[zaloguj się]
[pdf]

NIESZCZYROŚĆ (5) sb f

nieszczyrość (3), nieszczerość (2); nieszczyrość RejPosWstaw, CzechEp, KlonWor; nieszczerość LatHar, CiekPotr.

Pierwsze e oraz o prawdopodobnie jasne, drugie e prawdopodobnie pochylone (tak w nie- oraz szczerość).

Fleksja
sg
G nieszczerości
A nieszczyrość
I nieszczerością
L nieszczyrości

sg G nieszczerości (1). ◊ A nieszczyrość (1). ◊ I nieszczerością (1). ◊ L nieszczyrości (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w. s.v. szczerość oraz szczerze.

Zatajanie przed kimś prawdy, okłamywanie kogoś; dissimulatio, fallaciloquentia, hypocrisis, simulatio Cn (5): godźiłoli ſię [apostołom] w nieſzcżyrośći dáć vznáć? CzechEp 208.

nieszczyrość czyja (1): Locus communis o nieſzcżyrośći ludzkiey: Annis mille iam peractis/ Nulla fides eſt in pactis. Mel in ore, verba lactis, Fel in corde: nil in factis. KlonWor ded **2v.

W połączeniu szeregowym (1): Złość/ ktora też w ſobie zámyka nieſzcżyrość a odmienność vmyſłu/ y przewrotność ktora z niey pochodzi RejPosWstaw [1103]v.

Zwrot: »nieszczerością robić« (1): ácz w tych leciech wſtyd mię nieſzczerością Robić CiekPotr 60.
W przen (1):

nieszczerość z kim [= wobec kogo] (1): áby oko twoie duſzne/ bielmem iákim nieſzcżerośći z Pánem Bogiem nie záchodźiło LatHar [+11]v.

Synonimy: fałsz, fałszywość, kłamanie, kłamstwo, łeż, łżyczka, obłuda, obłudność, pokrytość, przewrotność.

Cf SZCZYROŚĆ

JB