[zaloguj się]
[pdf]

NIEŚWIADOMY (44) ai

nieświadomy (26), nieświadom (45).

W pisowni łącznej (28), w rozłącznej (16); -ś- (32), -ſ- (11), -s- (1).

e, a oraz o jasne.

comp nieświadomszy (1).

Fleksja
sg
mNnieświadom, nieświadomy, nieświadom fNnieświadoma, nieświadomå nN
G Gnieświadom(e)j G
Dnieświadom(e)mu D D
A Anieświadomą A
L L Lnieświadomym
pl
N m pers nieświadomi
subst nieświadomé, nieświadomszé
G nieświadomych
D nieświadomym
L nieświadomych

sg m N nieświadom (17), nieświadomy (8); (praed) nieświadom (17); (attrib) nieświadomy (2). ◊ D nieświadom(e)mu (1). ◊ f N (praed) nieświadoma (1) SkarŻyw, nieświadomå (1) KołakCath. ◊ G nieświadom(e)j (1). ◊ A nieświadomą (1). ◊ n L nieświadomym (1). ◊ pl N m pers nieświadomi (8). subst nieświadomé, nieświadomszé (2); -é (1), -(e) (1). ◊ G nieświadomych (1). ◊ D nieświadomym (1). ◊ L nieświadomych (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w.

1. Taki, który nie wie, nie znający czegoś; imprudens, inscius Mącz; expers Vulg; ignarus, ignotus, nescius Cn (35): Mącz 328b, 372d; MycPrz I [D]; A ći náſzy co tylo cżytáć y to ledwie vmieią/ tey nigdy wnieumieiętnośći ſwey pokory nie máią. rozumowi ſwemu ták nieświádomemu/ [...] dufaiąc. SkarŻyw 203; iż ich ták nikczemnie záwiodł/ zwłoczył/ y znędził/ nie opowiedziawſzy im pierwey iáko nieſwiádomym/ y gośćiom przychodnim/ ſpoſſobu y zwyczáiu nieprzyiaćielſkiego StryjKron 432; CzechEp 11; Kto grze rozumie/ może ſmiele ſádzić/ A kto nieſwiádom/ lepyey ſie porádzić. KochSz A2v; ReszList 144.

nieświadomy kogo, czego (24): RejPs 131v; RejZwierz 57v; BielKron 436; Ieſli morza nieſwiadom/ ieſli niezna nieba/ Ani żaglow/ ani mu ſtiru zwierzać trzeba. KochSat C; Imprudens maris, Nieſwiádomy morzá. Mącz 328b; RejAp 67, Ffv; GórnDworz K2v; iż ie potym nie rychło kto inſzy głupi/ á ięzyká żydowſkiego nie świádomy/ do Mátheuſzowego piſánia przyłożył. CzechRozm 125v, 70; Bo to być niemoże/ [...] żeby kto mogł one rzecży dobrze ſkázáć/ z ktorych ábo oboiey nieświádom/ ábo tylko iedney ſwiádom [quarum vel neutram vel alterutram tantum cognitam habeat]. ModrzBaz 87v, [16]v; Pánná iáko proſta/ á tákich pokus nieświádomá: mniemáła áby iuſz wiárę ſtráćiłá w Bogá SkarŻyw 581; CzechEp 11, 211; NiemObr 90, 167; KochPhaen 24; WerKaz 276; ActReg 104; KołakCath C2; Bo káżdy co ſię mlekiem karmi/ nie świádom ieſt mowy ſpráwiedliwośći: gdyż ieſt dźiećięćiem. WujNT Hebr 5/13; PowodPr 62; KlonWor 9.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym: jako, jakowy] (2): BielSpr 71v; LAźicki z Bárzém/ [...] Ieſliś nieświádom iákowéy ſą śiły: Chćiéy ſámé tylko vważyć imioná KochFr 13.

W połączeniu szeregowym (1): Ieſt ſię o co fráſowáć/ y bać: iż ludźie młodźi/ nie świádomi/ nie ćwiczeni/ w R.P. rządy czynią SkarKazSej 663a.

2. Taki, którego się nie zna; inusitatus Mącz; incognitus incompertus, inexploratus, ignarus, ignorabilis, ignoratus, ignotus, nescius, obscurus Cn (7): Indagare viam inusitatam, Wypytać ſie drógi nieświádomey. Mącz 492a; Którzy po nieświádomych puſzczách ſye błąkáli/ Gdźie ſtopy ludzkiéy nie náydowáli KochPs 164; LatHar 279, 669; y w polu ſię tułam nie świádomym. RybGęśli C2v; Tych [liter] obſerwácię, puśćiwſzy co dálſzè, głębſzè y nieświádomſzè JanNKar Dv.

nieświadomy komu (1): iż Oceanus ieſt godny ku żeglowániu/ [...] tylko ná puł nocy ieſzcże nikomu nie świádomy BielKron 455.

*** Bez wystarczającego kontekstu (2): Ignotus, Nieznáyomy/ Niewiádomy/ Nieświádomy. Mącz 250b, 373b.

Synonimy: 1. niebaczny, niebiegły, niedoświadczony, nieuczony, nieumiejętny, niewiadomy, nieznajomy; 2. niedoświadczony, nieznajomy.

Cf ŚWIADOMY

AK