[zaloguj się]
[pdf]

ODPOWIEDŹ (1100) sb f

-dź (293), -dz (105), -c (73), -ć (28).

Oba o jasne. ◊ -edź (32), -édź (14); -edź OpecŻyw, MurzNT (2), Mącz (23), Oczko, też Calep (2); -édź KochFr (2), PudłFr, KochAp, SiebRozmyśl; -edź : -édź MurzHist (1:1), SarnStat (2:8). ◊ -edź-.

Fleksja
sg pl
N odpowiedź odpowiedzi
G odpowiedzi odpowiedzi
D odpowiedzi odpowiedziåm
A odpowiedź odpowiedzi
I odpowiedzią odpowiedziami
L odpowiedzi
inne sg a.pl G - odpowiedzi

sg N odpowiedź (634). ◊ G odpowiedzi (97). ◊ D odpowiedzi (12). ◊ A odpowiedź (253) [cf też ODPOWIEDZIEĆ inf]. ◊ I odpowiedzią (24). ◊ L odpowiedzi (23). ◊ pl N odpowiedzi (7). ◊ G odpowiedzi (8). ◊ D odpowiedziåm (1). ◊ A odpowiedzi (34). ◊ I odpowiedziami (4); -ami (3), -(a)mi (1). ◊ sg a. pl G odpowiedzi (3).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Wypowiedź (ustna lub znacznie rzadziej – pisana), zwrócona do kogoś i związana z tym, co ten krótko przedtem (w zasadzie bezpośrednio przedtem) powiedział lub napisał do autora tej wypowiedzi; responsio Mymer1, PolAnt, Mącz, Calep, JanStat, Cn; responsum HistAl, Mącz, Modrz, Calep, Vulg, Cn; responsiva HistAl [w tym: jako nagłówek w tekstach dialogowych GlabGad i SeklKat (478)] (1001): OpecŻyw 131; Mymer1 13; BielŻyw 16; GlabGad A7v [3 r.], A8, A8v [2 r.], B [4 r.], Bv [2 r.] (378); krol yego M. acz bil wtey rzeczi w wylnie odpowiedziecz raczil to czo prziſlvſchalo ſprawiedlywie kv przyaczielſkiey odpowiedzy LibLeg 11/48v, 7/34, 10/153, 11/183v; SeklKat D2v, D3, D3v, D4, D4v (97); HistAl D4v; Diar 53; Cicero gdy go Metellus pytał coby miał zá oycá/ Odpowyedział mu: Záiſte tę odpowzedź [!] mátká twoyá bárzo trudną vcżyniłá. GliczKsiąż B8, O4; GroicPorz ee2, ee2v; SKromna odpowiedź vsmierza gniew BibRadz Prov 15/1; przyſtęp trudny do niego/ weyźrzenie ſurowe/ odpráwá ſmutna/ odpowiedź hárda OrzRozm L4, I3v; odpiſáliſmy ná krotce ná to iáko mogli/ ktorey odpowiedzi ſpiſek wſzemu ſenatowi dawamy BielKron 208v, 193, 211, 217v, 296v marg; Perplexum responsum. Odpowiedź máyąca dwá końcá/ niewiedźieć yáko yą rozumieć. Mącz 304b, 191a, 213b, 305c, 410c; GórnDworz T8; Y rzekł do niey wſtań á idźmy/ lecż nie było odpowiedzi [non respondit] BudBib Iudic 19/28, 1.Mach 5/38; Iáko y tu w tym żydowſkim wywodzie/ iż nieporządne ieſt zágádánie/ przeto też y odpowiedź/ muśiáłá by być trudna y záwikłána CzechRozm 83, 2v, 18, 37v, 83v, 125v, 147; Oczko 29, 34; SkarŻyw 188 marg, 355, 372, 582; NiemObr 101; (nagł) Do pſczół. (—) POwiédzćie piękné pſczoły/ [...] Co was tu mimo vle do izby wegnáło? (nagł) Odpowiédz. (–) [...] Tobie w vcho powiémy/ czuiem tu miód w domu. KochFr 78; ReszPrz 69; ActReg 172; Rescriptum – Odpowiedz przezpiſſanię. Calep 916b, 82a, 918a [2 r.]; SkarKaz 42b; KlonWor 70.

odpowiedź do kogo [zawsze: czyja] (3): HistAl K2v; Odpowiedź Ezáiaſzowá do sług Krolewſkich. BibRadz Is 37 arg, Ier 37 arg.

odpowiedź od kogo (7): LibLeg 11 /78, 183; Thedy záſię Moiżeſz odnioſł Pánu odpowiedź od ludu [retulit ... verba populi ad Dominum]. BibRadz Ex 19/8, Hab 2 arg; BielKron 55v, 227 marg; StryjKron 612 marg.

odpowiedź komu (6): HistAl K5; SkarŻyw 336 marg; StryjKron 562 marg, 612 marg; Phil K; Táż odpowiedz ma być vrzędowi/ kiedy co ſtánowi przećiw Bogu y powſzechney wierze WujNT 411.

odpowiedź k czemu (1): Latwye ktemu odpowyedź ſtánye ſie. GliczKsiąż M.

odpowiedź na co [= na rodzaj wypowiedzi lub na poruszony temat (cf W charakterystycznych połączeniach); w tym: na to (37), na co (3) (zwykle w sensie ‘na ten temat’)] (72): PatKaz II 81; GlabGad A7 [2 r.]; MiechGlab 35; LibLeg 10/153; HistAl H2v, I5; MurzHist G3; Diar 78; DiarDop 104, 115; GliczKsiąż O4, O7v; RejZwierz 8v marg; BibRadz Am 7 arg; BielKron [3322]v; SarnUzn C4v; GrzegŚm 41; A przecżby go Powſzednim Chlebem zwano/ łatwia ieſt ná to y dwoiáka odpowiedź KuczbKat 410; BielSpr 28v; WujJud 124; WujJudConf 254v, 260; Ták ſobie tuſząc/ iż z iedney twoiey odpowiedzi na ieden ich wywód/ będzie ſie mogłá y ná drugi odpowiedź náleść CzechRozm 13, 110v, 113v, 125v, 146, 171 (10); SkarŻyw 141 marg, [197]; KlonFlis D3 marg. Cf »na to nie masz odpowiedzi«, »da(w)ać odpowiedź«, »(u)słyszeć odpowiedź«, »odpowiedź wziąć«, »odpowiedź na poselstwo«, »odpowiedź na pytanie«.

