Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: NIEDOSTĄPIONY

Następne hasło: NIEDOSTOJEŃSTWO »

NIEDOSTĘPNY (9) ai

W pisowni łącznej (8), w rozłącznej (1).

e oraz o jasne.

Fleksja

sg
m	N	niedostępny	f	N		n	N	niedostępn(e)
	G			G	niedostępnej		G
	I			I	niedostępną		I
	L			L	niedostępnéj		L

pl
N	subst	niedostępné
A	subst	niedostępn(e)
L		niedostępnych

sg m N niedostępny (1). ◊ f G niedostępnej (1). ◊ I niedostępną (1). ◊ L niedostępnéj (2); -éj (1), -(e)j (1). ◊ n N niedostępn(e) (1). ◊ pl N subst niedostępné (1). ◊ A subst niedostępn(e) (1). ◊ L niedostępnych (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w. (z Cn).

Znaczenia

1. Do którego lub na który nie można wejść (7)
- a. O niebie (4)
  - W przen (1)
2. Którego nie można pojąć (2)
- W przen (1)

1. Do którego lub na który nie można wejść; inaccessus Mącz, Cn; inascensus Cn (7): Inaccessus locus, Niedoſtępnę [!]/ Niedobytę [!] mieyſce. Mącz 43c, 1c.

Wyrażenie: peryfr. »gora niedostępna« = Parnas (1): Zyy nam o Symonides/ ćiebie vkocháły/ Ná górze niedoſtępnéy/ ćiebie nápawáły Cytherides pokármem GosłCast 10.

a. O niebie (4): Bo Piſmo S. przez to ſłowo Oćiec/ pocżyna to nam oznáymiáć/ co w oney niedoſtępney świátłośći/ gdźie Bog mieſzka/ ieſt zákryto KuczbKat 15; Pan to ieſt wielki [...]: W iego ſą ręku źiemſkié głębokośći/ Y niedoſtępné górné wyſokośći. KochPs 143; Ná progách niedoſtępnych bym téż ſtánąć miáłá/ Gdźie wiecżny dźiéń pánuie GosłCast 55.

W przen (1):

Wyrażenie: »niedostępna gora« (1): Y Któraż niebieſka moc z niedoſtępnéy góry/ Wyzuie mię z człowieczéy poſtáći y z ſkóry? GosłCast 52.

2. Którego nie można pojąć (2): Bog ieſt świátłośćią niedoſtępną/ ćiemnośći żadnych nie máiącą. CzechEp 321.

W przen (1): ábych opowiſádał miedzy Pogány/ nie doſtępne [investigabiles] bogactwa Chryſtuſowe Leop Eph 3/8.

Synonimy: 1. niedobyty, niedochodny, nieprzebrniony, nieprzebyty, nieprzeszły; 2. niedoszły, niedościgły, niedościgniony, nieogarniony.

Cf DOSTĘPNY, NIEDOSTĄPIONY

AŻ