[zaloguj się]
[pdf]

OBLUBIENICA (266) sb f

oblubienica (226), oblubieńca (40); oblubieńca SeklKat, SiebRozmyśl, WitosłLut, SapEpit; oblubienica : oblubieńca Mącz (2:4), SkarJedn (5:5), SkarŻyw (8:25), SkarKaz (3:1).

o, e oraz a jasne.

Fleksja
sg pl
N oblubienica oblubienicé
G oblubienice, oblubienicy
D oblubienicy, oblubienice
A oblubienicę oblubienic(e)
I oblubienicą
L oblubienicy
V oblubienico

sg N oblubienica (75). ◊ G oblubienice (29), oblubienicy (2); -y BudNT; -e : -y SarnUzn (1:1); ~ -e (2), -(e) (27). ◊ D oblubienicy (21), oblubienice (1) KromRozm III. ◊ A oblubienicę (66). ◊ I oblubienicą (38). ◊ L oblubienicy (7). ◊ V oblubienico (22). ◊ pl N oblubienicé (3); -é (1), -(e) (2). ◊ A oblubienic(e) (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w. (z Cn).

Wybranka, narzeczona, panna młoda; sponsa Murm, Mymer1, Vulg, PolAnt, Mącz, Calag, JanStat, Cn; (nova) nupta, nympha Mącz, Cn; nova marita Mącz [w tym: czyja (164): G sb (66), pron poss (98)] (266): Murm 169; Mymer1 38; Wyznawa oblubienicá z wielką pożądliwośćią/ iż chce cále przeſtáwáć z małżonkiem ſwoim BibRadz I 351b marg, I 351a marg, b marg [2 r.]; [przeciw Barbarze wyprawił się Król Zygmunt] ná ſankach iechał do Lobzowá przed Krákow/ á tám cżekał ſwoiey oblubienice. BielKron 408v, 76, 360; Nova marita, Młoda pani/ Oblubienicá. Sponsa alias Mącz 210a, 21d, 251c, 255d, 309a, 410a; SarnUzn Dv; Ieſtem kupiec/ á mam niekthore rzecży ku przedániu pożytecżne oblubienicy Ceſárſkiey HistRzym 57v, 123v; Miodem płyną wárgi twoie oblubienico BudBib Cant 4/11, Cant 4/8, 9, 10, Bar 2/20; Calag 100b; SkarŻyw 225, 234 [3 r.], 437; Xiążę Mieſko [...] przed oblicznością Dąbrowki oblubienice ſwey [...] wiárę Chrześćiańſką przyiął StryjKron 150; Calep 706b, 711a, 1000a; Chrześćiáninie miły/ mow z oną oblubienicą w Pieśniách Sálomonowych LatHar 321; Zácżniże Rym weſoły gwoli temu Pánu/ Ktoremu oblubiencę godną ſwego ſtanu Zycżliwe niebá dáły WitosłLut A2v; SapEpit B3v.

W porównaniach (9): wzyąl duch ſzwyąty tą panną [Maryję] w ſwą opyeką yako oblubyenyecz oblubyenyczą ſwą mylą. PatKaz II 48v; Iezu ktorys tenże koſcioł wielebnemi ſwiątoſciami iako oblubieniczę ochedożoną zaponami oſlachcił. ſmi. ſie n. TarDuch C8v; KromRozm III E6v; A ia Ian vyrzałem ſwięte miáſto Ieruzalem nowe/ sſthępuiącze z niebá/ á od Bogá zgotowáne/ iáko oblubienicę vbráną mężowi ſwemu. RejAp 175v, 175v; WujNT Apoc 21/2. Cf Wyrażenia.

Wyrażenia: »jako czysta oblubieńca« (1): y był kośćioł Boży kwitnący iáko cżyſta oblubieńcá SkarŻyw 511.

»jako oblubienica niepokalana« (1): Ná ktory [sąd] ábyſmy práwie ochędożeni y z zgrzechow [!] wſzytkich obrzezáni y iáko oblubienicá nie pokalána ſtánąć/ y ſtáwić ſię/ w onym kośćiele iego mogli SkarŻyw 4.

