[zaloguj się]
[pdf]

PŁODZIĆ SIĘ (20) vb impf

się (16), się (3), si(e) (1).

o jasne.

Fleksja
inf płodzić się
indicativus
praes
sg pl
1 płodzę się
3 płodzi się płodzą się
praet
sg pl
3 m płodził się m pers płodzili się
n płodziło się subst płodziły się
imperativus
pl
2 pł(o)dźcie się
conditionalis
sg pl
3 m by się płodził m pers by się płodzili

inf płodzić się (1). ◊ praes 1 sg płodzę się (1). ◊ 3 sg płodzi się (3). ◊ 3 pl płodzą się (7). ◊ praet 3 sg m płodził się (1). n płodziło się (1). ◊ 3 pl m pers płodzili się (1). subst płodziły się (1). ◊ imp 2 pl pł(o)dźcie się (1). ◊ con 3 sg m by się płodził (1). ◊ 3 pl m pers by się płodzili (1). ◊ part praes act płodząc się (1).

Sł stp s.v. płodzić, Cn s.v. płodzić, Linde XVII w. (z Cn) s.v. płodzić.

I. W funkcji czynnej (19):
1. Rozmnażać się; żyć; rosnąć; sobolescere Mącz, Cn; crescere PolAnt (14): Iowiſz [...] dał tę moc Pcżołom/ iż bez złącżenia przyrodzonego nád ine płodzą ſie. BielKron 20v; Spráwiedliwi będą żyć w vwielbionych ćielech nicżego nie potrzebuiąc/ áni ſie płodząc BielKron 467v, 8v, 463v; Blapsigonia, Prolis detrimentum, morbus est apum, Niemoc nieyáka pſzczelna gdy ſie nie płodzą. Mącz 25d, 397d.

płodzić się z czego (1): Sok kminu/ [...] zabija robaki wżywocie, ktore zową aſcorides/ y inſze robaki ktorzi ſię płodzą s flemgy [!] grubei. FalZioł I 7a.

płodzić się gdzie (2): Struſowie pthacy płodzą ſie w Afryce BielKron 271; Glareosa amat ficus, Figowe drzewo ná piaſcziſtich kámieniſtich mieyſcách ſie płodźi. Mącz 146b.

W połączeniu szeregowym (1): Pánie Aniołom nic po zakonie/ gdyż ſą Duchowni á nie ćieleſni/ nie piją/ áni iedzą/ áni grzeſzą/ áni ſie płodzą/ áni vmieráią. BielKron 463v.

Szeregi: »płodzić się i mnożyć się« (1): Y błogosłáwił ie Bog rzekąc: płodzćie ſię/ y mnożcie ſię [crescite et multiplicamini]/ y nápełniayćie wody w morzach BudBib Gen 1/22.

»powstać a płodzić się« (1): Poſtánowiwſzy Pan Bog ſwiát według woley ſwey ſwiętey/ roſkazał źwirzętom powſtáć wielkim y máłym rozmáitych oſob/ y powſtáły á płodziły ſie po wſzytkim ſwiecie BielKron 1.

W charakterystycznych połączeniach: płodzić się z flegmy; płodzić się barzo, nad inne, bez prace, po trosze, bez złączenia przyrodzonego, płodzić się w Afryce, na [jakich] miejscach, po wszytkim kwiecie.

Przen (2): Ia wam othim navke mam dacz yako mayą czy karanie od nas miecz, atho biſczie prawdzywie dowiadowali thich ktorzi tham bily dowodnie niechbi wieczey sli [lege: zły] sye nie plodził LibLeg 10/57.

płodzić się komu (1): Sumnienie [imię żony Kupca] też ſmetne ſtoy Wydzy wſytko czo ſie broy. Wydzaċ ziaka wiarą ſchodzy Wietzy mu ſie ſmetek plodzy. RejKup c3v.

2. Współżyć płciowo (4):

płodzić się czym (1): [talmudystowie napisali] o źwierzętach ktorzy w okręćie Noego zgrzeſzyli/ iáko Pies iż ſie nie záchował ſpokoiem/ przeto ſie wiąże s ſamicą: Cietrzeẃ ptak tákieſz/ przeto ſie noſem płodzą. BielKron 463.

płodzić się z kim, z czym (2): [na wyspie Mantynina] niewiáſty mieſzkáły obycżáiem Amázońſkim/ do ktorych ná ſwoy cżás przychodźili Kánibałowie á płodźili ſie ſnimi BielKron 442, 462v.

W porównaniu (1): [na wyspie Ameryka] płodzą ſie iáko dobytek/ ktora ktoremu ſie podobać może wolno ieſt BielKron 461v.

3. Powstawać (1): Co to wſzytko zmyſlili oni goli łgarze/ [...] Iáko tám [w piekle] bárzo ciemno/ á to ſie nie zgodzi/ Gdyż záwżdy iáſno bywa gdzye ſie ogień płodzi. RejWiz 21v.
II. W funkcji biernej: Być popełnianym; przen (1): W wielu mieśćiech bywáią nierządne domy iáwnie poſtánowione: áby tám nędzne białe głowy káżdemu były poſpolite/ á wſzytkich nierządność okrom karánia tám ſię płodźić mogłá. ModrzBaz 53v.

Synonimy: I.1. ląc się, mnożyć się, rodzić się, rozmnażać się; 3. czynić się, poczynać się, powstawać, wszczynać się, zstawać się.

Formacje współrdzenne cf PŁODZIĆ.

MN