[zaloguj się]
[pdf]

PRESUMPCYJA (3) sb f

presumpcyja (3), [presumcyja].

prae- (1), prȩ- (1), [pre-]; -ci- (2), -ti- (1).

e prawdopodobnie jasne (tak w pre-); a pochylone.

Fleksja
sg
N presumpcyjå
G presumpcyj(e)j
A presumpcyją
I presumpcyją
inne sg A a. I - presumpcyją

sg N presumpcyjå (1). ◊ G presumpcyj(e)j (1). ◊ [A presumpcyją. ◊ I presumpcyją.] ◊ A a. I presumpcyją (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. s.v. prezympcya.

Zbytnia pewność siebie, (zbyt) dobre mniemanie o sobie; pycha [praesumtio – śmiałość, domnimanie, podejrzenie, probabilis, dowodne – BartBydg; praesumptio – uprzedzenie, przed tym osięgnienie Mącz 433a; – śmiałość, wiele dzierżenie o sobie Mącz 433b; – o samym sobie wielkie rozumienie Calep; nadzieja; otucha, potucha; spodziewanie – praesumptio; śmiały nazbyt – praesumptor Cn] (3): ActReg 157; W żyćiu chćiałbym tákiego [ziemianina, który] [...] trzeźwy á ſwobodny żywot [...] wiedźie: á content (ále bez prȩſumpciey) z śiebie y z tego co ma przed rękomá. GostGosp 169; [WujPosN 1584 I 261 (Linde); Respons B4].

[presumpcyja czyja: WujPosN 1584 I 260 cf W połączeniu szeregowym.

W połączeniu szeregowym: Tá Piotrowá preſumptia/ śmiáłość y beſpiecżność/ iemu potym vpadek przynioſłá WujPosN 1584 I 260 (Linde s.v. prezumpcya).]

Szeregi: [»bezpieczeństwo albo presumpcyja«: Strzeżćie ſie roſpácży/ namileyſzy bráćia/ ſtrzeżćie ſie beſpieczeńſtwá álbo preſumpciey. WujPosN 1584 I 281.

»hardzie i z presumpcyją«: ábo mu [szatanowi] to nowa perſuádowáć/ [...] áby [dobrzy] z cnot ſwych iákichkolwiek/ w pychę ſię podnieśli? áby hárdźie y z praeſumptią iákąś o świętobliwośći y vcżynkach ſwjch trzymáiąc/ prżez nie łáſkę Bożą/ zbáwienie ſobie obiecowáli? ArtTanat G.

»presumpcyja i (a) pycha«: Bom práwi zá poduſzcżeniem Szátáńſkim z praeſumtiey á pychy prozney ták wjkrzykał. ArtTanat G7, G7.

»śmiałość i presumpcyja«: Ná tym bárzo Kátolikom ſchodźi/ iż zelum tákiego nie mamy około obrony świętey prawdy náſzey/ y świętych kośćiołow náſzych/ iáko oni około ſwego fałſzu y zborow ſwoich máią, Kto na ich śmiáłość y preſumptią w ták złey kauźie pátrzy/ zdumieć ſie muſi SkarUp 84. [Ponadto w połączeniu szeregowym.]]

»wyniosłość i presumpcyja« (1): Nád to y Pánu Bogu ſámemu brzydliwa ieſt wynioſłość y praeſumptia káżda. Phil I2.

Synonimy: bezpieczeństwo, dufność, duma, nadętość, pycha, śmiałość, wyniosłość, zuchwałość.

JDok