[zaloguj się]
[pdf]

ROZSZERZAĆ (117) vb impf

rozszerzać (57), rozszyrzać (44), roszerzać (14), roszszerzać (2), [roszyrzać]; rozszerzać CzechRozm, SkarŻyw (3), StryjKron (2), ActReg, Calep (6), Phil, KołakSzczęśl, RybGęśli, WujNT (2), SarnStat (4), KlonKr (2), SkarKaz (3), SkarKazSej (3), KlonWor (2); rozszyrzać WróbŻołt, RejFig, BibRadz, RejAp (5), RejPos (23), RejZwierc (3), BudBib, NiemObr (2), OrzJan; roszerzać RejPs (6); rozszerzać : rozszyrzać : roszerzać : roszszerzać BielŻyw (–:1:1), FalZioł (–:1:–:1), LubPs (2:1), KrowObr (1:–:–:1), BielKron (5:1), Mącz (14:1:7), ModrzBaz (3:1).

rozſz- (100), rosſz- (1).

o oraz a jasne; -e- (21), -é- SarnStat (4).

Fleksja
inf rozszerzać
indicativus
praes
sg pl
1 rozszerzåm rozszerzåmy
2 rozszerzåsz
3 rozszerzå rozszerzają
praet
sg pl
3 m rozszerzåł m pers rozszerzali
f rozszerzała m an
fut
sg pl
1 m rozszerzać będę, będę rozszerzać m pers
2 m m pers rozszerzać będziecie, będziecie rozszerzać
3 m będzie rozszerzåł m pers będą rozszerzać
imperativus
sg pl
1 rozszerzåjmy
2 rozszerzåj
conditionalis
sg pl
2 m byś rozszerzåł m pers
3 m by rozszerzåł m pers by rozszerzali

inf rozszerzać (24). ◊ praes 1 sg rozszerzåm (20). ◊ 2 sg rozszerzåsz (1). ◊ 3 sg rozszerzå (17). ◊ 1 pl rozszerzåmy (3). ◊ 3 pl rozszerzają (6). ◊ praet 3 sg m rozszerzåł (8). f rozszerzała (2). ◊ 3 pl m pers rozszerzali (9). ◊ fut 1 sg m rozszerzać będę (1), będę rozszerzać (1) SarnStat (1:1). ◊ 3 sg m będzie rozszerzåł (2). ◊ 2 pl m pers rozszerzać będziecie (1) RejPos, będziecie rozszerzać (1) RejPs. ◊ 3 pl m pers będą rozszerzać (2). ◊ imp 2 sg rozszerzåj (4). ◊ 1 pl rozszerzåjmy (2). ◊ con 2 sg m byś rozszerzåł (2). ◊ 3 sg m by rozszerzåł (3). ◊ 3 pl m pers by rozszerzali (2). ◊ part praes act rozszerzając (6).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) – XVII w. s.v. rozszerzyć.