odpowiedź o kogo [= w czyjej sprawie] (1): Odpowiecz kthorą Soboczski przinyosl od Czeſzarza Tvreczskiego o Krolia Iana Vangierskiego LibLeg 7/97v.

odpowiedź przez kogo [= czyja] (1): Odpowiedz na tho przez Talifrydę krolową Amazońską ták ſie máiąc. HistAl H2v.

odpowiedź czyja [= od kogo; w tym: G sb i pron (37), pron poss (27), ai poss (21)] (85): BierEz G2v; OpecŻyw 8v, 76; LibLeg 7/103v, 11/10v; RejPs 31; HistAl I5, K5; Diar 32, 39; BibRadz Am 7 arg; BielKron 57v marg, 208v marg, 213 marg, 225 marg, 226 (8); Derivare alio responsionem alicuius, Cziyę odpowiedź ynáczey obrácáć Mącz 356d, 29c, 344c; OrzQuin D2; GórnDworz T7v, Bb6; Pánie miły odpowiedź ma niebądź dziwna bo ieſt prawdźiwa. HistRzym 44, 33, 44, 95; Słuchayże á ſłuchay pilno/ czo tho máłe dzieciątko [...] mátce ſwoiey ſwiętey odpowiedziáło/ ták mowiąc (marg) Mądra odpowiedź dzyećinna. (–) RejPos 38v, 38, [73], 115v, 218, 253v (11); RejZwierc 186; BudBib Iob 21/34; CzechRozm 2, 2v [2 r.], 14, 17v, 41v (19); SkarŻyw 200, 207 marg, 336, 487, 596, 598; StryjKron 269, 451 marg, 532 marg, 562 marg; CzechEpPOrz *4v; ReszPrz 68; PudłFr 55; Phil K; LatHar 532; WujNT Luc 2/47, 20/26, s. 330, Ioann 18 arg, Rom 11/4; o wożeniu Soli z Prus przez ziemię Dobrzyńſką to ieſt záwieſzono/ áż do odpowiedźi Iego M. Królá Polſkiégo. SarnStat 1122. Cf odpowiedź do kogo.

odpowiedź czyja [= do kogo; w tym: pron poss (2), G sb (1)] (3): iáko Moyzes Aaron y Sámuel/ wzywáli imienia ſwiętego iego/ á ſlyſſeli glos z obłokow łáſkáwey odpowiedzi ſwoiey RejPs 145v; LibLeg 11/27v; RejPos 209.

Ze zdaniem dopełnieniowym [zawsze: iż] (3): Pytałby nie kto wątpiąc co za lud tham pierwey mieſzkał. Na to [...] łacna ieſt odpowiedz. Iż na ten cżas [...] mieſzkali tham Gothowie MiechGlab 35; GrzegŚm 42; WujJudConf 260.

W charakterystycznych połączeniach: czysta odpowiedź, dalsza, (nie)dostateczna (3), filozofska, gotowa, harda (2), ista, konieczna, krotka (2), łacna (3), łagodna, łaskawa (5), łatw(i)a (3), mała, mądra (4), mężna, nabożna, niepewna, nierychła, nowa, okrutna, oratorska, pamięci godna, pisana, porządna, prędka, przeszła, przyjacielska (2), przyjemna, skromna, słuszna (6), sroga (2), stateczna, subtylna, surowa, śmiała, trafna, trefna, układna, uważna, wątpliwa, wdzięczna, węzłowata (2), zawikłana, zufała; przedłużenie odpowiedzi, spisek; odpowiedź na każdy artykuł, na listy, na namowy, na obiekta, na powieść, na słowa (3), na upominanie, na witanie, na wywod(y) (2), na zagadanie (2), na zapowiedź; odpowiedź na [= na temat] każdą rzecz, na wszystki rzeczy; być wdzięczen odpowiedzi; [jakiej] odpowiedzi się spodziewać; z odpowiedzi ubaczyć, wyrozumieć, dziwować się odpowiedzi, sprzeciwiać się (2); odpowiedź chwalić, inaczej obracać, odnieść [komu], odrzucić, powiedzieć, przyjmować, przynieść, skazić, słać, wynaleźć, zrozumieć; na odpowiedź namawiać się, skwapiać się; wdawać się w odpowiedzi; dziękować za odpowiedź; odpowiedzią dowodzić, zdumieć się (3); wątpliwym być w odpowiedzi.

Frazy: »na to nie masz odpowiedzi; pytanie odpowiedzi nie ma« (1;1): Pytał ſie go ieden o marnych rzeczach ale on milcżał, y rzekł iemu cżemu milcżyſz, on rzekł, takie pytanie odpowiedzi niema. BielŻyw 68; GórnDworz L17.

»odpowiedź się (z)stanie« (2): WYelka á trudna o tey rzecży yeſt tá queſtia/ ná ktorą odpowyedź áby ſie sſtáłá/ nye rozumyem s kąd bych yą zácżąć myał. GliczKsiąż O4, M.

Zwroty: »nie być odpowiedzi godny; odpowiedzi niegodny« [szyk zmienny] (4;2): Zdádzą ſie iey twe ſłowá być ſzkodne/ Przeto nie ſą odpowiedzi godne BielKom F3v; OrzQuin D2, F2v; Toć ſzcżere potwarze wáſze y odpowiedźi niegodne. WujJud 243v, 158v, 246v.

»czekać (a. doczekać, a. oczekiwać) odpowiedzi« [szyk zmienny] (9): Pilát ſpytál Iezuſa/ tzo ieſt práwda/ a nie docżekawſſy odpowiedzi/ [...] wſtál OpecŻyw 120, 8v; LibLeg 11/78; BibRadz Hab 2 arg; GórnDworz P8v; pytaſzli/ cżekayże też odpowiedzi CzechRozm 61v; SkarŻyw 487, 598; PaprUp K4.