»nowa oblubienica« = panna młoda (2): Xiężná Bárbara nowa oblubienicá z mátką ná wozie ozdobnie zgotowánym przyiecháłá StryjKron 727, 727.

»jako piękna oblubieńca« (1): był kościoł iego/ iáko piękná oblubieńcá/ onemi kapłany ozdobioná. SkarŻyw 454.

Szeregi: »dziewica i oblubienica« (1): Izali zápomni dziewicá vbioru ſwego? (y) oblubienicá klenotow ſwoich [obliviscetur virgo ornamenti sui, aut sponsa fasciae [...] suae?] BudBib Ier 2/32.

»nowożenia i oblubienica« = sponsus et sponsa Vulg, PolAnt (2): Ieſſcże będzie vſlyſſány ná tym mieyſcu [...] głos rádośći y głos weſela/ głos nowożenie y głos oblubienice Leop Ier 33/11; BudNT Matth 25/1.

»oblubieniec i oblubienica; oblubieniec z oblubienicą« = sponsus et sponsa Vulg, PolAnt, Modrz (7:1): W Pyoſnce tey ieſt proroctwo o kroleſtwie Kriſtuſowym ktorego thu Prorok wyráźił iáko oblubyeńcá z oblubyenicą LubPs M2v; Bo to mowi Pan zaſtępow Bog Iſráelſki: Oto ia odeymę z mieyſcá thego przed wáſſymi ocżymá [...] głos weſela/ głos oblubienicá/ y głos oblubienice. Leop Ier 16/9, Bar 2/23; BibRadz Ier 16/9; RejAp 153v; Niech wynidźie oblubieniec z gmáchu ſwego/ y oblubienicá z łożnice. ModrzBaz 114; TEdy podobne będźie kroleſtwo Niebieſkie dźieśiąći pánnam: ktore wźiąwſzy lámpy ſwoie wyſzły przećiw oblubieńcowi y oblubienicy WujNT Matth 25/1, Apoc 18/24.

»panna abo oblubienica« (1): Azaż Pánná ábo oblubienicá [virgo Vulg Ier 2/32] zápomni ſtroiu ábo ochędożeńſtwá ſwego? PowodPr 18.

Przen (167): Tem ia zámiłował y o niem ſię ſtarał z młodośći moiey/ y chćiałem ią [mądrość] ſobie bráć zá oblubienicę SkarKazSej 658a.
a) O Matce Boskiej (29): Iozefie [...] niebóy ſie o marią oblubienicę moię ij twoię/ bo to tzo noſi/ z ducha ſwiętego ieſt OpecŻyw 14, 179, 185, 185v, 186, 189 [2 r.]; [Maryja rzeczona oblubienicą] A ſluſznye oblubyenycza rzeczona bo criſtuſouy przeſz uyarą y myloſzoz zlączona PatKaz III 130, 114v, 130 [3 r.]; iuż thá oblubienicá zyáwiłá á obiáſniłá ſwiátu tego wdzięcżnego ſyná ſwego RejAp 100; przydą cżaſy miły Ezdrá/ iż ſie vkaże oblubienicá [...] á zyáwi ſie z niey ſyn moy Iezus RejPos 271; CzechEp 164.

W połączeniu szeregowym (1): Zaſlużyla panna Mariá tę koronę [...] iako matka oblubienitza/ ij panij niebieſkiégo krolewſtwa OpecŻyw 189v.

Zwroty: »mieć za oblubieńcę« (1): A iſz ſię Pánu náſzemu národzić iedno pod zaſłoną małżeńſtwá świętego nieprzyſtało: pátrz iáko go do tego Duchem świętym w zbudził: áby tey ſobie zá żonę prośił/ y tę miał zá oblubieńcę/ ktora go porodzić miáłá SkarŻyw 242.