1. Powiększać, zwłaszcza pod względem rozmiarów, zasięgu, nasilenia; amplificare, dilatare Mącz, PolAnt, Modrz, Calep, Vulg, JanStat, Cn; augere Mącz, Modrz, Cn; extendere Mącz, JanStat; propagare Mącz, Cn; prolatare Calep, Cn; expandere, pandere, protendere Mącz; obtendere Calep; ampliare, exaggerare Cn [w tym: kogo (2), co (63), czego (5), czego a. co (4)] (93): Relaxo, Rozſzerzam/ Roſprzeſtrzeniam Mącz 186c, 8b [2 r.], 20b, 185d, 275a, b (11); Grandio – Wielkim czinię, rozſzerząm. Calep 462a, 64b, 324a, 719a, 857b.
a. O rozmiarach fizycznych (36): FalZioł I 126c; V 27; KRáwiec s pánem obádwá rádzi dopiyáli/ Pánu ciáſny ná brzuchu Kolet vdziáłáli. Poſłał gi pan do kráwcá/ kazał gi rozſzyrzáć RejFig A3v; Procudo, Rozciągam/ kuyąc rozſzerzam/ płásko á ſzerokó [!] czinię. Mącz 324c; o ktorich Pan prorokowáć racżył [Matth 23/5]/ iż w tym ſwoim mnimániu/ będą rozſzyrzáć płaſzcże ſwoie/ á będą ſie ſobie záẃżdy zdáć doſtoynieyſzy przed inemi. RejPos 166v; WujNT Matth 23/5, s. 97; [Tamże pod dworem jest stawek, którego teraz rozszerzają kopacze LustrWpol II 56; Leop Matth 23/5 (Linde s.v. rozszerzyć); bowiem śiáno y trawá dla przyrodzoney wilgotnośći brzuch końſki rozſzerzáią Cresc 1571 520, 170].
α. O roślinach: powodować rozrastanie się (4): Arbor agit radices altae. Drzewo głęboko w ziemi korzenie rozſzirza. Mącz 5d; Propago, Mácicę winną w ziemię kładę/ y rozſzerzam. Mącz [325]d.
Przen (2): A nie doſyć ná tym/ áby tylko ſam roſł [człowiek zwiedziony przez szatana] tym kąkolem/ ále ieſzcże rozſzyrza liſcie ſwoie/ według woley tego ſproſnego Hethmáná ſwoiego [tj. szatana] RejPos 54.
Zwrot: »szyroko rozszyrzać« (1): A toć ieſt naſzkodliwſzy kąkol [człowiek zwiedziony przez szatana]/ á ſzyroko rozſzyrza liſty ſwoie/ złych á fáłecżnych wymyſłow ludzkich/ á wiele zágaſza á zátłumia tego naſienia wiernego Páńſkiego. RejPos 53.
β. O terytorium (zajmowanej powierzchni), też o zasięgu terytorialnym (25): Protermino, Rozſzerzam. Terminos promovere Mącz 327c; ten zmacnia y iednoczy serca ludzie [lege: ludzkie] ten dla zgody vmacnia y rozszerza Monarchie ActReg 29.

W przeciwstawieniach: »umniejszać (2), ścieśniać ... rozszerzać« (3): Gránic króleſtwá mégo Polſkiégo nie będę vmnieyſzáć/ ále ráczéy wedle możnośći méy brónić y rozſzérzáć będę. SarnStat 124, 124; A wſzákże ſię grunty kráść owi ludźie zdádzą/ Co krzywo y nieſłuſznie gránice prowádzą: [...] Ludzkie pláce śćieśniáiąc ſwoie rozſzerzáią: Sżtucżnie ſznurem y prętem morgi pomierzáią KlonWor 4.

Zwroty: »granice, w granice rozszerzać« = fines promovere, proterminare Calep; terminos dilatare JanStat [szyk zmienny] (6:1): Ano przodkowie náſzy co ſławy ſtrzegáli/ [...] Gránice rozſzyrzáli w rozlicżne kráiny/ Nie tylko áby ich co miał viąć kto iny. RejZwierc 246v; Sławacy [...] rozſzerzáiąc Gránice ſwoie/ vſtáwicznymi woynámi pokoy ſobie y potomkom ſwoim w nich gruntuiąc/ Rzymſkie y Konſtantinopolſkie Ceſarſtwá do gruntu práwie zwątlili StryjKron 95, 6; Calep 866a; SarnStat 124 [2 r.]; KlonKr Cv.

»krainy rozszerzać« (1): Niezámyſl [...] zchowan pod Wyſzehradem podle oycá z płácżem wſzego ludu/ ábowiem zá niego był wielki pokoy/ ludzie kráiny rozſzerzáli/ ſrebro/ złoto kopáli/ wielkie bogactwo mieli. BielKron 321.

»państwo sw(oj)e (a. państwa swego) rozszerzać« = pomoeria proferre Mącz [szyk zmienny] (8): ORchánes wtory Krol Turecki/ ſyn Otomanow/ pychą á ſmiáłośćią oycu rowny/ około morzá Ponckiego y Bityniey páńſtwá ſwoie rozſzerzáć pocżął. BielKron 239v; Potomkowie Kijowi byli Oſzkáld á Dir/ ktorzy rozſzerzáli páńſtwá ſwe ná pulnocy BielKron 343v, 117, 278v, 347; Pomeria regni sui dilatare, Páńſtwá ſwego roſzerzáć. Mącz 185d, 309a; RejZwierc 44v; [BielKron 1551 25v].

»rozszerzać szeroko« (2): BOleſław Chrobry [...] Rozſzerzał Polſkę w gránice ſzeroko, Poki miecz záśiągł, y záyzrzáło oko. KlonKr Cv; KlonKr A.

