[zaloguj się]
[pdf]

2. NIESKROCONY (9) part praet pass pf

nieskrocony (8), nieskrocon (1).

W pisowni łącznej (7), w rozłącznej (2). e jasne; -kró- (2), -kro- (2); -kró- KochMuza; -kró- : -kro- GosłCast (1:2); -on-, -(o)n.

Fleksja
sg
mNnieskrócony, nieskróc(o)n fNnieskróconå nNnieskrócon(e)
Gnieskrócon(e)go G G
Anieskrócony Anieskróconą A
pl
A subst nieskróconé

sg m N (attrib) nieskrócony (2), (praed) nieskróc(o)n (1). ◊ G nieskrócon(e)go (1). ◊ A nieskrócony (1). ◊ f N nieskróconå (1). ◊ A nieskróconą (1). ◊ n N nieskrócon(e) (1). ◊ pl A subst nieskróconé (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII w. s.v. skrocić.

I. W funkcji właściwej: Którego nie ujarzmiono [czym] (1): A tákież y ono oſlę ktore ieſzcże było nieſkroczone áni ogłaſkáne/ známionowáło naród pogáńſki/ ktory był nie ſkrocon/ áni zakonem áni żádnemi vſtáwámi RejPos 2v.
II. W funkcji przymiotnika (8):
1. Niepohamowany, niesforny (6): Roſpomnyał iż cyáło ſą á duch nye ſkrocony/ Ktory od złośći trudno ma być náwrocony LubPs S; Moiżeſz [...] rzekł ku Pánu Bogu: Cżemuś ná mię to brzemię włożył ludu nieſkroconego/ ázażem ia ich mátká albo ociec? BielKron 40; KochMuza 26.

nieskrócony czym [= w czym] (1): Otrząśni ſie o ſerce/ vkaż rozpaloną Bydź mię niewiáſtę/ vkaż gniewem nieſkróconą. GosłCast 62.

W przen (2): Tu ſie mówiło vſty/ á myśl nieſkrocona Gdźie ſie indźiéy tułáłá/ będąc vćiśniona. GosłCast 49, 32.
2. Nieobłaskawiony, nieoswojony, dziki (2): Orzeł záśię ták mu rzekł: poślem ná nie Kruki/ Co im oczy wykluią y zmylą ich ſztuki: Poślem Gryfy/ co im pſtre namioty wywrocą/ Y ten źwierz nieſkrocony/ śiećiámi okrocą. BielSen 7.
Szereg: »nieskrocony ani ogłaskany« (1): A tákież y ono oſlę ktore ieſzcże było nieſkroczone áni ogłaſkáne/ známionowáło narod pogáńſki RejPos 2v.

Synonimy: I., II. niepohamowany, niepomierny, niepowściągliwy, niestroczony, nieuhamowany, nieukrocony, nieuskromiony.

Cf NIESKROTNY, NIESKROWITY, 2. SKROCONY

TG