»obrać sobie za oblubienicę« (2): PatKaz II 47v; Iż ćię między innémi Pan twóy obrał ſobie Za mátkę/ oblubieńcę/ ná wieczną cześć tobie. SiebRozmyśl F2v.

»wziąć sobie za oblubienicę« (1): tą to panną duch ſzwyąty zwyecznoſzczy wzyąl ſobye za oblubyenyczą PatKaz II 41v.

Wyrażenie: »oblubienica Boga, boża, Ducha Św., Krola (niebieskiego), Krystusowa« (1:3:1:2:1): Przydzi oblubienitzo Kryſtuſowa/ a wezmi koronę/ ktorą tobie pán zgotowál na wieki. OpecŻyw 187v, 3v, 189; O oblubienico Boża wybrána bądz nam drogą práwą/ do wietznego weſela. KrowObr 164v; Zdrowáś oblubienico Boża Páni Anielſka/ ſwiátłośćią twoią/ nápełniaſz ſwiát KrowObr 171v; Bądź pozdrowioná oblubienico Duchá ś. nagodnieyſza. LatHar 38, 504; SkarKaz 578b.
Szeregi: »dziewica i oblubienica« (2): OpecŻyw 3v; Niech ięzyk moy do vſt moich przyſchnie/ ieſli ćię kiedy zápomnię: nadrożſza dźiewico napięknieyſza oblubienico Bogá náſzego SkarKaz 578b.

»miłośnica i oblubienica« (1): ſyą dzyſz począla myloſnycza y oblubyenycza yego, oktorey on zwyecznoſzczy radzyl y matką ſynu bozemu poſzlubyl PatKaz II 74v.

b) O wiernym i duszy wiernego (11): Racży iuż mily panie twą boleſcią/ ij twymi ranami ranitz duſſę moię/ iako oblubienicę twoię OpecŻyw 159v.

W połączeniu szeregowym (1): Podź przyiaćiołko moiá/ kochánko moiá oblubienico moia: podź á zemną wſtąp/ abyś w kroleſtwie moim [...] vżywáłá LatHar 283.

W porównaniu (1): tego krolá mądrego á bogátego możem rozumieć krolá nád krolmi/ y páná nád pány. Kthory ſobie ſtworzenie rodzáiu ludzkiego iákoby oblubienicę namileyſzą oſobliwym przywileiem miłośći przyłącżył HistRzym 101v.

Zwrot: »poślubić za oblubienicę« (1): RejPos 223v cf Szereg.
Wyrażenia: »miła, namilejsza oblubienica« [szyk 3:2] [4:1]: cialo moie [...] okrutnie ieſt zranioné. Powiedz to cżlowiecże duſſi ſwé/ oblubienicy mé milé OpecŻyw 141; HistRzym 101v; przez Sálámoná Proroká ſwego/ onym wdzyęcżnym głoſem ſwoim/ mowiąc káżdey duſzy y káżdemu wiernemu ſwemu: Podziſz do mnie namileyſza oblubienico moiá RejPos 355, 341; SkarKaz 162b.

»wdzięczna oblubienica« [szyk 4:1] (5): Wie to iuż káżdy z nas/ iż Pan náſz á oblubieniec naſz káżdego wiernego ſwego dziewecżką ſwoią cżyſthą/ á wdzięcżną oblubienicą ſwoią zowie. RejAp 141; RejPos 44, 223v, 341 [2 r.].