»da(wa)ć odpowiedź; odpowiedź dana; dawanie odpowiedzi« [w tym: komu (72), na co (18), przez kogo (6), od kogo (3), czego (1), ze zdaniem dopełnieniowym (20), z przytoczeniem (18), z połączeniem przytoczenia ze zdaniem dopełnieniowym (6), z przytoczeniem w mowie zależnej (1)] = respondere PolAnt, Mącz; respondere sermonem, responsum dare a. proferre Vulg; dicere, loqui, respondere et loquh respondere verbum PolAnt; responsum reddere Mącz [szyk zmienny] (110;12;1): BierEz F3v; Odpowiecz daną Soboczskiemv pylnye przeczithay LibLeg 7/104v, 7/34, 10/71v, 153, 11/27, 137; ieſtem podobien ku głuchowi rzkomo nieſlyſſąc wyliczánych złoſći ſwoich/ á iákoby niemy nieſmieiąc dáć żadney odpowiedzi przed ſtráchem. RejPs 57v; ComCrac 11, 12; MurzHist P2; LibMal 1554/187v; Dana odpowiedź od panow przez pana Kanclerza in eum sensum [...]: Co się dotyczę spisku, na ktoryście się WM z IchM pany zgodzili [...] Diar 43, 22, 30, 31, 32 [2 r.], 36 (13); DiarDop 104, 118; Odpowyedz tego káżdy dać może GliczKsiąż M4; KrowObr 214, 236v; Leop 2.Reg 24/13, Eccli 5/13, Ioann 1/22, 19/9; RejZwierz 30v; Ale Iezus dawſzy odpowiedź rżekł [...] BibRadz Ioann 7/21, 1.Reg 11/9, 3.Reg 12/5, 6, 7, I 281a marg (11); gdy prośił krolá áby zá łáſką iego mogł widzyeć złote runo. Krol mu dał odpowiedź/ ieſli tego dokaże iżby mogł vkroćić Woły Wulkanowe BielKron 54v, 54v, 67v, 81, 97v, 104 (28); Perplexe respondere, Dáć odpowiedź którą może rozmáyicie rozumieć. Mącz 304b, 122c, 284c, 410b, 419d, 433d; BielSat I4v; Ci dwá/ ná tákie ſłowá niedáli mu żadney odpowiedzi GórnDworz T2, Q5v, T8; HistRzym 99; RejPos 9v, 191v, [226]v, 231v, 251, 300v, 324; BielSpr 44v; wy co mi rádzićie/ iáką odpowiedz mam dać ludowi temu BudBib 2.Par 10/9, 2.Par 10/7, 10, 13; StryjWjaz B4; SkarŻyw 179, 511, 576; StryjKron 51, 612, 616, 652; CzechEpPOrz *2, *2v; ReszPrz 51, 68; BielSjem 14; ArtKanc A8v; GórnRozm G; ActReg 12, 32, 58, 105; Phil E, F; LatHar 733; Ktożeś ieſt/ żebychmy dáli odpowiedź tym ktorzy nas poſłáli? WujNT Ioann 1/22, Ioann 19/9; SarnStat 322; SiebRozmyśl F3.

~ W charakterystycznych połączeniach: dać odpowiedź jednym sercem, krotkiemi słowy, z mądrością, podle [czyjej] myśli, pysznie; dać tak(ow)ą odpowiedź (11), tę (ta odpowiedź dana) (8); dać odpowiedź przez listy, przez posły; nie dać (żadnej) odpowiedzi (nie dana żadna odpowiedź) (10), nie umieć (nie chcieć, nie moc, nie śmieć) dać żadnej odpowiedzi (5); dać odpowiedź rzeknąc, dawszy (dając) odpowiedź rzec (4).

[Cf też b. »odpowiedź dać« Mącz 419b; cf też ODPOWIEDZIEĆ »odpowiedzieć dać«.] ~

»mieć odpowiedź« [w tym: od kogo (4), z połączeniem przytoczenia ze zdaniem dopełnieniowym (1)] [szyb zmienny] (6): Abram poſſel woyewodj woloſkiego gdj tho poſſelſtwo powiedzial chczial miecz odemnie na kozdj articul odpowiedz LibLeg 10/153, 7/34, 10/155, 11/151v; Diar 38; SkarŻyw 319.

»odpowiedź (u)czynić« [w tym: do kogo (1), komu (1), przez kogo (1), z przytoczeniem (3), z połączeniem przytoczenia ze zdaniem dopełnieniowym (1)] (9): On na to prędką odpowiédź vczynił rzeknąc/ Iſciemci ich iá za fałſz [...] niemiał MurzHist G3; Diar 39; łáſkáwą prośbę z vpominámem do nich [elektorów] vcżynił/ áby Krolowi wybránemu/ rády wierney y pomocy ſwey chćiwie vżycżáli. Krol też odpowiedź vſtnie vcżynił BielKron 330v; GórnDworz Q5v; RejPos [73], 115v, 218; CzechRozm 125v; SkarŻyw 131.

»(u)słyszeć odpowiedź; słuchać odpowiedzi« [w tym: od kogo (2), na co (1)] [szyb zmienny] (15;3): Przez dzień y przez noc będę wołał bez odpoczynku moy pánie/ á ſnadz nie vſlyſſę łáſkáwey odpowiedzi twoiey. RejPs 31; KrowObr 219v; BielKron 226; GórnDworz P8v; HistRzym 33, 44, 93v, 95; RejPos 68, 253v; RejZwierc 90v, 260; rad ná to odpowiedzi twoiey ſłucháć będę. CzechRozm 41v, 59, 61v, 121v, 159v; WujNT 330.

»odpowiedź wziąć, nosić, odnieść, przyjąć« [w tym: od kogo (6), na co (6), ze zdaniem dopełnieniowym (2), z przytoczeniem (1), z połączeniem przytoczenia ze zdaniem dopełnieniowym (1)] = responsum accipere Vulg [szyk zmienny] (11:1:1:1): Iako poſlowie od Dariuſa przynieſli liſt Alexandrowi/ á co zá odpowiedz wzięli HistAl F5v; Leop 3.Esdr 6/6; gdy w poſelſtwie ieździł do Grekow Antenor/ iáko go ważyli/ álbo iáką odpowiedź od nich nośił BielKron 59v, 73, 217, 31lv, 361v, 393, 402v; RejPos 209; StryjWjaz Cv; ná co táką ode mnie przyimi odpowiedź: Naprzod [...] CzechRozm 137; iż też ia [...] wątpliwośći ſwe przed tobą będę mogł przełożyć: y od ćiebie ná nie odpowiedź odnieść. CzechRozm 205, 146.

»wziąć na odpowiedź; wziąć przedłużenie czasu odpowiedzi« (2;1): Sáſkie Kſiążę/ wźiąwſzy ſobie przedłużenie cżáſu odpowiedzi/ ták odpowiedział BielKron [211]; gdy ie thedy pozwano przed Kſiążę/ wźięli ſobie do dwu mieſiącu ná odpowiedź BielKron [211]v, 134v.

