[zaloguj się]
[pdf]

[ODRZEZEK sb

odrzezek m, odrzezka f

o jasne, pierwsze e pochylone, drugie jasne.

Fleksja
sg pl
N odrzézek
G odrzézku odrzézków
A odrzézek, odrzézki
I odrzézkiem
L odrzézku, odrzézce

sg N odrzézek. ◊ G odrzézku. ◊ A odrzézek. ◊ I odrzézkiem. ◊ L odrzézku, odrzézce. ◊ pl G odrzézków. ◊ A odrzézki.

Sł stp brak, Cn: odrzezek, Linde: odrzezek bez cytatu.

1. Napletek; praeputium Cn [czyj]: Nie potrzebuie król ſlubin/ iedno tylko ſto odrzézków Philiſtyńſkich [centum praeputia Philisthinorum; ſto Prepucey z obrzázánia Filiſtynow Leop] (marg) Saul chce od Dawidá ſto obrzéżków [!] Philiſtyńſkich. (–) WujBib 1.Reg 18/25; [Dawid] pobił z Philiſtynów dwie śćie mężów/ y przynióſł odrzézki ich [attulit eorum praeputia; przynioſl ich obrzezánie Leop] WujBib 1.Reg 18/27.
Zwrot: »obrzezać odrzezek (a. ciało odrzezku)«: Wźięłá prędko Zephorá bárzo oſtry kámień/ y obrzezáłá odrzezek [!] ſyná ſwego [circumcidit praeputium filii sui; obrzezáłá ſyná ſwego Leop] WujBib Ex 4/25, Gen 17/11, 23, 24.
Wyrażenie: »ciało odrzezku [czyjego]« = pellis membri virilis extrema et abscissa Cn: obrzeżećie ćiáło odrzézku wáſzégo [circumcidetis carnem praeputii vestri; obrzezowáć będziećie ſkoreczkę cłonká męſkiego Leop] WujBib Gen 17/11; Abráhámowi było dźiewięćdźieśiąt y dźiewięć lat kiedy obrzezał ćiáło odrzézku ſwégo [circumcidit carnem praeputii sui; obrzezał ćiáło cżłonku ſwego męſkiego Leop] WujBib Gen 17/24, Gen 17/14, 23.
Przen: Obrzeżcie ſie PANV/ á odéymićie odrzézki ſerc wáſzych [praeputia cordium vestrorum; obrzáſki ſerc waſſych Leop] mężowie Iudá y obywátele Ieruzálem (marg) Odnowienié y obrzezánié duchowné. (–) WujBib Ier 4/4.
a. Napletek odtworzony sztucznie po obrzezaniu; pellis post circumcisionem iterum arte reducta Cn: Y vczynili ſobie odrzézki [fecerunt sibi praeputia; przeſtáli ſie obrzezowáć Leop]/ y odſtąpili od przymiérza świętégo/ y ſprzęgli ſie z pogány WujBib 1.Mach 1/16.
2. Nieobrzezanie, brak obrzezania; praeputium Cn: Y wźiął [Abraham] [...] pieczęć ſpráwiedliwośći wiáry która ieſt w odrzézku/ áby był Oycem wſzytkich wierzących przez odrzézek [in praeputio, ut sit pater omnium credentium per praeputium; w obrzezániu ... áby był oycem obrzezánia Leop; w nieobrzezce: áby był Oycem wſzytkich wierzących w nieobrzezce WujNT] WujBib Rom 4/11.

W przeciwstawieniu: »obrzezanie ... odrzezek«: To tedy błogoſłáwieńſtwo [boże] w obrzezániuli tylko ieſt/ czyli też w odrzézce [in circumcisione ... an etiam in praeputio?; tylko ſie ſćiąga do obrzezánych: cżyli też y nie do obrzezanych? Leop; w obrzezániuli ... czyli też w nieobrzezániu? WujNT] [...] Iákóż tedy ieſt poczytána [wiara Abrahamowi]? w obrzezániu? czyli w odrzézku? Nie w obrzezániu/ ále w odrzézku [In circumcisione, an in praeputio? Non in circumcisione, sed in praeputio; w obrzezániu/ cżyli nie w obrzezániu? Nie w obrzezániu/ ále przed obrzezánim Leop; w obrzezániu? czyli w nieobrzezce? Nie w obrzezániu/ ále w nieobrzezce WujNT]. WujBib Rom 4/9–10; Obrzezánym kto wezwány ieſt? niechayże nie przywodźi odrzézku [non adducat praeputium; niechaż nieprzywodzi (ná ſie) nieobrzezánia Leop; niechayże nie przywodźi nieobrzezki WujNT]. W odrzézku kto wezwány ieſt? niechay ſie nie obrzezuie. Obrzezánié nic nie ieſt/ y odrzézek [praeputium; nieobrzázánie Leop; nieobrzezká WujNT] nic nie ieſt: ále záchowánié Bożégo przykazánia. WujBib 1.Cor 7/18–19, Gal 6/15.

Przen:
Wyrażenie: »odrzezek ciała [= popędów natury]«: Y was gdyście byli vmárli w grzéchách y w odrzezku [!] ćiáłá wáſzégo [in ... praeputio camis vestrae; w nieobrzezániu ćiáłá wáſſego Leop; w nieobrzezce ćiáłá wáſzego WujNT]/ ſpół ożywił z nim [Chrystusem]/ dárowawſzy wam wſzytkié grzéchy WujBib Col 2/13.
a) Człowiek nieobrzezany: ponieważ ieden ieſt Bóg/ który vſpráwiedliwia obrzezánié z wiáry/ y odrzézek przez wiárę [iustificat ... praeputium per fidem; vſpráwiedliwia ... nie obrzezánie/ przez wiárę Leop; vſpráwiedliwia ... nie obrzezánego przez wiárę WujNT] WujBib Rom 3/30; pámiętayćie/ żeście niekiedy wy Pogáni w ćiele/ którzy názwáni ieſteśćie odrzeſkiem [!] [dicimini praeputium; ktorzyśćie bywáli zwáni nieobrzezáńcy Leop; ktorzyśćie byli zwáni nieobrzezką WujNT]/ od tego któré zowią obrzezániem ná ćiele rękomá vczynionym WujBib Eph 2/11.
3. Zestawienie: n-loc »Pagorek Odrzezkow« = Aralot: rzékł PAN do Iozuego: Vczyń ſobie noże kámienné á obrezéż [!] powtóré ſyny Izráelowé. [...] obrzézał ſyny Izráelowé ná pagorku odrzézków [in colle praeputiorum; ná pagorku Obrzezek Leop]. WujBib Ios 5/4.

Synonimy: 1. napłetek, nieobrzezanie, nieobrzezka, prepucyja, skoreczka; 2. nieobrzezanie, nieobrzezka.

Cf [NIEODRZEZEK], OBRZEZANIE, OBRZEZKA]

MK