[zaloguj się]
[pdf]

PODŻOGA (5) sb f

podżoga (4), podżega (1); podżoga GórnDworz, KlonFlis, KlonWor (2); podżega ModrzBaz.

Teksty nie oznaczają ó oraz é; pierwsze o prawdopodobnie jasne (tak w podżegać); a jasne.

Fleksja
sg pl
N podżoga
G podżogi podżeg
A podżogę

sg N podżoga (1). ◊ G podżogi (2). ◊ A podżogę (1). ◊ pl G podżeg (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII – XVIII w.: podżoga, podżega.

Zachęta, pobudka, podnieta (5):

[podżoga do czego: Pierwſza [sztuka] ieſt/ áby [prawdziwy chrześcijanin] nie tylko wewnętrzney [...] podżogi do miłośći Páńſkiey/ ále też áni zwierzchowney/ [...] pobudki/do nabożeńſtwá/ nigdy kwoli heretykowi nie opuſzcżał. GrodzJednOs 20.]

Ze zdaniem przydawkowym dopełniającym (1): GórnDworz Ee7v cf Szereg.

Szereg: »pobidka a podżoga« (1): ktorych [tj. sławnych hetmanów] contrefet [...] oni Grekowie/ ábo Rzymiánie ſtárzy [...] ſtáwiáli: ták wiele dla nieſmiertelney ſławy onych ludzi/ iáko też dla pobidki á podżogi drugiem/ iżby ſie pocżćiwą zazdroſcią ku thákieyże ſławie pięli. GórnDworz Ee7v.
a. Zachęta, pobudka do złego [do czego] (4): Iákoby [...] cżyſtość niewieśćia zupełna być mogłá/ gdźie tákich podżeg do roſkoſzy poddawáią. ModrzBaz 54v; Z támtąd [z Gdańska] ma pychá podżogę do zbytku KlonFlis C4v; Zle wychowáne dzieći/ zuchwáłe chłopiętá; Podżogá do niecnoty/ do złego ponętá. KlonWor 41, 56.

Synonimy: namawianie, namowa, pobudka; a. instygowanie, podszczuwanie, poduszczanie.

Cf PODŻEGANIE

KW, MM