»rozszerzać wszerz, wzdłuż« (1): MEzny Sławiánin LECH [...] Druzynie ſwoiey ſpłácheć rol rozdawſzy: Rozſzerzał z nimi włość w ſzerz, wzdłuz, ſzeroko, Gdzie záyrzeć mogło w ktory kray ich oko. KlonKr A.

Przen (5):
Zwroty: »granice rozszerzać« (1): [Cnota mówi:] gdźiem ia ieſt gránic nierozſzerza/ Lotroſtwo RybGęśli C2v.

»krolestwo rozszerzać« [w tym: przez kogo (1), czym (1)] [szyk zmienny] (3): Ale Bog Ociec niebieſki/ według wiecżnych wyrokow ſwych/ obyecał záwżdy to kroleſtwo ſyná ſwego rozſzyrzáć LubPs Bv, X5 marg; Abowiem by [czart] nie miał tego kąkolu á tych złośćiwych tu ná ſwiecie ſprawiec ſwych/ przez ktore on rozſzyrza kroleſtwo ſwoie/ tedyby nikcżemna byłá ſámá moc iego RejPos 52v. [Cf też c. »aż do nieba rozszyrzać«.]

»państwo rozszerzać« (1): [cesarz Teodozjusz] ná ſłużbie Bożey przebywáiąc/ więtſze zwycięſtwá/ niżli ktory [...] krol przez ſwoie hetmány/ otrzymawał. Ták religia iego páńſtwo trzymáłá y rozſzerzáłá. SkarKazSej 681a.

b. O ilości: rozmnażać (4): Tu iuż widziſz iżby tobie nic nie záwádziłj bogáctwá twoie/ j obfitośći twoie/ byś ich ták vżywał á rozſzyrzał ie/ ták iáko cie tu Pan twoj miłośćiwie vpomináć racży. RejPos 163.
Szeregi: »mnożyć a rozszyrzać« (2): A iż Pan Bog tu wſzędy y o pocżćiwość twoię/ y o wierne nábycie twoie/ y o potomſtwo twoie wſzędy ſie ſtára/ á wſzędy mnożyć á rozſzyrzáć ie obiecuie. RejPos 44, 53.

»szafować a rozszyrzać« (1): Sądź ſpráwiedliwie/ pomoż vpádłemu á vćiſnionemu/ rátuy nędzniká/ miey ná piecży śirotkę/ y ine dobrodzyeyſtwá iákie możeſz ſzáfuy á rozſzyrzay s tego zwierzonego ſkárbu ſwego/ ku cżći Pánu ſwemu. RejPos 265.

c. O stopniu, intensywności (31): BielŻyw 131; Augere potentiam, Możnośći ſwey roſzerzáć. Mącz 430c; A iáko też ći záwżdy rozſzyrzáli błogoſłáwieńſtwá ſwoie/ ktorzy go [czarta] opuśćiwſzy/ náſládowáli opátrznośći Páná ſwego. RejPos 117; ModrzBaz 81v, 133v; NiemObr 160.

rozszerzać komu (4): iedno gdy iuż vſtáwicżnie ten Krol á Pan niebá y zyemie ná wſzem będzye rozſzyrzał á rozmnażał tobye wſzytki pociechy á wiecżne rádośći/ ktore nieomylnie obiecáć racżył káżdemu tákiemu/ kto z wiernym ſercem á s ſtałym vmyſłem będzye náſládował ſwiętego Boſtwá iego. RejPos 326v, 51v; Król Káźimiérz Trzeći, ták mówi y ſtánowi: Ieſliże pożytków/ wolnośći ſtanóm Rzeczypoſpolitéy rozſzérzamy/ dáleko więcéy [...] winien vdźiéláć kośćiołowi Bożému SarnStat 4, 896.

rozszerzać na kogo (1): Kátholicka wiárá [...] wſzędźie boiáźni Bożey náucza/ ſrogość Páńſką ná złe rozſzerzáiąc/ y tu w tym żywoćie y po śmierći. SkarKazSej 686b.

rozszyrzać czym (2): Poſpolite dobro wſzitką ſwą możnoſcią rozſzyrzał BielŻyw 168. Cf »sławę rozszerzać«.

