Przysłowie: Quot homines tot sententiae, Yle ludźi tile mniemánia. Mącz 344c.

Fraza: »mnimanie trwa« (1): Tákżeć też rownie y w nas tho mnimánie trwa y trwáć będzye áż do ſkońcżenia ſwiátá. RejPos 313v.

Zwroty: »w mnimaniu błądzić; na mniemaniu, w mniemaniu (o)mylić (a. omylać) się« [w tym: czyim (10)] [szyk zmienny] (1;7:4): Iáko ſie zli w ſwym mnimániu omyláią. LubPs Q2 marg; Bo ácż nas ták nieprzyiaciel lekce ſobie ſądzi/ Ale mam rzec iżći pewnie w ſwym mnimániu błądzi LubPs gg5, Q2; RejWiz 97; Mącz 176c, 265c; GórnDworz L4; Iedno ſie wżdy ſtrzeż omylić w tym hárdim mniemániu HistLan A2; RejPosWstaw 44; tedydyſmy [lege: tedybyſmy]/ ſie bárzo ná mniemániu ſwym omylili: y dáremnaby byłá robotá náſzá. CzechRozm 212, 72v, 134v.

»być [jakiego] mniemania, w [jakim] mniemaniu« [szyk zmienny] (39:3): LibLeg 11/181v; DiarDop 117; Mánichei odſzcżepieńcy byli tego mnimánia/ iż iedná ieſt duſzá ktora ſwe cżęśći ciáłom rozdawa. BielKron 127v; LeovPrzep b2v; Favere sententiae alicuius, Być w tym rownego mniémánia/ s niém trzimáć Prziſtáwáć ná yego rzecż. Mącz 120a; Sceptici [...] Wątpiący którzi ſą tego mniemánia że nie może nic być pewnego od ludźi náleziono Mącz 334b, 265c [2 r.], 370d, 374c, 382d, 383b (12); GórnDworz V7; RejPos 201; RejPosWstaw [143³]; CzechRozm 160 [2 r.]; Iákoby tego mnimánia byli [putaverint]/ że więcey máią być ważone rzecży docżeśne/ niż zdrowie ludzkie ModrzBaz 78, 7v, 13v, 26, 31, 31v (13); A to wſzytko dla tego w tym mniemániu byli/ áby ono piſmo wyłożyć mogli SkarŻyw 242, 455; CzechEp 308; NiemObr 68; ActReg 125, 128; Phil G4; Tegoż mnimánia był y Hyppolitus/ od Epiphániuſzá Kápłáná Cárogrodzkiego wſpomniány LatHar 510.

»mnimanie dawać [komu o kim]« (1): A ty tákie mnimánie dawaſz nam o tobie. Ze czwartego [Boga] wyznáwaſz GrzegRóżn N.

»za swym iść mniemanim« (1): áby kto nie rzekł/ żeby to grzech był/ wrzecżách wolnych zá ſwym iść mniemánim SkarŻyw 538.

»mieć, uczynić mniemanie« = sentire Mącz [szyk zmienny] (5:2): A gdzyes ona twoia pani Czos mial oniey to mnimanie. By iuż y wniebie rządzyla RejKup g3v; Ten vcżynił mnimánie/ áby Krolem władał. RejZwierz 18v; Mącz 382d; gdyż ma káżdy Biſkup z wolnośći y z moczy ſwey właſne mnimánie/ iákoby od inſzego ſądzon być nie mogł RejPosRozpr c3v; BudBib Eccli 3/25; SkarŻyw 461; PaprUp G.

»na swe mnimanie [kogo] obrocić« (1): Ozyánder Andrzey tego cżáſu theż do Pruſkiego Kſiążęćiá przyſthał/ y ná ſwe mnimánie go obroćił BielKron 235v.

»odmieniać [czyje] mniemanie, odstępować od [czyjego] mniemania« [szyk zmienny] (2:2): RejWiz 118v; tęż łatwie ſwoye mniemania odmieniayą [młodzieniaszkowie] KwiatKsiąż C3; Digitum nusquam a sententia, Y ná yednym pálcu nie odſtępowáć od ſwego mniemánia. Mącz 88d; CzechRozm 78v.

»osłabieć na swym mniemaniu, popuścić precz swego mniemania; wystąpić z mnimania swego, ze swego mniemania ustąpić; z mniemania swego się wywieść« = desistere, a. decedere de sententia Mącz (1:1;1:1:1): Desistere sententia [...] osłábieć ná ſwym mniemániu. Mącz 396d, 44a, 396d; Iuż ſie nędzniku obácż á wyſtąṕ y s thego omylnego mnimánia ſwego RejPos 324v; Niechayżeć do tego miáſtá ſam ſobie doiedzie/ Tám s tego mniemánia ſwego ſnádnie ſie wywiedzie. HistLan ktv.