»zamilczeć odpowiedzi« = nie odpowiedzieć (1): oćiec zámilcżawſzy odpowiedzi/ grozić iey bićiem pocżął. SkarŻyw 151.

»żądać, pytać, domagający się odpowiedzi« [w tym: od kogo (2), w czym (1)] [szyk zmienny] (3:1:3): powiedz coć śię widzi/ Ządam w tym twey odpowiedzi BierEz G2v; RejZwierz 28v; BielKron 199; CzechRozm 171; CzechEp kt, [1]; Záwżdy gotowymi będąc ku doſyć vczynieniu káżdemu domagáiącemu ſię od was odpowiedźi [poscenti vos rationem] WujNT 1.Petr 3/15.

Wyrażenia: »odpowiedź na poselstwo (a. posły), naprzeciw poselstwa« [w tym: przez kogo (4)] (9:1): gdziem tam bil wzdziecznim od v K m. poſlem, ktorey sprawi a ſnacz y odpowiedzy naprzeczyw posselſtwv [...] v.k.m. possilam. LibLeg 11/9v, 9/49v, 11/10v, 151v, 163, 169 (9); Tą odpowiedzią ná poſelſtwo ſwoie obráżeni Xiążętá [...] pirwey ná Olechá niż ná Połowce woynę podnieſli StryjKron 195.

»odpowiedź na pytanie, ku pytaniu« (2:1): (nagł) Odpowiedzi ku pytaniu. (–) Czo ieſt ſłowo, rzekł [Solon], obraz vcżinkow. Cżim ſie podwierdza ſłowo, mowi, milcżenim BielŻyw 7; Odpowiedź ná pytánie Pháryzeuſzow/ o nawiętſzym przykazániu. WujNT przedm 39, przedm 39.

Szeregi: »ani odpowiedź, ani obmowka« (1): ani odpowiedzi ani obmowki żadnej nigdy wedle Pisma na obiecta nasze nigdy [panowie rady] nie dawszy, prosto cisnąć gwałtem, [...] abyśmy milczeli DiarDop 104.

»obrona i odpowiedź« (1): Poſłuſznym y poddánym maſz być zwierzchnośći [...]. Pámiętáiąc záwżdy ná onę obronę y odpowiedź Apoſtolſką/ ktorą też cżynili przećiw takowyże zwierzchności CzechRozm 251v.

»odpowiedź a odprawa« (1): Czo sye doticze o wſpomozenie [...] mam za tho ze mial doſtateczhą odpowiedz a odprawe wwylnye od K y: M LibLeg 10/155.

»odpowiedź i pytanie« (1): Do rády nie chodził iedno ſłał przez poſły odpowiedzi y pytánia BielKron 103v.

»słowa a odpowiedź« (1): A przeto ty ſłowá á thę odpowiedź thych zwolennikow wiernych Páńſkich tu ſobie ná pámięć napirwey przywodzyemy RejPos 299.

»odpowiedź i sprawa« (1): rzecży tey wſzytkiey dobrze [się] przypátrzywſzy/ [...] dam W.M. ſwemu M.P. krotką y odpowiedz y ſpráwę. CzechEpPOrz *2v.

W przen (3): Responsiones omnes uno verbo eripit, Wſziſtki odpowiedźy yednym słowem zágradza/ záwięzuyę. Mącz 346c; Zdrowa to záprawdę odpowiedź/ á mądrego vſtawce praw godna. ModrzBaz 77.
Wyrażenie: »nie mający w ustach odpowiedzi« = nie mogący odpowiedzieć (1): I ſtałem ſie iáko cżłowiek głuchy, á niemáiący w vſtach ſwoich odpowiedzi [non habens in ore suo redargutiones]. Leop Ps 37/15.
Przen (10):
Zwroty: »[z czego] mieć odpowiedź« (1): nieomylnie w ſłuſznych rzecżach záwżdy będziemy wyſłucháni [przez Boga]: A w nie ſłuſznich záwżdy s piſmá ſwiętego muśimy mieć ſłuſzną odpowiedź ſwoię. RejPos 161.

»[przez kogo] uczynić odpowiedź [komu]« (1): Iż ieſli cżłowiek [...] położy omylne myſli w ſercu ſwoim/ [...] á poydzye do Proroká rádzić ſie w onych omyłkach ſwoich/ Ia Pan nie przez Proroká/ ále ſam przez ſię vcżynię odpowiedź iemu/ ták iż go wyniſzcżę s pośrzodku ludu moiego. RejPos 205v.

a) O mistycznym kontakcie człowieka z Bogiem (6):

odpowiedź na co (3): bárzo bych rad ſlyſſał/ co daſz zá odpowiedz ná to wołánie naſſe RejPs 126v. Cf »odpowiedź na prośby«.

Zwroty: »odpowiedź da(wa)ć« [szyk zmienny] (2): RejPs 126v; Cżłowiek ſwe ſerce ſpráwia / pan odpowiedź dawa BielKom C.

»dać odpowiedź prośbam; odpowiedź na prośby« = wysłuchać próśb (1;2): NAkłoń miły pánie łaſkáwe vſſy twoie [...] á day łáſkáwą odpowiedz prozbam moiem RejPs 127, 39, 88.

Wyrażenie: »Pańska odpowiedź« (1): wyrwi mię od tych ktorzy mię obtocżyli. (marg) Páńſka przeſtrogá y odpowiedź. (–) Opátrzę ćię rozumem/ y náukę damći ná tey drodze/ ktorą ſię vdaſz LatHar 161.
b) O odpieraniu pokus szatana (2):
Zwrot »odpowiedź da(wa)ć« [w tym: na co (1)] [szyk zmienny] (2): chociay nam Pan náſz náukę zoſtháwić racżył/ iáko mu mamy dawáć odpowiedź ná thy chytre á obłudne obietnice iego RejPos 239v, [73].
a. Na własne pytanie (4): Cżemu ſię Mſzą brzydziemy/ Odpowiedz. KrowObr 188v [idem] Rrv; Subiectio, [...] Odpowiedź gdy my ſámi ná ſwe pytanie ſobie odpowiedamy. Mącz 163a.

odpowiedź na co (1): Izali iednorodny Syn Boży [...] tego chćiał/ coſię zſtáć niemogło [...]? Ná to/ tá ieſt odpowiedz. SkarŻyw 497.

b. Bez poprzedzającej wypowiedzi rozmówcy (odgadując myśli lub reagując na działanie) (4):

odpowiedź czyja (1): iáko y Herod przy męcę [!] Páńſkiey cudow od Páná prágnął/ [...] odpowiedźi żadney Páńſkiey nie był godźien. SkarKaz 419b.