Szereg: »małżonka a oblubienica« (1): [Pan] káżdey wierney duſzy obiecáć racżył przez Proroká/ iż ią miał poſlubić zá wdzyęcżną małżonkę ſobie á zá oblubienicę ſwoię. RejPos 223v.
c) O Kościele – zgromadzeniu wiernych (118): KromRozm I O2v; Leop Apoc 22/17; Oblubienicá/ to ieſt/ Kośćioł Páńſki wyznawa to/ iż nie może naſládowáć Páná/ áżby byłá od niego przywiedzioná. BibRadz I 351a marg, Apoc 22/17; BielKron 78v: dáley Apoſthoł opowiáda moc á zwirzchność Páná náſzego/ y Anyołow iego/ iako on oblubienice ſwey/ to ieſt Koſciołá ſwego ſwiętego/ záwżdy bronić może RejAp 101, AA8 [4 r.], BB3v, BB4v, BB5, CC4 (20); RejPos 197, 231v; Chryſtus [...] Duchá S. z ſwey iſtnośći Bogá z Bogá z śiebie iſtotnie będącego/ ſwym Apoſtołom y oblubieńcy ſwey kośćiołowi pokázał SkarJedn 278 [idem SkarŻyw 393], 270; SkarŻyw A5v, 317, 393; Małżeńſtwo prawdźiwe ieſt świątośćią Pan Chryſtus ieſth oblubieniec á kośćioł iego ieſt oblubienicą. WerKaz 286 marg, 287; LatHar 204; WujNT Ioann 3/29, Apoc 22/17; Dopieroſz więtſzą władzą Pan Kryſtus w nowym zakonie zoſtáwił kośćiołowi oblubienicy ſwey PowodPr 21, 15, 28, 31, 43; SkarKaz 41a; Bog ſpráwiedliwv nie záſpi / y zelus iego o ſwoię oblubienicę/ y o kośćioł ſwoy nie zgáśnie. SkarKazSej 701a, 681b.

W przeciwstawieniu: »oblubienica ... nierządnica« (3): Bo nic trzećiego nie máſz/ iedno ábo ieſt przy prawdziwey oblubieńcy/ abo przy nie vcżćiwey nierządnicy: ábo ieſt Chryſtuſowym/ ábo ſzátáńſkim cżłonkiem SkarJedn 38, 38; LatHar 150.

Zwroty: »dać za oblubienicę« (1): Bog Oćiec ſynowi ſwemu gody ſpráwił [...] gdy mu przez przyięćie człowieczeńſtwá kośćioł święty dał zá oblubienicę. WujNT 92.

»oblubić za oblubienicę« (1): [Pan Jezus] matkę ſwięta cerkiew krzeſciańſką oblubil ſobie za oblubienicę OpecŻyw 36v.

»obrać za oblubienicę« (1): obrawſſy ij [kościół] ſobye zá oblubyenicę/ ſtał ſye ſnim yedno ćyáło KromRozm II t4.

»za oblubienicę poślubić« (1): To yeſt zbor á koſćyoł boży zyemſki/ z ludźi ſámych/ yákoś ſlyſſał zbudowány/ ktory pan Kryſtus ſobye zá oblubyenicę poſlubił KromRozm III B2v.

»przyjąć jako oblubienicę« (1): Możnoſcią práwice twoiey wyzwoliſz duſzę moię/ A przyymieſz ią iáko wdzyęcżną oblubienicę ſwoię. LubPs dd6v.

Wyrażenia: »oblubienica Barankowa, Baranka« = Jeruzalem z Apokalipsy św. Jana; sponsa Agni Vulg (6:1): KromRozm II t; Támże potym znaydzieſz iáko Oblubienica Báránkowá byłá vbrána ku ſlubowi z Báránkiem RejAp BB5, 181, 181v [2 r.], Ee3; Y przyſzedł ieden z śiedmi ániołow [...] y gadał zemną mowiąc: Chodź okażęć oblubienicę małżonkę Báránkowę. WujNT Apoc 21/9.

»oblubienica (Pana) Chrystusowa, Jezusa Chrystusa« [szyk 20:1] (20:1): SeklKat Qv; LubPs M3 marg; Ieſliżeć były krześćijánki [dusze]/ tedyć były iuſz ze wſzyſtkim kośćiołem poſlubioną oblubienicą Kryſtuſową KrowObr 148, 26; OrzQuin Y2v; SarnUzn Bv; WujJud 218v; Oblubieńcá Chryſtuſowa (to ieſt kośćioł Boży) wſzytko trzyma to co zá poſag od ſwego mężá wzięłá. SkarJedn 27, 28, 37, 219, 230, 242; SkarŻyw A5, 279, 364, 538; ReszPrz 10; A iáko z boku pierwſzego Iádámá ſpiącego/wyſzłá Iewá oblubienicá iego; ták z boku wtorego Iádámá ná krzyżu vſpionego/ wykſztałtowan ieſt kośćioł/ oblubienicá Páná Chryſtuſowá. WujNT 383, Zzzzz 2v; SkarKaz 121a.

