[zaloguj się]
[pdf]

NIEOBYCZAJNIE (10) av

W pisowni łącznej (9), w rozłącznej (1).

Pierwsze e, o oraz a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie); końcowe e prawdopodobnie jasne (tak zwykle w -e; w Calep 1 r. -ę ‒ może błędnie? Cn -e jasne).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w. s.v. obyczajny.

1. Niezgodnie z dobrymi obyczajami (9):
a. Nieskromnie, nieprzyzwoicie (5): Immodeste ‒ Niemiernie, nieobiczainię. Calep 508b.

W połączeniach szeregowych (2): GroicPorz g3v; Servandum est decorum in unaquaquae re, Niemamy ſobie pierzchliwie nieobyczay nie [!] a roſpuſtnie poczynáć. Mącz 79d.

Zwroty: »nieobyczajnie sobie począć (a. poczynać)« (2): ieſli co vkradł bicżem wźiął ná łáwce/ nie iżby tho mieli zá grzech álbo zá ſromotę/ iedno iż nieobycżáynie ſobie pocżął. BielKron 272v; Mącz 79d.

»nieobyczajnie się zachowywać, zachowujący« (1:1): GroicPorz g3v; Ale gdy poſły iego známienicie cżeſtował/ nie byli wſtydliwi/ ábowiem zá ſtołem miedzy pánienkámi ſiedząc/ nie obycżáynie ſie z nimi záchowywáli. BielKron 116v.

b. Po prostacku, nieokrzesanie; nieuprzejmie, niegrzecznie; inurbane Mącz, Cn; irreverenter Mącz; inciviliter Cn (4): Irreverenter [...], Nievczćiwie nieobyczáynie/ z proſtá. Mącz 479d, 508b; á oto mieſzcżánie mężowie ſynowie Belitáhálowi/ obſtąpili dom nieobycżáynie biiąc we drzwi [pulsantes ad ostium] BudBib Indic 19/22.
Zwrot:»nieobyczajnie się mieć« (1): Illi indignum facis, Nieobyczáinie ſie przećyw yemu máſz. Mącz 89a.
2. Niewłaściwie (1): Absurde, nietráfnie/ nieobyczáynie/ ſproſnie. Mącz 1d.

Synonimy: 1.b. grubie, nietrafnie, nieuczciwie, niewstydliwie, prosto; 2. nietrafnie, niewłaśnie, sprosnie.

Cf OBYCZAJNIE

ZZa