»przeciągać (a. przeciągnąć) na swe mniemanie« [szyk zmienny] (2): In sua^m trahere sententiam, Ná ſwe mniemánie przećiągáć. Mącz 460d, 462a.

»ku mniemaniu przystępować« (1): Eorum magis sententiae sum, qua etc. S tymi więcey dzierżę álbo ku tym [!] mniemániu ráczey przyſtępuyę Mącz 383a.

»przywieść (a. przywodzić, a. zawieść) w mniemanie, na mniemanie; w mniemanie wprawić; mniemanie [w kogo] wpoić« [w tym: złe mniemanie (5)] = ad opinionem dirigere Mącz [szyk zmienny] (8;2;1): A yſczies taky Serop pył Czo czie wzle mniemanie wprawył RejKup q3, o3; GrzegRóżn Ov; Inferere novas opiniones et evellere insitas, Nowe mniemánie w kogo vpoyić á ſtáre wykorzenić Mącz 265c, 350c; iákoby nędznego cżłowieká przywiedli w złą ſpráwę/ w zły á w ſwowolny żywot/ w dziwne błędy/ w dziwne mnimánia RejPos 115v; CzechRozm 137, 148, 222, 222v; CzechEp 202.

»przyzwalać na [czyje] mniemanie« (1): Subscribo [...] Metaph. Dźierżę weſpołek s kim/ przizwalam ná cziye mniemánie. Mącz 375d.

»przy mniemaniu (swym) trwać, stać, (z)ostać (a. zostawać); trwać w mniemaniu; trzymać się swego mniemania; mniemanie [o kim] trzymać« = manere in sententia, stare suo iudicio Mącz; obstinare Calep; in suo sensu abundare Vulg [szyk zmienny] (1;3:6;4;1;1): nie stoimy przy mnimaniu swym tak upornie, żebyśmy za lepszą nauką odstępić swego nie mieli Diar 88; Miedzy roznym mniemániem kthore o nim ludźie trzymáli/ poznan ieſt od ſwych zwolennikow. BibRadz Mar 8 arg; Manere in sententia Philosophorum, Przi mniemániu mądrych ludźi zoſtáwáć. Mącz 207a; Perstare in sententia, Trzimać ſie ſwego mniemánia. Mącz 419a, 74b, 176c, 383c, 390b, 396d, 417b, 418a; RejPosWiecz³ 98; Calep [718]a [2 r.]; WujNT Rom 14/5; SkarKazSej 661b.

»unieść się w mnimaniu swoim« (3): Y vnieſli ſie byli niebożątká w mnimániu ſwoim/ iż ſie im to wedla rozumu á przyrodzenia zdáłá rzecż niepodobna/ áby kiedy ciáło miáło z martwych wſtáć. RejPos 229v, 3, 316v.

»wpadać (a. wpaść), wdawać się, włudzić się w mnimanie« (4:1:1): Nyechayże thedy rodzicy nye wdawáyą ſie wtho mnimánye/ áby nye było dobrze wten cżás dzyatki ſwe dáć ná náukę GliczKsiąż K2v; Libenter irripere in opinionem gratiae alicuius, Rad ſie włudźić w to mniemánie do ludźi że nań kto łáskaw yeſt. Mącz 352b, 180b, 243b, 484d; że drudzy náſláduiąc ich/ znowu záśię wpadáli/ w ono mniemánie Neſtoryuſowe NiemObr 140.

»[kogo] w mnimanie wprawić o sobie« (1): á korzeń tego dwoigá złego/ iny nie ieſt/ iedno kłam tych ludzi/ ktorzy pány w tho mnimánie o ſobie wpráwuią GórnDworz Ee3v.

»wstąpić na [czyje] mniemanie« (1): In sententiam alterius transire, Wſtąpić ná cziyę rzecz álbo mniémánie. Mącz 105d.

»wywodzić (a. uwieść) z [jakiego] mniemania, od mnimania [kogo] odwodzić; wybić z myśli jakie mniemanie; z mniemania zepchnąć« [szyk zmienny] (3:1;2;1): RejKup r6; proſzęcię opuść ten vpor/ wybij zmysli twyi takowé mniemanie MurzHist F; BibRadz I 64c; De sententia detrudere, Z mniemánia álbo przedſię wzięcia zepchnąć. Mącz 466d; Ano Pan od tákiego mnimánia záwżdy nas miłośćiwie odwodzi RejPos 313v, 168; iákobyś im też ty odpowiedał: á onych z tego ich mniemánia złego wywodził. CzechRozm 69.