»jedyna oblubienica« (3): [kościół] To yeſt yedyna oblubyenicá oblubyeńcá onego [...] páná Kryſtuſá KromRozm III E6, Q3v; KrowObr B3v.

»miła, namilsza oblubienica« [szyk 3:2] (4:1): Pan wdzięcżnie do ſiebie przijmuie miłą oblubienicę ſwoię/ to ieſt zbior wiernych RejAp 155v, 198; CzechEp 164; LatHar 193; Bo ieſli wy czći Bożey [...] od heretykow [...] ktorzy potwarzáią oblubienicę namilſzą iego/ ktorzy niſzczą kośćioł iego/ bronić będźiećie: on was bronić będźie. SkarKazSej 682b.

»niepokalana oblubienica« [szyk 3:1] (4): OrzQuin Y2v; Ruśi wiárę S. przáſną y cżyſtą tym kwáſem ſtárym rozerwánia ſzátáńſkiego y nienawiśći zákwaśili/ y tę niepokaláną oblubienicę Chryſtuſowę kośćioł S. Rzymſki zpotwarzoną/ w poháńbienie/ tobie narodzie Ruſki/ podáli. SkarJedn 230, 219, 242.

»oblubienica pańska, Pana« (3:1): Gwiazdámi iuż też wiemy iż piſmo zowie wierne ſprawce á náucżyciele tey to oblubienice ſwiętey Páńſkiey. RejAp 99v, 99, 100v, Ee2v.

»wdzięczna oblubienica« [szyk 13:2] (15): LubPs dd6v; poſłuchay Apoſtołow/ iáko oni wſzędy Zbior Páńſki á thę wdzięcżną oblubienicę iego zową pánną iego nie pomázáną RejAp 119, 99, 99v, 105v, 157v, 158v (10); Pan vſtáwicżnie chce mieć tę wdzyęcżną oblubienicę ſwoię á ten Koſcioł ſwoy/ to ieſt zebránie wybránych ſwoich/ iáko ná probie RejPos 279, 279, 318, 346.

»wierna oblubienica« [szyk 2:1] (3): Bo wiernych zbor zowie piſmo ſwięte wdzięcżnym Koſciołem Páńſkim/ á wierną oblubienicą iego. RejAp 92v, 100v, 170.

»za oblubienicę zgotowany« (1): Nowe miáſto Ieruzálem zá oblubienicę Báránkowi od Bogá zgotowáne vkázuią. WujNT 885.

Szeregi: »oblubienica i (a) ciało (pańskie a. Krystusowo)« (4): KromRozm II x4v; [kościół] yeſt oblubyenicá y ćyáło Kryſtuſowo KromRozm III D8, E4, Q3v.

»oblubienica i (a) małżonka (a. żona)« = sponsa, uxor Vulg [szyk 6:1] (7): Gdiż y Sálomon w pieſniach ſwoich y wſzędy á wſzędy w inych piſmiech ten wdzięcżny zbior Páná tego zową oblubienicą iego á práwie wierną małżonką. RejAp 99, [AA8], 181, 181v [2 r.]; Bo ten koſcioł ſwoy Pan záwżdy zwáć racży oblubienicą ſwą y miłą małżonką ſwą RejPos 238v; WujNT Apoc 21/9.

»oblubieniec i (abo) oblubienica« (2): RejPos 355; Abyſmy ſię (iáko Auguſtyn S. mowi) ábo ná oblubieńcu ábo ná oblubienicy nie omylili y nie oſzukáli. A toć ieſt przećiwko wſzytkim haeretykom [...] ktorzy nowe zbory [...] záczynáią WujNT 279.

