[zaloguj się]
[pdf]

CKNĄĆ (13) vb impf

cknąć (11), cnąć (2); cknąć BierEz, RejPs, RejJóz (2), RejKup, LubPs, RejPos (2), RejZwierc; cnąć FalZioł; cknąć : cnąć Leop (2 : 1).

Fleksja
inf cknąć
indicativus
praes
sg
1 cknę
3 cknie
praet
sg
3 m cknął
fut
sg
1 m będę cknął
conditionalis
pl
1 m pers bychmy cknęli, bysmy cknęli
3 m pers by cknęli

inf cknąć (3). ◊ praes 1 sg cknę (2). ◊ 3 sg cknie (3). ◊ praet 3 sg m cknął (1). ◊ fut 1 sg m będę cknął (1). ◊ con 1 pl m pers bychmy cknęli (1) RejPs, bysmy cknęli (1) RejPos. ◊ 3 pl m pers by cknęli (1). ◊ [impers praes cknie się (3) cf CKNĄĆ SIĘ].

Sł stp notuje, Cn s. v. tęsknię sobie w czym, Linde XVI w. s.v. cklić się, cknąć się.

1. Być w złym stanie psychicznym; buntować się wewnętrznie, narzekać, przykrzyć, mieć czegoś dość; pertaedere, taedere, tristem esse Cn (zawsze, oprócz podgrupy a. w zwrocie »cknąć sobie«) (11): Thedy wźiął z ſobą Piotrá/ Iákubá/ y Ianá: y iął ſie lękáć y cnąć ſobie. Leop Mar 14/33.

cknąć nad kim (1): Zá thychże dni pocżął ſobie Pan cknąć á ſtyſkowáć nád Iſráelem Leop 4.Reg 10/32.

cknąć z czym (1): á będę ſobie cknął z żywotem moim. Leop Iob 9/21.

cknąć w czym (7): RejPs 91; A tak gdyż to twa wola nicż ia w tym nieczkne ſobie RejJóz I6v, N8; Wyſłáwyánye z dzyękámi zá dziwny rátunk w przećiwnoſciach/ ácż pod cżás krewkye przyrodzenie w thym wąthpi á cknie ſobye. LubPs H3 marg; RejPos 314, 330v; RejZwierc 199.

a. Nudzić się (1): Tákże po morzu płynęli/ Mowiąc z ſobą by nie cknęli. BierEz Qv.
2. Być w złym stanie fizycznym; odczuwać cierpienie, szczególnie mdłości (2):
Zwrot: »sobie cknąć« (2): Przythym maſz bacżyć iż niewiaſtha ktora ſobie barzo cznie/ á miecze ſobą: [...] maſz pewną nadzieię dobrego kończa á pocieſznego w cżęſliwem porodzeniu. FalZioł V 18c; Kupiecz ſobie jeſcże cknie/ y powieda aż podruge czos ſniego wyſlo RejKup q8v.

Synonimy: 1. narzekać, przykrzyć, styskować; 2. mdlić.

Formacje pochodne: ocknąć, przycknąć się, zecknąć.

Cf CNĄCY, CKNIENIE

MM