»swe mniemanie wywodzić« (2): CzechRozm 134v; Boby ták nigdy nie był koniec ſwarow/ dyſputáciy y piſánia (gdy káżdy ſwe mniemánie chce wywodzić y zdobić piſmem y ſłowem Bożym) WujNT 460.

»wziąć [o kim] mnimanie« (1): Zá cżym poddáni wzięli by o nim tho pewne mnimánie GórnDworz Hh7v.

»zwyciężyć [czyje] mniemanie« (1): Vincere alicuius opinionem, [...] Zwyciężyć cziye mniemánie/ Albo nádźieyę. Mącz 265c.

Wyrażenia: »błędne, (o)błędliwe mniemanie« [szyk 4:1] (3:2): RejWiz 112v; iż ſie Pan ſnádnie też obroći do niego/ á obiáſni á oſwieći wnet ono błędne mniemánie iego. RejAp 14; RejPos 89v; áby ią ſzcżyrze á wiernie poznawſzy/ ſtale przy niey zoſtawáli/ odłożywſzy ná ſtronę wſzytki błędliwe mniemánia dowćipu cżłowiecżeńſkiego. RejPosWiecz² 90; CzechRozm 162.

»fałszywe (a. fałeszne) mnimanie« [szyk 6:1] (7): Abowimći nic nyemáſz gorſſego nád te/ ktorzy gdy ledwo obyecádłá zákusili/ fáłſſywe o ſobie mnimánie w vmyenyu wzyęli. GliczKsiąż L6; gdyż z wiela dowodow á nawięcey z piſm iegoż ſáme^go to ich fałeſzne mnimánie pokázać ſię może BibRadz *4v; KwiatKsiąż F2; Mącz 502a; GórnDworz N2, Ee5v; CzechEp 5.

»gorne mnimanie« (1): Záś z iąwſzy z bogáctw ludźi bogátych gorne mnimánie [divitiis existimatione]/ z narodu ślácheckiego nádętość y wyſoką myśł [!]/ z moznieyſzych pychę/ porownáią śię zwierzchni y zacni z niżſzemi ModrzBaz 19.

»obłudne mniemanie« (1): Bych cżę v wiodł z obłudnego Mniemania/ ktoréċ vroſło I zlecż było barzo poſło RejKup r6.

»omylne mniemanie« [szyk 7:3] (10): Stára ſię iákoby im wybił z myſli omylne ich mnimánie BibRadz I 64c; GrzegRóżn Ov; RejAp 43v; RejPos 55, 248 marg, 310 marg, 310v, 324v; ktorych ſercá omylnem mnimániem [falsis opinionibus] nápoione/ łácno śię do rzecży nieprzyſtoynych á ſzkodliwych nákłonią ModrzBaz 17v; ArtKanc R20.

»pospolite mniemanie« = fama Mącz [szyk 10:2] (12): Paradoxon, Co yeſt przećiwko mnimániu poſpolitému/ Co oſobliwego/ Nowego á rzadkiego yeſt. Mącz 95b, 117b, 504c; LeovPrzep F2v; ábowiem tho poſpolite mnimánie ku kthoremu wdy cżłowiek ſtoſowáć ſie muśi/ przyda nieczo powagi Polſkiey rzecży. GórnDworz F5; CzechRozm 73v, 149v; CzechEp 253. Cf »nad pospolite mniemanie«, »wedle pospolitego mniemania«.

»powszechnie mnimanie« (1): bo wżdy podobna mu ſie rzecż nie widzi/ áby to tákie powſzechnie mnimánie/ nie miáło być ná iákim pewnym gruncie záſádzone. GórnDworz D4v.

»rozmysł mnimania [czyjego]« (1): Ktorzy ſie też vdáli byli zá wymyſłem ſwoim/ á zá rozmyſłem mnimánia ſwego RejPos 229v.

»szalone mnimanie [czyje]« (2): O właſnie á właſnie ten wſzechmogący Pan tu wyłożyć racżył to ſzalone mnimánie náſze RejPos 342, 342 marg.

»mniemanim uwiedziony« (1): ktorzy też tymże mniemánim y z inſzymi mnogimi będąc vwiedźięni/ ták o IEzuſie ſynu Bożym trzymáli CzechRozm 157v.

»mnimanie wielkie o sobie« [szyk 1:1] (2): Abowiem z wiela błędow/ ktore dziſieyſzych cżáſow widzimy w pániech/ te ſą naiwiętſze/ nieumieiętność/ á mnimánie wielkie o ſobie GórnDworz Ee3v, Ee5.