»winniczka a oblubienica« (1): doſyć sthráchu á żáłośći może mieć káżdy fáłecżny páſterz tych nędzynch owieczek Páńſkich/ á they wdzyęcżney winnicżki á oblubienice iego/ iedno s ſámych przezwiſk/ ktore wyſzły s ſwiętych vſt iego. RejPos 346.

d) W wizji św. Jana (6): A ták thá oblubienicá vſtháwicżnie ma ná głowie ſwoiey thy gwiazdy ſwięte/ to ieſt/ ony Pátriárchy/ Proroki/ y Apoſtołow RejAp 99v.
Wyrażenie: »oblubienica pańska« (5): ná oney Beſtiey o ſiedmi głowach powſtała niewiáſta druga vzłocona [...] vpſtrzona w dziwne vbiory [...] y iáko przeſládowáłá thę oblubienicę Páńſką RejAp BB4v, 99, 99v, 103v, 158.
Szereg: »niewiasta a oblubienica« (1): A iż też iuż widzi iż tey niewieſcie á tej oblubienicy Páńſkiey nie mogł [smok] nic vcżynić RejAp 103v.
e) Ktoś bardzo ukochany (o Kościele Chrystusowym) (2): mielić folgowáć mdłośći Koſciołá Bożego [...] Mieli też y ći koniecżnie mieć ná bácżnośći [przy obrzezaniu]/ áby byli sfolgowáli temu mdłemu dzieciątku/ tey oblubienicy Kriſtuſowey SarnUzn C3, C3v.
a. Żona [w tym: czyja (12): G sb (1), pron poss (11)] (18): O nábożná duſſo/ oględáy iako krolewá niebieſká [...] ijdzie [...] w gory gdzie mieſſkál Zachariáſs z ſwą oblubienitzą/ nie na wozie/ anij na kolébce/ ale pieſſki. OpecŻyw 10v, 13v; A oblubienicá też iego [Aleksego] ku ſwey świekrzy mowiłá: Będę ia thu ſtobą przebywáłá HistRzym 124, 105, 126; O iáko ſię fráſował [Józef] gdy goſpody oblubieńcy ſwey brzemienney/ w Bethleem nie nálazł SkarŻyw 243; z boku pierwſzego Iádámá ſpiącego/ wyſzłá Iewá oblubienicá iego WujNT 383.

oblubienica komu (1): a ty iemu [Józefowi] będzieſs ſioſtra oblubienitza ij matka. A gdyż to wyrzekl aniol/ zniknąl OpecŻyw 6v.

W połączeniu szeregowym (1): Iozeff [...] rzékl. Oto moia oblubienitza/ moia námilſſá/ moia panij ſſlachetná OpecŻyw 184v.

W porównaniu (1): ten przybytek [Pański] ma być v niego ták wdzięcżny/ iáko wdzyęcżna bywa oblubienicá nowa v małżonká ſwego. RejAp 177.

Zwroty: »oblubieńcę opuszczać« (1): Iulianus był Oycem dzieſiąći tyſięcy ludzi/ ktorzy iego vcżniámi będąc/ żywotá iego zakonnego náſládowáli: domy/ oyce/ máiętnośći/ oblubieńce/ opuſzcżáiąc: ná ſłáwę iego/ do tey ćiáſney vlicżki biegli SkarŻyw 178.

»oblubienicę pojmować« (1): Iozeff/ odpowiedziál ijm rzekątz: Iám vmyſlil nigdy oblubienice niepoymowatz/ bom wſſytkę miloſtz żeńſką iuż opuſcil OpecŻyw 5v.

»(po)ślubić, poślubiona za oblubienicę« [szyk zmienny] (2:1): [Maryja] z rządzenim boſkim/ Iozefowi za oblubienicę byla poſlubiona. OpecŻyw 7; Iozeff oblubienietz panny Marié rzékl. Oto [...] moia panij ſſlachetná [...] ktorą krol niebieſki mnie za oblubienice poſlubil OpecŻyw 184v, 5v.