rozszerzać nad kim (5): COſz ſie dzieie miły pánie iż tak długo raczyſz roſſerzáć nád námi ty ſrogoſći ſwoie RejPs 108, 154v, 158v; ieſzcże w żywocie máthki twey then dobrotliwy Pan iuż przegląda á przepátruie ty wſzytki dobrodzyeſtwá ſwoie/ á thy obietnice ſwoie/ iáko ie rozszyrzáć á wypełniáć ma nád tobą/ bez wſzey zaſługi á bez wſzey godnośći twoiey. RejPos 192, 232.

rozszerzać w kim (3): iáko to [rozmnażanie wiary] w inych ſwiętych ſwoich okázowáć á rozſzyrzáć racżył: á iżby imię ſwoie ſwięte tákież w nas [...] ſwięćić/ okázowáć/ á obiaśniáć racżył. RejPos 273v. Cf »wiarę rozszerzać«.

Zwroty: »aż do nieba rozszyrzać« (1): Y pewna/ żebyś ſie wáſzá Kró⟨lewska⟩ M⟨iłość⟩ w tym ſczęśćiu nigdy niehámował/ gdyby nie było to przedśięwźięćié/ tá myśl/ y ten ſpoſób woyny twoiéy/ nie ábyś króleſtwo ſwoié/ ále króleſtwo Páná Kryſtuſowé: nie ſławę ſwoią/ ále chwałę Bogá [...] áż do niebá rozſzyrzał. OrzJan 95.

»hojnie a sowicie rozszyrzać« (1): [Bóg] nád Thobiaſzem/ y nád wiele inemi potym okázáć racżył/ iż [...] nigdy z nich nie ſchodziłá pilna opátrzność iego/ á záwżdy po káżdym vdręcżeniu hoynie á ſowicie rozſzyrzał pociechy káżdego/ á cżynił doſyć obietnicam ſwoim. RejPos 279v.

»sławę [czyją a. czego] rozszerzać« [w tym: u kogo (1), miedzy kogo (1), czym (1)] [szyk zmienny] (8): á ia też iſćie nieomieſzkam y ſlowy y piſmem roſſerzáć ſlawy máieſtatu twego ſwiętego. RejPs 213v; RejPos 68v; Nie wiązano tákiemi práwy Alexándrá wielkiego/ álbo ini Monárchowie nie pytáli ſie o nich gdy ſławy ſwe á pánowánia ſwe rozſzyrzáli miedzy obce narody RejZwierc 195v; SkarŻyw 537; Tákże vſtáwy przełożonych ktorym y ſámi podlegáią y obowiązáni bywáią/ nie tylko Rzecżpoſpolitą záchowywáią/ ále iey ſławę y godność rozſzerzáią. Phil P2; OrzJan 95; Wzbudzay ſię W.K.M. ku wdzięcznośći y więtſzey ſłużbie Bożey/ ná dobre poſpolite poddánych ſwoich/ zá temi wielkiemi dobrodzieyſtwy/ ktoremi W.K.M. opátruie/ broni/ ſławę v poſtronnych rozſzerza. SkarKaz )(4, 636b.

»(swoję) wiarę rozszerzać« [w tym: „w sobie” (2)] [szyk zmienny] (3): Ale ty vffánie ſwoie wſſytko pokłáday w pánu ſwoiem/ á roſſerzay vſtáwicznie oniem/ poczętą wiárę ſwoię RejPs 54v; SkarŻyw 317; á wiárę w ſobie nieomylną vmacniaymy y rozſzerzaymy/ ábyſmy z wiernymi [...] godnie vżywáć tákich táiemnic mogli. SkarKaz 159a.

