[zaloguj się]
[pdf]

NIEZMIERNIE (18) av

W pisowni łącznej (17), w rozłącznej (2).

Wszystkie e jasne (w Calep 1 r. -ę może błędnie?).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w. s.v. zmierny.

1. W znacznym stopniu; in immensum Modrz, Cn; ultra modum Vulg; immodice, nimie, profuse Calep; effuse, immoderate, infinite, extra modum Cn (17): OpecŻyw 184; a na przód ſtworzycięla y odkupiciela ſwego [...] cięſzko abo owſzem niezmiernie rozgniewáł. MurzHist D3; I zbogáćił ſie ten cżłowiek niezmiernie y miał thrzod bárzo wiele/ ſlużebnic tákież y ſlug/ wielbłądow y oſlow. Leop Gen 30/43; ModrzBaz 83; á on ſię z ich náwrocenia y popráwy/ niezmiernie weſelił. SkarŻyw 33; wſzytko ćię wyznawa/ [...] Oycá niebieſkiego/ niezmiernie dobrego ArtKanc N19; Calep 508b, [699]b, 856a; GrabowSet V3v; OstrEpit A3v; LatHar 152; CzahTr E3v; Aleć ſie ſamá w ſobie ták gryźie niezmiernie PaxLiz B2, C, C2, Dv.

W charakterystycznych połączeniach: niezmiernie chwalić, dręczyć, gniewać się, gryźć się, łektać, radować się (2), rozmnożyć, śmiać się, weselić (2), zbogacić się; niezmiernie dobry.

2. Ponad normę, więcej niż należy (2): A ieſtliby tego niezmiernie vżywał: oboie ſzkodliwe ieſt. FalZioł V 59v.

Synonimy: 1. barzo, nader, »nad zwyczaj«, niewymownie, okrutnie, szalenie, wielce, wielmi; 2. »na zbyt«.

Cf BEZMIERNIE

JB