[zaloguj się]
[pdf]

ROZGŁASZAĆ (20) vb impf

o prawdopodobnie jasne (tak w roz-); w inf oba a jasne; w pozostałych formach -głå- (16), -gła- (1); -głå- : -gła- BibRadz (1:1).

Fleksja
inf rozgłaszać
indicativus
praes
sg pl
1 rozgłåszåmy
3 rozgłåszå rozgłåszają
praet
sg pl
3 m m pers rozgłåszali
f rozgłåszała m an
fut
pl
3 m pers rozgłaszać będą
imperativus
sg pl
1 rozgłåszåjmy
2 rozgłåszåj rozgłåszåjcie
conditionalis
sg
3 m by rozgłåszåł

inf rozgłaszać (1). ◊praes 3 sg rozgłåszå (1). ◊ 1 pl rozgłåszåmy (2). ◊ 3 pl rozgłåszają (1). ◊ praet 3 sg f rozgłåszała (1). ◊ 3 pl m pers rozgłåszali (2). ◊ fut 3 pl m pers rozgłaszać będą (2). ◊ imp 2 sg rozgłåszåj (1). ◊ 1 pl rozgłåszåjmy (1). ◊ 2 pl rozgłåszåjcie (3). ◊ con 3 sg m by rozgłåszåł (1). ◊ 3 pl m pers by rozgłåszali (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu s.v. rozgłosić.

1. Czynić wiadomym, ujawniać, oznajmiać; mówić głośno; audire a. auditum facere, laudare PolAnt; divulgare, percelebrare, pervulgare, publicare, rumiferre, rumigerare, vulgare Cn [w tym: co (15)] (17): BibRadz Ps 144/7; ktho chcze miłość ſwą táiemną mieć/ trzebá ſie tych rzecży ſtrzedz/ ktore ią rozgłaſzáią GórnDworz Dd2, Dd2v; SkarŻyw 510; tedy im [Chrystus apostołom] zákázował áby tego [że jest Bogiem] nie rozgłaſzáli CzechEp 175; Twoie miłośierdźie rozlicżne Pánie Iezu Chryſte wyſławiamy: twoiey wdźięcżnośći wſpominánie rozgłaſzamy LatHar 99, 359; Miedzy ártykułámi prawdźiwey Ewángeliey ten też dźiś rozgłaſzamy/ iż Pan IEZVS Bog náſz/ wedle nátury ludzkiey w niebo wſtąpił/ y śiedźi ná práwicy v Bogá Oycá. SkarKaz 242a.

rozgłaszać gdzie (6): BibRadz Ier 46/14; A Heretykowie Cżárnokśiężnikiem S. Chryzoſtomá zowiąc: inne potwarzy nań po mieśćie rozgłaſzáli. SkarŻyw 86; LatHar 511, 704; WujNT 571. Cf »po wszystkim świecie rozgłaszać«.

W połączeniach szeregowych (2): Oznáymuyćie w Egiptćie/ á rozgłáſzayćie w Mágdálu y obiawiayćie w Nof/ Y w Táfnes tymi ſłowy/ Sthań á bądź gothow BibRadz Ier 46/14, Ier 50/2.

W przeciwstawieniu: »rozgłaszać ... taić« (1): Opowiedayćie w narodźiech/ á dayćie ſię im ſłyſzeć/ podnieśćie chorągiew/ rozgłaſzayćie/ á nic nie tayćie/ mowćie/ Wźięte ieſt Bábilon BibRadzIer 50/2.

Zwroty: »rozgłaszać ewanjeliją« [w tym: komu (1)] [szyk zmienny] (4): oto Piotr z Páwłem miáł zmowę/ áby on tylo żydom á Páweł pogánom Ewánielią rozgłaſzał. SkarJedn 95; LatHar 704; WujNT 571; Idźćie rozgłaſzayćie Ewángelią. SkarKaz 240a.

»po wszystkim świecie rozgłaszać« (1): kazał im [Duch Święty uczniom] po wſzyſtkim świećie ſpráwy páńſkie rozgłáſzáć/ y o nich świádectwo dáwáć. LatHar 366.

2. Rozsławiać, sławić [kogo] (3): CzechEp 175; RAcż to nam ſpráwić [Boże]/ [...] áby cżeladká twoiá/ [...] do onego [Chrystusa] beſpiecżny przyſtęp miałá/ ktorego tu náuká iego [Jana Chrzciciela] rozgłaſzáłá. LatHar 442.

Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do dopełnienia bliższego (1): byś miał nayliżſzego/ Nieprzyiaćielá tedy nie wſpominay iego. Zle ná ſtronie przed ludźmi owſzem go wynaſzay/ Ze ieſt mężnym cżłowiekiem ták go więc rozgłaſzay. CzahTr I3v.

Synonimy: 1. rozkrzewiać, roznaszać, roznosić, rozsiewać, rozsławiać, rozszerzać, roztrząsać.

Formacje współrdzenne cf GŁOSIĆ.

Cf ROZGŁASZAJĄCY, ROZGŁASZANIE

MC