»złościwe mnimánie [czyje]« (1): A to było záwżdy ich złośćiwe mnimánye LubPs L3.

Zestawienie: »fałszywe mniemanie« = urojenie (1): Phantasma, Duch/ pokuſá/ fałſziwe mniemánie/ vkazánie álbo widzenie/ ták ná yáwie yáko y we ſnie. Mącz 297a.

Szeregi: »mniemanie i baśni« (1): ku zábieżeniu Kápernáyſkiemu mniemániu/ y báſniam Antichriſtowym/ to ieſzcże przydał CzechRozm 266.

»mniemanie abo błąd« (2): Pirwſze mniemánie ábo błąd/ wſzcżął ſie ieſzcże zá cżáſu Páná Kryſtuſá/ przy kázániu iego. RejPosWiecz³ 97, 97.

»mniemanie a (albo, i, to jest) domysł (a. domyślenie)« [szyk 2:2] (4): Ktoſz to ieſth co thák wichle domyſly á mnimánia [sententias; wyroki WujBib] mowámi niewyucżonemi? Leop Iob 38/2; Praesumpta opinio, Przed tym obaczone/ oſięgnione rozumem mniemánie/ to yeſt domyślenie że ták miało być. Mącz 433a; GrzegŚm 51; WujJudConf 104.

»mniemanie i mowy« (1): iákie o nim [św. Józefie] mniemánie y mowy miedzy ludźmi bywáły. CzechRozm 160v.

»mniemanie a, i nauka« [szyk 1:1] (2): KromRozm I H; Peripatetici, Philoſophowie á mędrcy którzi Ariſtotelisowey nauki á mniemánia náśládowáli Mącz 291c.

»mnimanie i niedowcip« (1): áby nas w tym rátowáli/ nie więcey przedſię biorąc iákiego inákſzego mnimánia/ y nie dowćipu ſwego nád pożytek Kośćiołá Bożego BibRadz *5.

»mnimanie abo obłędliwość« (1): ktorym [złym ludziom] ſię niepodobáć/ á mnimániu ich ábo rácżey obłędliwośći [opinionique eorum ac potius errori mentis]/ słowy y vcżynkámi przećiwić ſię/ nic inſzego ieſt/ iedno zá ſkutecżną sławą iść. ModrzBaz 62v.

»opinije i mnimanie« (1): Lepimus záſię ieden pokątny kácerzyk/ chcąc ſię do tych opiniy y mnimánia przyſtoſowáć/ powiáda/ iż Pan Chryſtus ſkoro vmárł/ mąk wiecżnego piekielnego potępienia vkuſztał ReszPrz 83.

»mniemania i powieści« (1): A iżes mi iuż doſyć wedle potrzeby/ o Iezuſie Chriſtuſie z ſobą rozmawiáli/ y rozmáite mniemánia y powiesći o nim żydowſkie fałſzywymi być obacżyli CzechRozm 164v.

»mniemania a rozsądy« (1): Varia sunt iudicia hominum de hac, Rozmáyite ſą mniemánia á rozſądy ludzkie o tey rzeczi álbo rozmáićie o tym dzierżą. Mącz 176c.

»mniemanie i (a, abo) rozum(ek)« [szyk 3:1] (4): Ariſtipus rzecż ſwą s powyesći onego oycá ſtoſuye/ y wedle nyego onę cżyni/ á nye według ſwego mnimánya ábo rozumu. GliczKsiąż M4; KrowObr 20; BibRadz *4; talia sunt vulgi sensa, Ták poſpólſtwo o tim dzierży/ álbo ten yeſt rozum á mniemánie poſpólſtwá. Mącz 382d.

»mniemanie a sentencyja« [szyk 1:1] (2): KwiatKsiąż L3; Sententiam suam literis credere, Mnemánie [!] á ſentencią ſwoyę piſmem okázáć/ álbo poſwiádczić. Mącz 67d.

»mniemanie a widzenie« (1): Sententiam alicuius inspicere, Weyźrzeć w mniemánie á w widzenie cziye to yeſt vważić. Mącz 406a.

»mnimanie i wykłady« (1): záczym ſie wiele obcego mnimánia y wykłádow ná Ianowe piſánie námnożyło było CzechRozm 25.

»mniemanie a wymysł« (1): iżby proſte mniemánye á wymyſł ludzki v nas mieyſcá nye myał/ á zwłaſzcżá około chwały Bożey LubPs aa4.

»mniemanie i (abo) (wy)rozumienie« [szyk 1:1] (2): w wtorey cżęśći mieliſmy tyle ile może być okazano wyrozumienia ábo mniemánia o wiecżerzy Páńſkiey RejPosWiecz³ 99; SkarKazSej 691a.