Zwroty: »[na co] odpowiedź dać« [szyk zmienny] (2): Non modo facta sed etiam dicta omnia praestantia nobis sunt, Nie tylko ná vczynki ále też ná káżde naymnieyſze słowo muśimy odpowieć dáć. Mącz 419b; iż ſam w ſobie ſzemrał on cżłowiek [...]/ á Pan wnet okázáć to racżył/ iż on wie y pomyſlenie ſercá káżdego. [...] Simonie wiemći ia co ty myſliſz/ áleć dam ná to ſłuſzną odpowiedź RejPos [310]v.

»odpowiedź [na co] uczynić« (1): Nápoione ſą ſercá ich káżdey ſproſney złośći [...]. Nie táyneć to ſą mnie rzecży [...]/ Ale zaſz ſłuſzną odpowiedź ná to vcżynić mam LubPs gg5v.

c. Wypowiedź polemiczna w związku z czyjąś poprzednią wypowiedzią nie skierowaną do wypowiadającego się, lecz do nieokreślonych odbiorców (52): KrowObr A2; CzechEp 277 marg [2 r.]; pocżęli ſię [niektórzy] miedzy ſobą pytáć/ dla cżego ſynod Niceńſki/ ták krotkie wyznánie vcżynił o duchu ś. Ná co Grzegorz Názyáńſki odpowiáda/ iż [...]. Ale tá odpowiedź nie właſna/ áni pyzyſtoyna [!] ieſt. NiemObr 133; (marg) Zárzutá Heretycka przećiw doſyć vccynieniu [!]. (–) [...] (marg) Odpowiedź. (–) WysKaz 25.

odpowiedź z czego (3): Naprzód ſtych to błędów pięcioro kacerſtwo vſłyſzemy i tudźieſz ná nie ſpiſma ś krotką odpowiedź poimięm MurzNT 91; CzechRozm 115v; CzechEp 31.

odpowiedź komu (1): Ale iż [...] wiele ſie niemiernych ludzi [...] náyduie/ ktorzy mieyſcem tym s tey Ewányeliey ſwiętey niemierność ſwą pokriwáć á bronić iey zwykli/ [...] mowiąc: Dla tegoć Pan Kryſtus wodę w wino przemienił [...]/ áby tym lepiey piyąc weſeli byli (marg) Odpowiedź pijánicom/ zle piſmá vżywáiącym. (—) RejPosWstaw 44.

odpowiedź na co [= na rodzaj wypowiedzi] (19): Na pirwſze wykrety [!] ich [gwałtowników testamentu bożego] odpowiedz. SeklWyzn E, Ev; MurzNT 91; Odpowiedź ná żydowski przednieyſzy wywod. CzechRozm 70 marg, 115v; SkarJedn 233, D3; Pierwſze kśiążki Odpowiedzi [...] ná Wędzidło X.K.P. [= księdza kanonika Powodowskiego] CzechEp 4 żp, 15 marg, 57, 95, 104 żp, 261 marg (9); LatHar 253 marg, odpowiedź porywcża ich [ministrów] ná Kátolickie o zborach Krákowſkich nápominánie nie dawno wydána/ nieraz to powtarzáiąc wyświadcża. PowodPr 37. Cf »odpowiedź usłyszeć«.

odpowiedź na co [= na poruszony temat; w tym: na to (6), na co] (13): MurzNT 93v; SarnUzn E6 marg; ácż to tym niektorzy obmowić chcą/ że [św. Paweł] nie złorzecżył/ ále to co go potym zá to potkáć od BOgá miáło opowiedźiał: [...] wſzákże ſie mnie nie zda ſłuſzna być tá odpowiedź/ ná ten Páwłow poſtępek. CzechRozm 243v, 81 marg; A ná to co záádią [!] Heretykowie mowiąc: iż ten Arryus/ Dioſcorus/ Neſtoryus/ ſteyże ſukceſyey ſzli [...]: táka ieſt odpowiedz. SkarJedn 51; CzechEp 31 [2 r.], 47 marg, 57, 339, 405; WujNT 386. Cf »odpowiedź dać«.

odpowiedź o czym (1): To náſzá proſta odpowiedź o ſynoſtwie páná Chriſtuſowym NiemObr 97.

odpowiedź czyja [w tym: pron poss (7), G sb i pron (3)] (10): Náprzećiwko náuce fáłſzywey/ y wierze nowey/ ktorey vtzy w kośćielech ſwoich Papieſz Rzymſki/ á ktorey odpowiedzią ſwoią broni Iędrzey Biſkup Krákowſki. KrowObr D, kt, C4; WujJud 217v; CzechEp 95, 339, 405; NiemObr 97; cżytay Wyznánie Miniſtrow Mansfeldſkich: odpowiedź Bákáłarzow Wittemberſkich. ReszPrz 61; PowodPr 37.

W charakterystycznych połączeniach: odpowiedź gruntowna, krotka (5), łatwia, niewłasna, obfita, porządna, prosta, przystojna, stateczna; odpowiedź z ojcow, z Pisma Św., z słowa bożego; odpowiedź na [czyj(ą, -e)] argument, artykuły, błędy, dumę, glozę, kalumniją, mnimanie, napominanie, świadectwa, wykręty (2), wymowki, wywod(y) (3); odpowiedź na [= na temat] nowokrczeństwo, na postępek Pawłow, na przykłady przywiedzione, na [którą] rzecz (2), na świadectwa Starego Przymierza, na trzy instancyje (2).

Zwroty: »odpowiedź dać; odpowiedź się daje« [w tym: na co (3), komu (2), czemu = na co (1)] [szyk zmienny] (3;1): A ći ktorzy tho rozumieią o odchłániach/ gdźiebi dźiatki po śmierci zoſtawáć miáły/ nie godni ſą ábychmy im ná to iáką odpowiedź dáć mieli. BibRadz II 108a marg, SarnUzn E5v; RejPosWstaw 44; ábych [...] odpowiedź dał [ut... responderemus] gánieniu onych/ ktorzi to chcą przemoc/ áby náuk wſzytkich zgołá nizacż niemiano ModrzBaz 9v.

»odpowiedź mieć« [w tym: od kogo (1), za kogo (1)] [szyk zmienny] (2): KrowObr 236v; Y ſam X.K. by ſię w tym pocżuł/ máiąc iuż w tych krotkich ſłowách/ zá mię odpowiedź. CzechEp 228.