»stać się oblubienicą« (1): y ſtánieżli ſie oblubienicą iego krolewny zrozmáitych krayn zwielkiemi dáry będą nábywáć łáſki twoiey RejPs 68v.

Wyrażenia: »postawiona za oblubienicę« (1): náwybrańſſá [królewna]/ będzie poſtáwioná tobie zá oblubienicę RejPs 68.

»jako wierna oblubienica« (1): [wierny] obawáiąc ſie ſtráſzliwego ſądu Bożego nád ſobą/ áby nie był odrzucon od Páná Bogá/ iáko wierna oblubienicá od wdzyęcżnego małżonká ſwoiego: Prośi á vcieka ſie k niemu LubPs A3v.

W przen (1):

W porównaniu (1): ſzánuyćie religiey Kátholickiey/ iáko żony y oblubienice kroleſtwá y oyczyzny ſwoiey SkarKazSej 682b.

Szereg: »żona i oblubienica« (1): SkarKazSej 682b. Cf W porównaniu.
b. Kobieta z wyboru pozostająca w bezżeństwie i poświęcająca się służbie bożej (22): Pánnie dowćip dziwny y pomoc Boſka/ ná obronę dziewiſtwá/ oblubieńcy iey miłośńik cżyſtośći Chryſtus dáć racżył SkarŻyw 445, 127.
Zwrot: »za oblubieńcę (Chrystusowi) oddawać, poświęcić, oddana jest« (1:1:1): Klemens S. Domicillę Chryſtuſowi zá oblubieńcę poświęcił. SkarŻyw 435 marg; Nigdy oná ná táki grzech niezezwoli/ ktora iuſz zá oblubieńcę Chryſtuſowi oddaná ieſt. SkarŻyw 487, 435.
Wyrażenia: »oblubienica Boża« (1): (marg) O Pierścieniu Mniſzek (–) Wezmi pierśćień wiáry/ znák Duchá Swiętego/ ábyś wezwáną byłá oblubienicą Bożą/ ieſliże mu będzieſz wiernie y tzyśćie ſlużyłá. KrowObr 150.

»oblubienica (Pana) Chrystusowa« = sponsa Christi JanStat [szyk 10:3] (13): Odpowie Pánná [...] mężá nie poymę/ bom ieſt Chryſtuſowá Oblubienicá. SkarŻyw 125, 126, 184, 224, 341 [2 r.], 445, 487; W Twoiey ćierpliwośći/ opánowáłáś duſzę twoię o Lucya/ oblubienico Chryſtuſowá LatHar 471, 455, 457, 459; oné téż iáko oblubienicé Páná Kryſtuſowé/ któré w klaſztorzéch zámknioné/ y wychowáné ták rychło o rzeczach ſwych wiádomośći mieć nie mogą SarnStat 209.

»czysta oblubienica« [szyk 1:1] (2): Y ták we krwi ſwey/ cżyſtą ſobie Chryſtus oblubieńcę poświęćił. SkarŻyw 70; ArtKanc O16v.

»niepokalana oblubienica« (1): wieſz [córko] iſz nigdy do klaſztoru niewiáſty nie wchodzą/ záchowuyże ſię nie pokaláną oblubienicą/ Pánu ſwoiemu [...] (marg) Máryná S. płeć zátáiłá/ y do męſkiego klaſztoru z Oycem wſtąpiłá. (–) SkarŻyw 183.

Szereg: »panna i oblubieńca« (1): Y rzecż ſię ſtáłá nieſłychána/ zdomu nierządnego z dziewictwem nieſkáżonym pánná wyſzłá: ále pánná y oblubieńcá Chryſtuſowá SkarŻyw 341.

Synonim: kochanka, miłośnica, »panna młoda«, przyjaciołka; a. małżonka, żona.

Cf OBLUBIONY

DDJ