[zaloguj się]
[pdf]

POSROMOCONY (23) part praet pass pf

posromocony (18), posromocon (5).

Trzy pierwsze o jasne; w formie niezłożonej -on; -ony z tekstów nie oznaczających ó.

Fleksja
sg
mNposromocon fNposromocona
A Aposromoconą
pl
N m pers posromoceni
subst posromocon(e)

sg m N (praed) posromocon (3). ◊ f N (praed) posromocona (2). ◊ A posromoconą (1). ◊ pl N m pers posromoceni (16); -eni (1), -(e)ni (15). subst posromocon(e) (1).

Sł stp s.v. posromocenie, Cn brak, Linde XVI w.

I. W funkcji właściwej: pohańbiony, znieważony, upokorzony; ośmieszony; zawstydzony; confusus Vulg; pudore affectus PolAnt (22): Ieſli śię nie opátrzymy/ Poſromoceni będziemy. BierEz G3v; OpecŻyw 97; Thy Boże bądz mocznoſcią moią, y vcieczką moią/ y tharcżą obrony moiey/ iżeby byli rozproſzeni y poſromoczeni wſzythczy nieprzijaciele y przeciwnicy mogi TarDuch D6v, A2v; Tunc non confundar, cum perſpexero in omnibus mandatis tuis. Tedy więcz nie będę poſromoczon miły panie kiedy pilnie przezrzę przykazanie twoie. WróbŻołt 118/6, 52/6, 85/17, 118/80; Iáko theſz y ná drugim mieyſcu Duch Swięty mowi. Niechay będą poſromoceni wſzyſcy/ktorzy klękaią przed Obrázy/ á ktorzy ſię chelpią w Báłwániech ſwoich. KrowObr 111v, 111v [2 r.], Vu2v; RejAp 42v; RejPos 82v; SkarŻyw 373; [Izaſz nie będziećie chodzić w boiazni Bogá náſzego żebyſmy nie byli poſromoceni [propter opprobrium] miedzy narody ktore nas nienawidzą. BudBib 2.Esdr 5/9 (Linde s.v. posromić)].

posromocon przez co (1): Poſromoczon [Ps 118/80] (koment), czuſz tu przez grzech a tam przez męki. WróbŻołt oo6.

posromocony nad kim (1): Niechay ſie nie ſromaią mnie ktorzy ocżekawaią ciebie panie, panie cznoth. Niechay nie będą poſromoczeni nademną/ Kthorzy ſzukaią ciebie Boże Izraelſki. TarDuch A6.

W przeciwstawieniu: »weselić się ... być posromocony« (1): Oto ſłudzy moi á wierni moi będą ieść/ á wy niewierni będziecie łáknąć: będą pić/ á wy będziecie prágnąć: będą ſie weſelić/ á wy będziecie poſromoceni. RejPos 82v.

Szeregi: »posromocony i przestraszony« (1): á to tedy gdi ći będą poſromoceni y przeſtraſzeni ktorzy mnie złego ſzukaią. WróbŻołt Y5.

»posromocony a wzgardzony« (1): ábowiem zmilkną wnich koſći ich gdy będą chćieli wzruſſić moc ſwą przeciwko ſpráwiedliwem/ owſſem będą poſromoceniá [lege: posromocenia] ná wſſem wzgárdzeni od bogá. RejPs 79v.

W przen (2): Corka Egiptſka będzie poſromoconá/ á podána w ręce ludu pułnocnego. BibRadz Ier 46/24, Ier 50/12.
II. W funkcji imiesłowu czynnego: hańbiący (1): Iam ćiebie wiodł, bymći dał źiemię záślubioną/ á ty mię wiedźieſz z krzyżem ná śmierć poſromoconą. ArtKanc E14v.

Synonimy: I. pohańbiony, pokalany, polżony, poniżony, poskromiony, potępiony, przeklęty, upokorzony, zelżony, zhańbiony, znieważony; II. haniebny, sprosny, sromotny.

Cf NIEPOSROMOCONY, POSROMOCIĆ

SBu