»odpowiedź usłyszeć [na co]« (1): cżymby záraz odpowiedź vſłyſzał X.K. ná ſwą obłędliwą dumę y glozę nie Chriſtyáńſką CzechEp 248.

Wyrażenie: »odpowiedzi (nie)godny« [szyk 1:1] (2): Inſze ſłowá ktorych tu X.K. vżywa/ [...] dla ich nikcżemnośći opuſzcżam: gdyż y odpowiedźi niegodne być bacżę. CzechEp 162; wſzákoż kto z rozſądkiem ich [papieskich pochlebników] piſmá cżyta/ obacży ſnádnie/ iż ſwymi árgumenty godnieyſzy śmiechu niż odpowiedźi NiemObr 40.
Szereg: »odpowiedź albo apoloija« [szyk 1:1] (2): á tho cośćie dáli ná ſpiſku odpowiedź/ álbo Apologią/ wſzákezmy powiedzieli/ że iuż ſwámi około wiáry więcey ſwarow niechcem mieć BielKron 208v; WujJudConf 14.
W przen (1): Iako Biſkup Krakowſki [...] wynicował piſmo ſwięte w ſwoiey odpowiedzi ſmrodliwey y nietzyſtey. KrowObr C4.
d. Błyskotliwa replika, riposta (19): że [...] takiego prokuratorá nie widźieli/ ktoryby ku obronie ſwyi rzeczy/ tak prętkié a dobre odpowiedźi pogotowiu miáł MurzHist T2; Bárzy do odpowiedzi/ bárzy do bułáwy RejZwierz 87v; Iáko Doktor Roizius Iſzpan cżłowiek y bárzo vcżony/ y ná odpowiedź dziwnie ſkory/ Iákubelluſewi Medikowi powiedział GórnDworz Q, M5v, N7v, Q3; BielSpr 43v; KochAp 11.

odpowiedź na co (1): Záſtánie thu ná wſzytko odpowiedź gotową PaprPan R2v.

W charakterystycznych połączeniach: dobra odpowiedź, gotowa (2), niespodziewana, prędka (4), słuszna (3), świeża, trafna, trefna; barzy do odpowiedzi; na odpowiedź skory (2).

Zwrory: »da(wa)ć odpowiedź« (4): RejZwierz 67, 71; Powiem y tobie o nim thák Ariſtotele/ Iże nie wiele myſląc dać odpowiedź ſmiele PaprPan Q3, Z2v.

»(z)naleźć, wziąć, zastać odpowiedź« [szyk zmienny] (4:2:1): Ruſzże iedno cżym racżyſz/ Woiewody tego. Naydzyeſz świeżą odpowiedź/ co ieſt przyſtoynego RejZwierz 53, 80v, 84, 104v; Y Chorebus nie zdoła Stárośćiney głowie/ Weźmie prętką odpowiedź tu w káźdzyuchnym ſłowie PaprPan R4v, M3, R2v.

e. Przepowiednia, wyrocznia; obietnica boska (nie tylko w odpowiedzi na pytanie); oraculum Vulg, Cn; responsio, responsum HistAl; effata, fatum Cn (68): HistAl A2v, B6; gdy żądał odpowiedzi w kościele Dyany o ſwoiey fortunney ſpráwie/ rádziłá mu ná zachod ſłońcá iecháć BielKron 61; Gdy w śiedm lat przeyzrzał, wſzyſcy ſię zdumieli, Coby znáczyło, z Wieſczkow zrozumieli Odpowiedz táką: w rychle páńſtwo wáſze Swiátłość ogárnie KlonKr B4v.

odpowiedź czyja [w tym: G sb (3), ai poss (3), pron poss (1)] (7): natychmiaſt go wezwał Apollo Herkule Herkule/ Odpowiedział Alexander/ Cżemus mię Herkuleſem nazwał/ teraz zaprawdę bacżę iż twoie odpowiedzi ſą fałſzywe. HistAl D2v. Cf Wyrażenie.

Zwroty: »da(wa)ć odpowiedź« [w tym: komu (21), przez kogo (4), o kim, o czym (3), na co (2), z kogo (1), skąd ‘będąc gdzie’ (1), ze zdaniem dopełnieniowym (3), z przytoczeniem (1)] = responsum dare HistAl; annuntiare, respondere (verbum) PolAnt [szyk zmienny] (25): HistAl A2; Lud moy rády ſzuka v drewná ſwego/ á iego kiy dawa odpowiedz iemu BibRadz Os 4/13, 1.Mach 4/46; vciekł ſie do ſwoich bogow áby mu obiáwili ktoregoby z nich wybráć godnieyſzego ná Ceſárſtwo. Dáli odpowiedź/ ktory napirwey przydzye do ciebie drugiego dniá. BielKron 141, 9, 20v, 25, 54v, 56v (18); RejAp 166; w ktorym [kościele Apollina] potym cżárći mowili/ y ludziom odpowiedzi dawali. RejZwierc 168v; BudBib Num 22/8; Támże y piekło będźie/ y ogromna ſkáłá/ Z któréy wieſcza Sibyllá odpowiedź dawáłá. KochFr 52.

»mie(wa)ć odpowiedź« [w tym: od kogo (5) – od boga, Pana (4) –, około czego (1), u kogo (1), przez kogo (1), o kim (1), ze zdaniem dopełnieniowym (3), z połączeniem przytoczenia ze zdaniem dopełnieniowym (1)] = responsum habere HistAl [szyk zmienny] (7): onych dni miał odpowiedz krol Filip od bogá ſwego przez ſen/ iżeby ten po ſmierći iego krolowáć miał/ kthoby ná tym okrutnym koniu iezdził. HistAl A8v; iż od Apoliná o nim [Achillesie] odpowiedź miáłá ſkoro ſie vrodził/ iż miał być o żeńſką płeć zábit v Troiey BielKron 56, 56, 72, 75, 103; támże [w świątyni Salomona] miewáli y odpowiedzi od Páná przez Anyoły około prośb álbo około inych ſpraw ſwoich. RejAp 176.

»prosić, żądać odpowiedzi od boga (bogow)« (1:1): Thebei ktorzy zoſtali po pogorzeniu mieyskim/ proſili odpowiedzy [petierunt responsum] od boga Apollina HistAl D3v; BielKron 60.

