Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: NIELENIWO

Następne hasło: [NIELEWY] »

NIELENIWY (11) ai

W pisowni rozłącznej (8), w łącznej (3).

Oba e jasne.

Fleksja

sg
m	N	nieleniwy, nieleniw	f	N
	A			A	nieleniw(a)

pl
N	m pers	nieleniwi
A	subst	nieleniw(e)
I	m	nieleniw(e)mi

sg m N nieleniwy (6), nieleniw (1); ~ (attrib) nieleniwy (1); ~ (praed) nieleniwy (1) Leop, nieleniw (1) SzarzRyt. ◊ f A nieleniw(a) (1). ◊ pl N m pers nieleniwi (1). ◊ A subst nieleniw(e) (1). ◊ I m nieleniw(e)mi (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde bez cytatu.

Znaczenia

1. Pracowity, pilny, nieopieszały (7)
2. Prędki, szybko poruszający się (4)
- a. W przestrzeni (2)
- b. W czasie (1)

1. Pracowity, pilny, nieopieszały; impiger Vulg, Mącz, Cn; indess Mącz, Calep, Cn; non iners Modrz; non piger Vulg (7): Mącz 168c, 299a; Tąć oboią pracą ludźie nie leniwi zábawiáią śię ModrzBaz 37; Calep 526a.

nieleniwy w czym (1): W pilnośći bądzćie nie leniwemi. WujNT Rom 12/11.

cum inf (1): On nie leniw źgoić [!] rány SzarzRyt B2.

Szereg: »czujny a nieleniwy« (1): Co ieſli będzieſz cżuyny á nie leniwy [impiger]: prziydzie żniwo twoie iáko ſtudnia/ á niedoſtátek dáleko vćiecże od ćiebie. Leop Prov 6/11.

2. Prędki, szybko poruszający się; agilis Mącz (4): Agilis, Przętki/ nie leniwy/ czerſtwy. Mącz 6a.

a. W przestrzeni (2): Stanąwszy tedy blisko Iris nieleniwa tak przerzekła KochMon 23; WitosłLut A2v.

b. W czasie (1): kto ták biegu chćiwe Ná wodzy trzyma ſwoiey/ látá nie leniwe WitosłLut A5v.

Synonimy: 1. czujny, niegnuśny, ochotny, pilny; 2. barzy, bystry, chutki, chybki, chyży, prędki, rączy, skory, żartki.

Cf LENIWY