Szereg: »rozmnażać (a. mnożyć) a rozszyrzać« [szyk 2:1] (3): każdy wierny [...] ktory iedno z wiernym ſercem záwoła do niego/ áby też thákież w nim y wiárę iego/ y pocżćiwe záchowánie ſpraw żywotá iego/ rozmnażáć á rozſzyrzáć racżył RejPos 273v, 51v, 326v.
d. O czasie: przedłużać [czym] (1): Káżdemu ſwoy dźień pewny cżás niepośćigniony Ieſt żywotá/ przetoż ten náſz wiek zámierzony: Rozſzerzáć tu ſpráwámi mamy cnotliwemi/ Ktotych [!] pámięć y sławá nie vmrze ná źiemi. KołakSzczęśl C3v.
e. O słowach i tekście: wydłużać, szerzej omawiać, dodawać fragmenty (5): A wykrętácż záſię á wywrácácż ſłow iego [Pana] ſwiętych/ iuż ſobie to [przypowieść o głupich i mądrych pannach] może rozbieráć á rozſzyrzáć onym złym rozmyſłem ſwoim/ ktorego mu Pan ieſzcże ktemu ku iego zátráceniu przyſporzyć obiecáć racżył RejPos [340]v; Lepiey y rychley roſpráwią rzecż choćia záwikłáną kilko biegłych á ćwicżonych/ niżli wiele nieumieiętnych: ktorziby tylko dla licżby mieyſce ſądowe zásiedli. Zwykli tácy báwić ſię mową y ono rozſzyrzáć/ co nic k rzecży nienależy. ModrzBaz 92; [Naprzod/ pry/ ten Sákráment Páweł zowie chlebem: A więc ten nie vpornie wichrzy práwie niebem/ Ktory co Páweł chlebem/ on ćiáłem názywa/ gdyż ſię też z tym y ſam náſz Zbáwićiel ozywa? Rozſzerzał to on bárziey: lecż ia dwiemá ſłowy to powiádam/ iáko mi rzecż przyſzłá do głowy. ŁaszczPogrom 12].
Zwroty: »słowy rozszerzać« (1): przetoż Páweł y podatki dáwáć/ y brzemioná poſpolite znośić każe: á powinność poddánośći poważnemi słowy rozſzerza [verbis auget]/ gdźie ták piſze [...] ModrzBaz 125.

»rzecz rozszyrzać« (2): Mącz 120b; We wtorey cżęśći ieſt/ o rozmowie Lubelſkiey: ktorą X⟨iądz⟩ K⟨anonik⟩ wſpomináiąc/ ſwą rzecż rozſzyrza NiemObr 21.

2. Rozgłaszać, rozsławiać, rozpowszechniać; divulgare Mącz [w tym: co (11), czego (1)] (12): Przy tym też [Duch Św.] ſpráwi á obiáſni y ony ludzi kthore Pan Bog przeźrzał być ſobie godne przez náukę wáſzę/ iż ſnádniey będę moc zrozumieć ſpráwy ty/ ktore wy o mnie o Pánu á ſwoim rozszyrzáć będziecie. RejPos 129v, 300.

rozszerzać miedzy kogo (2): A roſſerzaymy powieſćiami ſwemi miedzy wſſytki národy wielmożnoſć iego/ wyznawá/iąc [!] że to ieſt nád wſſemi námożnieyſſy pan RejPs 141v; Mącz 511d.

rozszerzać czym (2): RejPs 141v; Támże przyiął náukę iego [Mahometa] [...] Homár cżłowiek możny y mężny/ ktory iuż ſzáblą á moczą pomagał mu twirdzić y rozſzyrzáć náuki oney iego. RejAp 82; [ktorzy [ludzie nieuczciwi] [...] vmieią cżyśćie ſzerokiemi ſlowy dzieie ſwe rozſſerzáć LorichKosz 91 (Linde s.v. rozszerzyć)].

W połączeniu szeregowym (1): Divulgo, Rozsławiam/ rozſzerzam/ rozſiewam co miedzi poſpolſtwo. Mącz 511d.

Zwroty: »słowo [czyje] rozszerzać« (1): Aby Pan Bog wiáry przymnażał/ ſlowo ſwoie roſſſzerzał/ kácerſtwá wykorzeniał/ zgodę/ miłość/ pokoy/ y przyiazń pánom y ſlugom Bożym dał KrowObr 62v.

»wiarę rozszerzać« (2): [Św. Bonifacjusz] Wziął z ſobą trzech kápłanow/ [...] trzech Dyakonow/ [...] á cżterech zakonnikow [...] y znimi ſię puśćił wodą do Phryzyey. Tám wiárę świętą rozſzerzáiąc/ y kośćioły buduiąc/ wkrotkim cżáśie/ śilną lidżbę Pánu Bogu zebrał/ mężow i niewiaſt. SkarŻyw 519; SkarKazSej 681a.

Szeregi: »rozszyrzać a obwoływać« (1): Gdyż Pan żadney inſzey powinnośći nie potrzebuie s przełożonych koſciołá ſwoiego/ iedno áby wyznawáli/ á rozſzyrzáli/ á obwoływáli ſwięte imię iego/ chwałę/ wielmożność/ wolą/ á náuki ſwięte iego. RejPos 347.