»wziąć, brać odpowiedź« [w tym: od kogo (11) – od Boga (bogow) (6), od Pana (1), od Ducha Św. (1), od szatana (1) –, przeciw komu (1), na co (1), o co (1), ze zdaniem dopełnieniowym (12), z połączeniem przytoczenia ze zdaniem dopełnieniowym (3)] = responsum accipere a. habere a. percipere a. recipere HistAl [szyk zmienny] (19:3): bo ten [Symeon] był wziąl odpowiedz od boga na ſwych modlitwach/ ijż nie miál vmrzetz aliżby ſwyma ocżima oglądáł zbawiciela OpecŻyw 25v; PatKaz I 12v; BielŻyw 162; HistAl A2, A3, D2v, D4v; ták iż nic [Rzymianie i Grekowie] nie pocżynáli/ áż pirwey odpowiedzi bráli. BielKron 25; Vcyekli ſie Rzimiánie do ſwych bogow z ofiárami/ áby im then gniew y plagę odpuśćili. Odpowiedź wzyęli/ iż poki tám nie ofiáruiecie zacnieyſzego mężá nád ine/ poty nie przeſtánie. BielKron 120, 26v, 49, 56v [3 r.], 59, 122v, 125; RejAp 131 [2 r.]; WierKróc A2v; PaprPan Hhv; LatHar 403.

Wyrażenie: »odpowiedź boska, bogow« = responsum dei, divinum responsum HistAl; oraculum Vulg [szyk 5:1] (3:3): ſynu Alexandrze/ wizytki odpowiedzi boskie wypełniony ſą w thobie HistAl B, A3, D2v [2 r.]; Leop Ez 21/23; Oczko 11v.
Szeregi: «objawienie i odpowiedź« (1): Oraculum – Boskie obiawienie y odprowiedź [!]. Calep [736]a.

»praktyka [= wróżba] albo odpowiedź« (1): iż mądry á opatrzny goſpodarz gdy poſtrách iáki będzie ſłycháć o iákim ogniu/ álbo s práktik álbo też z odpowiedzi iákiey/ o wnet wodi ná dom nánośi. RejZwierc 134.

»odpowiedź i proroctwo« (1): támże [w kościele Salomonowym] widáli Anyoły y bráli prawdziwe odpowiedzi y proroctwá od Páná ſwego. RejAp 131.

f. Spór, sprzeciw; altricatio HistAl (5):

odpowiedź czyja (1): Bo wżdy rożnica jaka urosła miedzy nami z rożnego rozumienia a wykładania Pisma za jaką odpowiedzią IchM DiarDop 104.

Zwrot: »w odpowiedzi się wdawać« (2): DiarDop 102 cf »ani odpowiedzi ani dysputacyje«; DiarDop 104 cf »ani tadinki ani odpowiedzi«.
Szeregi: »ani odpowiedzi ani dysputacyje« (1): żeby dla tego IchM nie chcieli się ani w żadne odpowiedzi, ani w żadne dysputacyje wdawać DiarDop 102.

»ani tadinki ani odpowiedzi« (1): żeby widząc IchM naszę obstinacię nie chcieli się potem z nami ani w tadinki ani w odpowiedzi wdawać DiarDop 104.

Wyrażenie przyimkowe: »krom odpowiedzi« = bez sprzeciwu (1): A theraz krom poraſzki ludu y krom odpowiedzi [absque altricatione] wpadaſz w ręce krolowey Candácis. HistAl L7v.
Przen (1):
Zwrot: »chodzić w odpowiedzi (A pl)« (1): Ale wtorego rzędu ludźie ſię iey [prawdy] boią. A z nią też (o ſzaleńſtwo) chodzą w odpowiedźi Prot D4v.
2. praw. Zeznanie, wyjaśnienie w sądzie strony pozwanej; responsio Mącz, JanStat; apologia, excusatio Mącz (67): nie ledá rzecz ſtrony odporney zá odpowiedź ma być poczytaná/ ále tá tylko/ ktora ieſt práwie ná żáłobę vczynioná. GroicPorz t3; Abowiem ſądownie żaden niema być przymuſzon ku odpowiedźi/ áż by dobrze wyrozumiał co mu zádáią GroicPorz v4, Cv, e, p4v, ſ2v [3 r.], ſ3v (19); UstPraw Dv; Mącz 12c; gdy prżyśiągł/ kazano mu odpowiedác. Odpowiedź záś táká byłá/ żem ia práwi iáko żyw w leśie twym nie rąbał. GórnRozm H; Poſtępek práwny iáki ma bydz záchowań przy odpowiedzi SarnStat 624, 624, 625, 1163.

odpowiedź na co (12): Causae dictio, Odpowiedź ná którą rzecz Mącz 42c; áżby pierwey ten ná ktorego winę kłádą/ miał [...] mieyſce ku odpowiedźi ná to o co go winuią [locum defendendi accipiat ad abluenda crimina]. WujNT Act 25/16. Cf »odpowiedź dawać«, »odpowiedź na żałobę«.

odpowiedź czyja [w tym: G sb i pron (5), pron poss (5)] (10): Obwiniony [...] odpowiedźi ſwey rozmáitymi dowody podpiera GroicPorz Cv, t3v, v3v [2 r.], z3, aa, aa3 [2 r.]. Cf »odpowiedź na żałobę«.

Zwroty: »[na co] odpowiedź dawać« [w tym: ze zdaniem dopełnieniowym (1)] (2): Na tho gdzie powyada yſch wkamyeynczu, wpinſku y wginnich myeſzcziech nycz nyeprzedawali tha odpowyedz dawa ze nye do tich myaſth Alye do Lyublina na yarmark yachali. LibMal 1548/144v; Mącz 452c.

»uczynić odpowiedź; uczynienie odpowiedzi; odpowiedź uczyniona« [w tym: przeciw czemu (1)) = responsionem facere JanStat [szyk zmienny] (6;2;1): GDy ktho wyſłyſzawſzy żáłobę/ przećiw niey vczyni odpowiedź/ iuż ſye wdawa w Práwo GroicPorz t3, ſ4v, aa4 [2 r.]; SarnStat 159, 546, 567, 827, 828.

»wziąć, brać na odpowiedź« (1:1): ktorą [żałobę] pozwány wyſłyſzawſzy/ może ieſzcze chceli ſobie wźiąć do dwu Niedźiel ná odpowiedź. GroicPorz ſ2v, t.

Wyrażenia: »gruntowna odpowiedź« (1): ma pilno báczyć/ co ma mowić/ áby mowá iego nie byłá poczytaná zá gruntowną odpowiedź ná żáłobę. GroicPorz t3.