»mniemania i wywody« (1): rozmáite ſą ludzi vczonych o tym mniemánia y wywody StryjKron 110.

»mnimanie i zagadanie« (1): Niech to teraz idzie ná ſtronę/ co ſie tknie mnimánia y zágadánia żydowſkie^go CzechRozm 87.

»zdanie, mnimanie« (1): Iezli zdániu mnimániu ſwemu folguiemy/ Przypadkom ſie wſzelákim w tym nie przypátrzymy. MycPrz I B.

Wyrażenia przyimkowe: »bez mnimania« (1): Abowiem to ieſt pan ná vpełnieyſſy wewſſytkich ſpráwach iego/ á powieſć iego bez wſſego inego mnimánia ſtáteczna RejPs 25v.

»nad mnimanie« = contra expectionem, praeter spem Mącz [w tym: czyje (18)] (27): LubPs O6, bb2v, hh6; TEn Ceſarz gdy iego ſyn vbogyey niewieſcie/ Koniem ſyná rozráźił/ biegáiąc po mieſcie. Wydał go iey zá gárdło/ nád wſzytko mnimánie RejZwierz lv; BibRadz I 42a marg; BielKron 382v; Mącz 64a, 257d, 265d [2 r.], 276d, 319c (8); GórnDworz R3v; RejPosWstaw [41²]; KochPs 176; wielki y nád mniemánie/ pochop/ w duchowieńſtwie bráłá corká ich. SkarŻyw 13, 150; WisznTr 4; GrochKal 27; OrzJan 10, 98.

»w me mniemanie« (1): zakon twoy moy Pánie/ Ieſtći mnie záwżdy vprzeyme moie rozmyſlánie/ Przez ktorego ſnadź bych zginął w me proſte mniemánie. LubPs bb3.

»w mniemaniu« [w tym: czyim (4)] (5): A nie tylko bychmy w mnimániu ſwym ginąć mieli/ ále owſzem [...] z wierną proźbą położywſzy w nim mocną wiárę y vfánie ſwoie/ iż tu nas miłośćiwie wyzwolić racży LubPs Z5v; RejWiz 111; in eam sententiam plurima leges apud Platonem, Ná ten xtałt/ ná ten ſpoſób/ álbo w tym mniemániu wiele naydzieſz u Plátoná. Mącz 383a; iż on [Bóg] ku dziwnym ſpráwam ſwoim/ proſte á bárzo niſkie rzecży w mnimániu ludzkim záwżdy obieráć racżył RejPos 305, 4v.

»wedle (a. według, a. podług, a. wedla) mniemania« [w tym: czyjego (32)] (33): Mowi wedle mnimánia przećiwnikow ſwoich. BibRadz I 100d marg, I 93a marg; pánná Márya mátká Páná Iezuſá s ciáłem álbo s ſwiátem rácżyłá ſie rozłącżyć/ według niektorych Doktorow mnimánia miáłá wieku ſwoiego lat lx. BielKron 141v; y mamy im [dzieciom] częſtokroć dopuſzczać y żeby podług ſwego mnimania ſię trzimáli KwiatKsiąż F, C2, F2v; Mącz 179d; Ale gdyż tym obżyrcom á pijánicom ták ſie bárzo podobáią mieyſcá piſmá ſwiętego/ ktoremi iákoby ſie zálecáć miáło/ według ich mnimánia/ niepomierne vżywánie winá RejPosWstaw 44; CzechRozm 19v, 21, 37, 53v, 54v (9); CzechEp 15, 44, 242; (iákoż [św. Piotr] iuż wedle Papieſkie^go mniemánia/ kilkánaśćie lat przedtym/ tám mieſzkáć miał) NiemObr 51; WujNT 193, 331, 560; GosłCast 4.

»z mnimania [czyjego]« (1): Gdyż oto y tá ſwięta páni Elżbietá/ ták iáko thu Ewányeliſtá piſze/ iż nie z mnimánia ſwego/ ále Duchem ſwiętym będąc nápełnioná/ wyznawa ią tu być błogoſłáwioną RejPos 304.

»za mniemaniem [jakim]« (3): WujJudConf 6v; wiele ſię ich porywa cżynić tákową krzywdę/ zá tem mnimániem [accedunt opinione]/ że wſzytko ich ieſt co dźierżą ich poddáni. ModrzBaz 47v.