»rozszerzać, (i) rozsławiać (a. wysławiać)« [szyk 1:1] (2): á ták thu prośi Prorok/ ábi iey [swojej nauki] pan bronił/ áby yą rozſzerzał/ rozſławiał/ á iżby ty złośćiwe ſkaśce ſwą mocnośćią ſkroćił LubPs bb6v marg; KrowObr 50v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

W przen (1): o Ianie Huſie powiedáli/ [...] iż mowił gdy gi tráćić miano: Iż możecie mnię nędzną gęś [aluzja do nazwiska Hus, tj. gęś] do cżáſu zátráćić/ ále śiłá Lábęći po mey ſmierći náſtánie/ ktorzy ieſzcże iáſniey będą rozſzyrzáć tę prawdę Páńſką/ á wy im nic nie będziecie ſmieć vcżynić. RejAp 94v.
3. Rozpościerać, rozkładać [co] (7):
Zwroty: [»ręce roszyrzać«: Siedz proſto/ áni rąk roſſyrzay. Wokabul 1539 Z7.]

»rozszerzać skrzydła« [w tym: [przeciw czemu]] [szyk zmienny] (1): Pavo explicat alas, Paw rozſzerza skrzidłá. Mącz [305]b; [Vergilius przydawa/ iż przed ich [pszczół] mieſzkánim máią być drzewá źielone/ a w wodźie ktoraby tám byłá ſtoiąca álbo ćiekąca máią być poprzek kłodźiny wierzbowe albo wielkie kámienie ná ktorychby pſzcżoły odpocżywáć mogły á przećiw gorącemu ſłońcu ſkrzydła rozſzerzáć. Cresc 1571 592].

Przen (6):
Zwroty: »proporce [czego] rozszerzać« (1): zli ludźie/ co iedno chcą/ nád podleyſzymi przewodząc/ wymyſláią/ y beſpiecżnie proporce niezbożności ſwey rozſzerzáią. CzechRozm 183v.

»rozszerzać skrzydła« [w tym: nad kim, nad czym (2), w kim, w czym (2)] [szyk zmienny] (5): Pothym gdy ſie był pocżął vſpokáiáć Koſcioł Páńſki/ powſtáło z nowu Rzymſkie Páńſtwo/ ktore iuż nápoły vpádłe było/ á tám pothym ten márny ſmok z niebá zrzucony pocżął rozſzyrzáć ſkrzydłá ſwoie RejAp 105, 140v; A przycżyná ieſt tego niedbánia Páńſkiego naprzednieyſza/ grzech/ ktory záwżdy w tym Koſciele vſtáwicżnie rozſzyrza ſkrzydłá ſwoie RejPos 49, 76v; Krolewſka myśl w cżłowiecże/ y ſkrzydłá rozſzerza Dáley niż według gniazdá y właſnego pierza. KlonWor 56.

4. Otwierać szeroko (1):
Zwrot: »rozszyrzać [na kogo] usta« (1): Et dilatauerunt ſuper me os ſuum [...]. Y rozſzyrzali na mię vſta ſwoie WróbŻołt 34/21.
5. Wyróżniać wysoką pozycją, bogactwem itp.; dilatare PolAnt [kogo] (3): kthora [moc y zwierzchność rzymska] y dziś włada wſzędy po wſzemu ſwiátu/ á rozſzyrza/ á mocno oſadza mieſzcżány ſwoie. RejAp 93; BudBib Deut 33/20.

rozszyrzyć ku czemu (1): Ktorzy go [Pana] miłuią thy on rozſzyrza ku chwale. BibRadz Eccli 1/17.

6. Zwrot: »swoj żywot rozszerzać« = spędzać życie, żyć (1): Ibi suam aetatem extendebant non in latebris locis, Tám ſwóy żywot rozſzerzáli/ prowádzili nie w kąciech. Mącz 444d.

Synonimy: 1. mnożyć, przyczyniać, przydawać, przymnażać; 2. rozgłaszać, rozkrzewiać, roznaszać, roznosić, rozsiewać, rozsławiać, roztrząsać, szczepić; 3. rozcięgać, rozkładać, rozpościerać, rozstawować, roztaczać; 4. rozdzierać, rozdziewiać.

Formacje współrdzenne cf SZERZYĆ.

Cf ROZSZERZANIE

JR, MC, MN