»odpowiedź na żałobę, po żałobie« [w tym: czyja komu (2)] = recriminatio Mącz; responsio super propositionem actoris JanStat (8:1): ODpowiedź po żáłobie ieſt dwoiáka. GroicPorz v4, Cv, ſ4v, t3 [2 r.], yv; Anticategoria, Latine, Recriminatio, Odmowá/ álbo/ Odpowiedź ná żáłobę gdy kto kogo záś obżałowawa Mącz 11b; SarnStat 45 [idem] 912.

Zestawienie: »głowna odpowiedź« (2): OPráwy zową przeſtrzeżenie w práwie obudwu ſtron [...]. Powodney przed głowną żáłobą/ Odporney przed głowną odpowiedźią. GroicPorz t4v, Cv.
Szeregi: »skarga i odpowiedź« (2): o któréy rzeczy wyſłyſzawſzy ſkárgę y odpowiédź [audita propositione et responsione JanStat 504] będźie w ſądźie ſkazano SarnStat 748 [idem] 790.

»żałoba, (i, a) odpowiedź« = propositio et responsio JanStat (8): kázali ſie ijm rozeydź/ zapiſáwſzy z obuſtrón żałoby ij odpowiedźi. ForCnR Ev; GroicPorz e, f3v, t2v, aa3 [2 r.], aa4v; SarnStat 911.

Przen (1): O ſrogiſz to głos moy miły Pánie/ kogo ták záſtánieſz w tym márnym ſzáfárſtwie iego/ [...] á on nie ma żadney ſpráwy w reyeſtrzech ſwoich/ áni żadney ſłuſzney wymowki/ áni odpowiedzi w onych obłędliwoſciách ſwoich/ á ty mu iuż poſleſz cżás iego RejPos 192v.
3. Pogróżka, zapowiedź zemsty; denuntiatio Mącz, Modrz, Cn; inimicitiae indictae, perduellio Cn (16): LibMal 1553/176v, 177; Perduellionis reus. Który yeſt oskárżón á któremu dano winę w takowym vczinku. To yeſt/ Odpowiedźi y prziſiężeniu. Mącz 97b, 254b; ModrzBaz 81; A ieſliby chciał Krol przećiw iemu woynę niewinnie podnieść/ tedy ſię chce o to ſtáráć/ iż będzie Krol żáłował że kiedy ná Stephaná mieczá dobywał, (marg) Oſtrożność/ y ſczerość Stefanowá/ y zárázem odpowiedz. (–) StryjKron 672; A gdyby kto będąc pozwány criminaliter, brónić ſie chćiał odpowiedźią/ którąby antecrimen, miał poſłáć: tedy ſie inákſzą brónić niemoże/ ieno táką/ którąby przez Woźnégo y dwu ſzláchćiców vczynił SarnStat 624, 624 [3 r.], 625, 1310.

W połączeniu szeregowym (1): y żadnému zwad/ woien/ odpowiedźi przez wiádomośći [...] rády ich/ y potomków ich nie zádáwáć SarnStat 999.

Wyrażenia: »jawna odpowiedź« (1): Tacitae magis et occultae inimicitiae timendae sunt, quam indictae et apertae. Dáleko ſie ciężey máyą być báne táyemne nieprziyáźni niżli yáwne odpowiedźi. Mącz 438b.

»odpowiedź na zdrowie« (1): któżbykolwiek iáwnie/ álbo téż táiemnie odpowiedźi ná zdrowié [...] którégóżkolwiek ſtanu/ czynił SarnStat 587.

Szereg: »odpowiedź albo strach« (1): iż nie máſz tákich odpowiedzi wielkich álbo ſtráchow v Grekow/ ktoreby mię od Paryſá odſtráſzyły. BielKron 57.
4. Wypowiedź, jakiekolwiek słowa (2): Apophthegma – Odpowiedz, mądrą á krotką. Calep 82a.
Zwrot: »odpowiedzi dawać« = mówić (1): Leop Ex 25/22 cf Szereg.
Szereg: »odpowiedzi dawać i mowić« (1): Stámtąd (to ieſt) z oney Vbłagálnie [...] będęć odpowiedzi dawał/ y mowił do ćiebie [praecipiam et loquar ad te] Leop Ex 25/22.
5. Wypowiedzenie posłuszeństwa [w tym czyja (5): G sb (3), ai poss (2)] (6): Otpowyedz Dworzanska MetrKor 34/288; Nathenze spozob odpowyedz Rothmyſtrzow yeznych MetrKor 37/1v, 34/287v, 288, 37/1v; LibMal 1547/134.
6. Wypowiedzenie wojny; clarigatio Mącz, Calep; belli denuntiatio Mącz (6): Auxilium a populo Rom. imploraturos si bello persequentur scio. Wiem że będą pomocy żędáć v Rzimiánów yeſli ym odpowiedź przinioſą Mącz 306b, 55d, 283c; A ći ſą vſtáwicżni náſzi nieprzyiaćiele/ ktorzi áni ſwego ſię vpomniawſzy/ áni posłá z odpowiedźią posławſzy [nec foecialibus missis]/ woynę wſzcżynáią ModrzBaz 119v.
Wyrażenie: »jawna odpowiedź« (1): Clarigatio – Iawne oſzwiaczenie, iąwną odpowiędz. Calep 204a.
Przen (1):
Wyrażenie: »jawna odpowiedź« (1): Iż tedy tá ſektá/ iáwną odpowiedźią Maieſtat Boſki Troyce ś. z Luciperem woiuie PowodPr 36.
7. Rewanż, zemsta (2):
Zwrot: »naleźć odpowiedź« (1): CHoćći ſie zdam nie wielki/ przedſię w nos nie dmuchay [...]. Bo wnet naydzyeſz odpowiedz/ by od nawiętſzego RejZwierz 76v.
Szereg: »pomsta, odpowiedź« (1): iż kiedyby im kordy ábo pomſtá z obroną pozwoloná byłá od Páná/ nigdyby ſie z vbićia nie weſelili. ále rádſzey o pomście/ odpowiedźi/ ábo ácż nic o obronie myſlili CzechRozm 236.

Synonimy: 1. odkaz, odmowienie, odmowka, odprawa; c. odpisanie, odpisowanie; 2. odmowa; 3. groza, groźba, grożenie.

Cf ODPOWIEDANIE, ODPOWIEDZENIE, [ODPOWIEŚĆ]

KW