Zwroty: »mniemanie [o kim] brać, wziąć« [szyk zmienny] (1:3): Ták wiele może tho mnimánie/ ktore dwor o kim zá pocżątkiem/ á znákiem łáſki/ ábo niełáſki páńſkiey/ weźmie. GórnDworz M6, M8v; Lecż on złego o nim mnimánia żadną miárą bráć niechćiał SkarŻyw 107; ActReg 128.

»być dobrego mniemania, mieć dobre mnimanie« (1:2): á iżby ſie s tymi rádniey wdawał/ ktorzy ſą zacni/ wzięći/ y dobrego mniemánia v ludzi GórnDworz M3, D4, D5.

»[jakiego] mnimania [o kim] być, [jakie] mniemanie [o kim, o czym] mieć« [szyk zmienny] (1:6): Diar 65; Zydowie o tym Moiżeſzu rozmaitego mnimania ſą. BielKron 46; GórnDworz M7v, X; ModrzBaz 39v; SkarŻyw 243; iż v krolá y v innych/ dobre^go mniemánia o cnoćie ſwey mieć nie mogą/ gdy co cnotliwego z naymu czynią. SkarKazSej 670b.

»być [u kogo] w [jakim] mniemaniu« [szyk zmienny] (6): Diar 37; DiarDop 104; nyech ſie nye kwápi ná byáłą głowę/ ktoraby płćią álbo brwyámi dobrze ſtáłá/ ale coby byłá cnotliwa/ ſtátecżna/ á v ludzi w dobrem mnimányu. GliczKsiąż B8; RejZwierz 53v; Abowiem rádá Achithofelowá ná ten czás byłá w tákiey powadze/ iáko by ſie kto Bogá pytáć miał/ á w tákowym mnimániu byłá/ ták v Dawidá iáko też y v Abſálomá. BibRadz 2.Reg 16/23, Matth 6/2.

»o mnimanie dbać, starać się; mniemanie (u)czynić; naby(wa)ć mniemania« [szyk zmienny] (1:1;3;2): A ták dworzánin náſz/ ſtáráiąc ſie o dobre mnimanie/ tych wſzytkich ſproſnośći zániecha GórnDworz N2v, I4v, N2; PaprPan A3v; Mamy tedy wſtydowi folgowáć/ mnimánie dobre o ſobie cżynić [existimationi consulendum] ModrzBaz 51, 58v; SkarKazSej 694a.

»mieć [kogo] w złym mnimaniu« (1): A záwżdym ya ty złe ludzi myał we złym mnimányu LubPs bb4v.

»w mniemanie nietrefne [kogo] podawać; wprawić, wwieść we złe mniemanie« [szyk zmienny] (1;1:1): wpráwiſz tym obyczáyem ſwą sławę/ y dziewki twoyey żywot we złe mniemánie. Mącz 480c, 265c; A kto tákowe ludzi wzgárdza/ kto ie w mniemánie nietrefne podáie/ kto im powinney vcżćiwośći nie wyrządza/ proditor patriae merito existimandus Phil I4.

»przyść, wniść we złe mniemanie« = cadere, a. venire in suspicionem, in dubium venire Mącz [szyk zmienny] (6:1): Cadere in suspicionem alicuius, We złe mnymánie/ álbo podeźrzenie do kogo prziść. Mącz 29a, 404a, 406d, 480c; y pilniey przeſtrzegał tego/ áby prze iego przycżynę/ białagłowá we złe mniemánie nie przyſzłá. GórnDworz Cc7, X5, Bb6v.

»dobre mniemanie [komu] przywrocić, wyniść ze złego mniemania« (1:1): Dissolutis criminibus [...] niewinność ſwą okazawſzy/ wyſzedſzy ze wſzego złego mniemánia. Mącz 401a; áby pobożnym ono dobre mniemánie ktore ym było z ich krzywdą v ludźi náruſzone/ záś w iáwnym wſzech ludźi zebrániu y ſądźie przywrocone było. KuczbKat 60.

»w(e) (złe) mniemanie [kogo, co] przywieść (a. przywodzić)« (7): GórnDworz Aa3v, Bb4v; á wſzytko ná źle wykłádáiąc/ ábo iáwnie ſromocą/ ábo ieſli niemogą/ we złe mnimánie przywodzą [in sinistram suspicionem adducunt]. ModrzBaz 56v; áby tá chytrość ſzátáńſka/ ktorą ſię piſmo ś. we złe v ludźi mniemánie przywodźi/ tym doſtátecżniey mogłá być poznána y odrzucona CzechEp 109, 88, 343; Ktorzy y was w mniemánie tákowe przywodzą/ Niewinnie cżym pocżćiwey wáſzey ſławie ſzkodzą. CzahTr F2.

