): Simultatem exercere cum aliquo, vel habere, item gerere, Nieprziyaźń á nienawiść s kim wieść. Mącz 394d. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»nieprzyjaźń i wojna« (1): pokoy vcżynił miedzy Ianem Sweckim Krolem [...] A miedzy Krolem Duńſkim/ miedzy ktorymi/ długie nieprzyiáźni/ y woyny wielkie były BiałKaz M.

»nieprzyjaźń i zaście« (1): bo ze ſzkodliwych żartow/ nieprzyiáźni/ y wielkie zaſcia bywaią. GórnDworz S3v.

»zwada i nieprzyjaźń« (1): Fomes inimicitiarum simultas, Nie vprzeymość zwierzchnia prziyáźni/ żagieẃ yeſt zwad y nieprziyáźni. Mącz 135b.

Synonimy: 1. niechęć, niechuć, niełaska, nienawiść, niepodobanie, nieprzyjacielstwo, sprzeciwieństwo; 2. chrap, gniew, roztyrk, swar, waśń, zawiść, zwada.

Cf NIEPRZYJAŹNOŚĆ, PRZYJAŹŃ

IM