[zaloguj się]
[pdf]

MŁODZIEŃSTWO (14) sb n

Wszystkie samogłoski jasne (Cn e pochylone).

Fleksja
sg
N młodzieństwo
G młodzieństwa
A młodzieństwo
L młodzieństwie

sg N młodzieństwo (6). ◊ G młodzieństwa (4). ◊ A młodzieństwo (2). ◊ L młodzieństwie (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Młodość, okres życia człowieka; adolescentia Murm, BartBydg, Mącz; pubertas Murm, Mącz, Cn; aetas iuvenilis Mącz; bona aetas, flos aevi a. aetatis, iuventus Cn (13): Adolescentia. die iuge[n]t. Młodzyenſtwo [...] Pubertas idem Murm 46; BartBydg 5b; Hebe, Dziewká Iunonis żona Herculeſowa która [...] Bogini yeſt młodźieńſtwá. Mącz 153d, 5b, 121a, 179c, 262a [3 r.], 329a; [Pubertas. wyrosłoſc, Młodzieńſtwo Cervus F40 313v; Doraſtánie lat cżworákie ieſt. Pierwſze/ kiedy kto młodźieńſtwá doráſta/ co bywa we trzynaśćie lat y w ſześć niedźiel lennym práwem/ á Sáſkiem we dwánaśćie lat. SzczerbSpecSax 197 (Linde)].

młodzieństwo czyje [zawsze; swe] (2): nolo dicere quam turpiter adolescentiam transegeris, Nie chcę o tym nic mówić yákoś márnie młodźieńſtwo ſwe ſtrawił. Mącz 258d; SkarŻyw 459.

Wyrażenie przyimkowe: »w młodzieństwie« (2): W młodzieńſtwie ſwym/ nád inne cnoty/ nawięcey vcżćiwość á wielki wſtyd/ y wziętey od mátki cżyſtośći kwiát/ wnim kwitnął. SkarŻyw 459; Nie było żadney cżęśći żywotá twego/ w ktorąbyś iákiego dobrodzieyſtwá nie wziął/ [...] w dziećińſtwie/ młodźieńſtwie/ y inſzych cżęśćiách lat y wieku twego. LatHar 673.
2. Dziewiczość (1):

W połączeniu szeregowym (1): Młodzieńſtwo y dziewictwo ſwoie y cżyſtość ćieleſną od młodośći aſz do śmierći ſwey záchował. SkarŻyw 241.

3. [Młodzi ludzie; młodzież: Młodzieńſtwo [iuvenes Vulg; młodzieńce WujBib] ich pożárł ogien. [...] A dziewic ich nikt nieplákał. WróbŻołt Ps 77/63 (Linde).]

Synonimy: 1. wyrosłość; 2. bezmałżeństwo, bezżeństwo, czystość, dziewictwo, panieństwo.

Cf MŁODOŚĆ, MŁODZIEŻ, MŁODŹ

JB