»dobre mniemanie o sobie sprawić« (1): Przedſię dobre mniemánie wſzem o ſobie ſpráwił. HistLan E3.

»(s-, u)tracić dobre mnimanie« (3): Tráćiſz ſławę/ mnimánie/ dobre mienie/ miárę/ Y nie rowną z drugimi/ iuż maſz ná wſzem wiárę. RejZwierz 124; á ieſli ſię zá rázem nie pomſzcżą/ zá to v śiebie máią/ że sławę y dobre mnimánie vtráćili [fama et existimatione sua actum putent]. ModrzBaz 60v, 118.

»(u)czynić [komu] mniemanie« [szyk zmienny] (2): GórnDworz Cc8; iż od zachodu y wſchodu zacnemi poſelſtwy vczczony Krol y pan wáſz/ wielką wam v poſtronnych powagę y mniemánie czyni. SkarKazSej 667a.

»dobrego mnimania [komu], dobremu mnimaniu [czyjemu] uwłaczać« (1:1): Są niektorzi/ co nic nieumieią iedno dobrey sławy á dobrego mnimánia ludźiam [existimatione hominum] vwłácżáć ModrzBaz 13; że ludźie wyſokiego ſtanu/ á ná iákim wielkim vrzędźie poſádzeni/ więcey ſię obruſzáią/ gdy by obacżyli/ áno ich dobre^mu mnimániu [sua existimatione] kto co vwłacża ModrzBaz 73.

»złe o sobie mniemanie zostawować; w złym mnimaniu zostać« (1:1): Iż ieſliżeś nic nie winien/ tedy to lepiey thu ludziom okázáć/ niżli w złym mnimániu zoſtáć. RejZwierc 55v; CzechRozm 18v.

Wyrażenia: »dobre mniemanie« = existimatio Modrz [szyk 38:6] (44): Diar 76; iż IchM to, co najwięcej ludzie sobie zachować zwykli, dobre mniemanie i miłość ludzką, to IchM sobie tak lekce ważą DiarDop 101; GliczKsiąż B8; BibRadz Matth 6/2; áby miał w zyſku/ mnimánie to dobre/ kthore káżdy ſláchćic ma/ v wſzech w obec ludzi GórnDworz D4, D4, D5, I4v, M, M5v (10); HistLan E3; KuczbKat 60, 325; RejZwierc L4v; ModrzBaz 13, 39v, 40, 51, 60v (13); SkarKazSej 670b; Ieſzcże z młodych lat ſwoich/ Cnoty przeſtrzegáłá/ Aby ſie do dobrego/ mniemánia wſzech wdałá. PaxLiz E. Cf »być dobrego mniemania«, »dobre mniemanie [komu] przywrocić«, »dobre mniemanie o sobie sprawić«, »(s-, u)tracić dobre mnimanie«, »dobrego mnimania [komu] uwłaczać«, »dobrego mnimania ubliżenie«.

»fałszywe mnimanie [o kim]« (1): Nieżycżę tego/ áni w. m. áni żadnemu thu/ żeby miał zoſtáć w thym fáłſzywym mnimániu o w. m. żebyś w.m. niemiał być cżyſthym dworzáninem GórnDworz N7.

»ludzkie mniemanie« [szyk 5:5] (10): RejPos 166v; [szlachectwo] coż wżdy inſzego ieſt [...] iedno los rodzenia/ á ludzkie mnimánie [opinio]/ ktore^go cżęśćiey przez rozboy doſtawáią niż kiedy przez męſtwo? ModrzBaz 57, 39v, 40 [2 r.], 43, 57, 58v; SkarŻyw 108; SkarKaz 352b.

»sławne mniemanie« (1): A iż dawno imię twe Miłośćiwy Pánie/ Cżyniłoć po wſzem ſwiecie ták ſławne mniemánie PaprPan A3v.

»dobrego mnimania ubliżenie« (1): w ktorych [domach bractwo] wdowy vbogie prze miły Bog w doſtátku chowáią/ áby ſię tám y ſám nie tułáły z iákim podeyźrzeniem y dobrego mnimánia vbliżenim. ReszHoz 131.

»uczciwe mniemanie« (1): niebył ten namnię obrazony do IM Pana Gnieznienskiego ani dozadnego z IchM drugych słow tak Vsczypliwych ktoreby obrazę vczciwego mniemania miały. ActReg 139.

»mnimanie zacności« (1): máieſtat tedy ieſt wielmożność á dostoyność Rzecżypoſpolitey y Krolewſka/ y tych ktorzi słuſznie á przyſtoynie Rzecżpoſpolitą rządzą/ pochodząca z mnimánia zacnośći [ex opinione praestantiae]/ á należąca w ſądźiech y władzy roſkázowánia. ModrzBaz 82.

