[zaloguj się]
[pdf]

OBMYĆ (10) vb pf

o prawdopodobnie jasne (tak w ob-).

Fleksja
inf obmyć
praet
sg pl
3 m obmył m pers obmyli
imperativus
sg
1 niech obmyję
2 obmyj
conditionalis
pl
3 m pers by obmyli

inf obmyć (2). ◊ fut 3 sg obmyje (1). ◊ praet 3 sg m obmył (1). ◊ 3 pl m pers obmyli (2). ◊ imp 1 sg niech obmyję (1). ◊ 2 sg obmyj (1). ◊ con 3 pl m pers by obmyli (2).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.

Usunąć brud przy pomocy wody, oczyścić; lavare Vulg [kogo, co] (10): nie pierwey ná onym ołtarzu Mſzey mieć chćieli/ áſzby on iáko pomázány obmyli. SkarJedn 260; SkarŻyw 184; ArtKanc E8.
Zwrot: »obmyć wodą« (1): iám będąc głuchy/ wodą tą ktorąśćie iego ćiáło obmyli/ vmyłem ſię y ſłyſzę bárzo dobrze SkarŻyw 463.
W przen (2):
Zwroty: »obmyć nogi we krwi [czyjej]« = zabić kogoś (1): A ſpráwiedliwy [...] obmyye nogi ſwe we krwi złośćiwego LubPs O3v.

»obmyć szaty we krwi barankowej« = być oczyszczonym przez krew Baranka (1): Ci ſą [męczennicy] ktorzy ſzli przez wielkie vćiſki y obmyli ſzáty ſwoie we krwi báránkowey [laverunt stolas suas et dealbaverunt eas in sanguine Agni Vulg Apoc 7/14] SkarŻyw 22.

Przen: Oczyścić duchowo, usprawiedliwić (4):

obmyć czym (2): niech grzechy moie tym Chryſtuſowym świádectwem obmyię. SkarŻyw 342, 440.

Zwroty: »grzech, z grzechow obmyć« (3:1): Ieſliſz práwie pokutuiący/ a przeſzłe grzechy obmyć/ y przyſzłych ſię ſtrzec chceſz/ táką o demnie pokutę przyimi SkarŻyw 166; ktory nas ſam w chrzćie S. z grzechow náſzych obmył SkarŻyw 357, 342, 440.

»[co] męczeńską krwią obmyć« = zostać męczennikiem (1): Pan Bog [...] niewzgárdził duſzą iego: ále grzech iego piękną męcżeńſką krwią obmyć iemu dał SkarŻyw 440.

Synonimy: ochędożyć, oczyścić.

Formacje współrdzenne cf MYĆ.

Cf OBMYCIE, OBMYTY, OMYĆ

MC