»złe, niedobre mniemanie« = dubium, infamia, opinio, suspicio Mącz [szyk 54:2] (54:2): Głowie radę daċ muſſemy Abychmy wygnali dimy Złych pliotek Złego mniemania RejKup r2v; Diar 65 [2 r.], 75, 76; GliczKsiąż B6v; á iżby theż niedał o ſobie namnieyſzey przyczyny złe^go mniemánia. BibRadz I 141c marg; Mącz 29a, 265c, 401a, 404a, 406d, 480c [2 r.]; GórnDworz Mv, X, X5, Aa3v, Bb4v (8); RejZwierc 55v, 114; CzechRozm 18v; ModrzBaz 56v; Ale dáleko przebija cnotá Pánny cżyſtey: ktora oto złe mniemánie/ áni ſię ſpráwuie/ áni śmie obiáwić táiemnic Bożych SkarŻyw 243, 107, 108, 243 [2 r.]; CzechEp 88, 109, 343; do Zołnierzow, ktorzy o Panu, iuz dosyc wzieli iescze przy oney Crakowskiey wyprawie mniemanie nie dobre. ActReg 128; SkarKaz 278b; iedno tego obawiam ſię, żebyć To podánie mniemánia złego y nieſławy V ludzi nie ziednáło CiekPotr 57. Cf »mieć [kogo] w złym mnimaniu«, »wprawić we złe mniemanie«, »przyść we złe mniemanie«, »wyniść ze złego mniemania«, »w(e) złe mniemanie [kogo, co] przywieść«, »złe o sobie mniemanie zostawować«.

Szeregi: »mniemanie i nadzieja« (1): nád to/ oglądał ſie/ ták ná mniemánie/ y nádzieię/ ktora w Rzymie o nim wielka byłá GórnDworz Aa6v.

»sława i (a) (dobre) mniemanie« (6): GórnDworz M6; á iáko wielka rzecż ieſt ná woynie ſławá/ y dobre mniemánie [fama et existimatio]. ModrzBaz 117v, 13, 60v; SkarŻyw 108; W téy ſławie/ y mniémániu/ przyſzedł ku ſtárośći KochPieś 78; SkarKazSej 661b. [Ponadto w połączeniach szeregowych 5 r.].

»wiara i mnimanie« (1): iż vtwirdziſz/ y vmocniſz/ co dáley to lepiey w ſobie onę wiárę/ y mnimánie/ kthoreś miał o nim. GórnDworz M7v.

Wyrażenia przyimkowe: »prze ludzkie mniemanie« (1):

»wedle mnimania« (1): muśi zewſząd v poſpolitego cżłowieká sławę ſobie iednáć/ wedle ich mnimánia żyć ModrzBaz 56v.

Zwroty: »być wyzwolonym z mnimania [u kogo], ujść mniemania [u kogo]« (1:1): był tym obycżáiem wyzwolon z onego mnimánia v kápłanow. BielKron 28; Przeto niechay mię ſądźi kożdy wedle zdánia/ Swego/ ia tym v wſzyſtkich vchodzę mniemánia. CzahTr Iv.

»mieć w mniemaniu« (1): Suspicor –Spodziewam ſie, mam w mniemaniu. Calep 1037b.

»przyjść o mniemanie, w mnimanie« (1:1): Strum Rv; przychodzę weſpołek z piſmem ſwym w mnimánie [suspicionem] płochośći y pochlebſtwá ModrzBaz 61v.

»z mnimania (się) wyprawić, sprawić; wywieść się (a. wywodzić) z mnimania« [szyk zmienny] (2:1;3): Dzywną my łaskę skrytą w tam tym panie znamy A ſnadz ieſzcże dżywnieyſzą nad nami obiawi Gdy nas ten brat z mnimania v niego wyprawi RejJóz N5v, N2v, O; RejWiz A5; OrzList dv; A ſtroná záśię áby ſie wywiodłá doſtátecznie z mniémánia, że iſtotnie ſpráwiedliwość czynić chćiáłá SarnStat 1276.

Wyrażenie: »złe mnimanie« (1): Rad widzę iż poczćiwoſcz tak ſwą ogradzacie A ze złego mnimania iż ſie wyprawiacie RejJóz O.

Zwrot: »mniemanim przystojnym uważać« (1): Bo ktobykolwiek świeczkie rzecży mniemanim przyſtoinym vwazał/ tedy łatwie vzna yze y pozytki długiego żyćia mnieyſze ſą/ niżeli dlugiego żywota wielkie pożądanie KwiatKsiąż M4.