ostać przy czym (1): Tham ony ſamy oſobamy ſwymy wolny bendą od eziągnienia na woinę alye miaſto ſiebie ynſſe wyprawiać maią A ſamy przy koſczieliech oſtaną dlia wypelnienia vrzendu kaplanſkiego. ConPiotr 30v.

ostać gdzie [w tym: w czym (8), na czym (7), „tam(o)” (3), „tu” (2), nad kim (1), „gdzież” (1)] (25): BierEz H2v, H3v, K2; tak ijż [Syn Boży] tzaly ij zupelny z bogiem otcem wniebie oſtál ij w żywocie panieⁿſkim zupelnie przebywáł. OpecŻyw 9; O rodzicielko moia námileyſſá/ proſſę ij chcę racż oſtatz na mieſtzu moijm/ dlá zwolenikow moijch poſileniá ij téż naucżeniá OpecŻyw 173v; Ale on młodźienietz oſtawſzy na goſpodźie v Dozwoły/ iął ſobie rozmyſlatz ForCnR B2v; PatKaz III 112; LibLeg 10/67v, 10/115; á ty ktorzy oniem máło wiedzą oſtáną ná oſchłych mieſcach/ ná wielkich niedoſtátkoch ſwoich. RejPs 97v; á on gdy ſam chce wſſędy ſie náwyſokoſć podnieſie á tám oſtánie gdzie mu ſie podoba RejPs 168; a pan Iakub ma osstacz do tych piączy lath na Illowskiem ymienyv awsakosz them czassem ma pan allexy spanem Castallanem do tego panu Iakubovi pomagacz ZapWar 1548 nr 2668; RejKup c5v, r2v; Diar 27; Gdy oćiec vmrze/ tedy ſynowie iego ſioſtry ſwe choćby też były inſzych mátek máią poſáżyć/ a ſámi w oiczyźnie oſtáć UstPraw B4, F2v; BielKron 159; Mącz 33c; SienLek 184v; Iż dla tego Duch s. oſtał nádemną/ á ná to pomázał mie/ ábych vbogim á proſtacżkom opowiádał táiemnice kroleſtwá ſwego RejPos 293. Cf »doma ostać«, »ostać na noc«.

ostać kim (20): Przeto tobie ſluży korona krolewſká nad wſſytko ſtworzenié/ aby nie tylko ziemſki/ ale ij niebieſki ciebie ſie bál záſtęp/ ktorás nad wſſytkiém krolową oſtala. OpecŻyw 183v; bo marya dzyedzyczką wniebye oſtala yſz ſyą bez grzechu począla PatKaz I 9v; y dal yey [Maryi] oczyecz nyebyeſky na ſluzbą uyeczną przy yey przenayczyſthſzem począczyu anyoly ſerafynſzkyego koru, y oth tychmyaſth oſtala panyą y roſkazyczyelką anyelſką PatKaz II 77v; ta myla paⁿna gdy ſyą począla wzyuoczye ſzwyątey anny ktoraſz oſzwyeczyla wſzytek ſzwyath yſz ona myala temu oſtacz mathką ktory ſthworzyl ſloncze y myeſyącz y wſzytko ſtworzenye PatKaz II 82v, 70, 73v [2 r.], 76v; [Abel] przenyeſyon do rayu aby ſzwyadeczthwo przed antycriſtem o yezuſye uydal a mączennykyem dla yego oſtal PatKaz III 100, 129, 140; gdziem doſchedl snowv oyczisni swey a panowie wſitczi zyemie moldawſkyey kv mnye ſye ſą sklonyly zaczo bacz czeſcz a chwala bogv mylemv yzem zaſye oſthal panem zyemy they ktoreyem y przedthim panował LibLeg 10/62v; Thák kto chce dobrem łáćinnikyem oſtáć/ do Kolegium álbo do ſzkoły ma ſie wezbráć. GliczKsiąż L2; thrudno odpowyedź yáką wynálesć á wycżerpnąć/ thák żeby álbo lepyey było kápłanem oſtáć/ albo zgániwſſy then ſtan ná ożenyenye ſie myeć y w ono wſtąpić. GliczKsiąż O4, K2, M6v, O4v, O7v. Cf »sierotą ostać«.

ostać czym (4): Oth uyekow ta panna uybrana wboſtwe [!] yſz ona myala oſtacz ſchouanyem y przebytkyem boſtwa y ona myala porodzycz ſyna oczcza boga PatKaz II 79v, 73. Cf »czym godnym ostać«.

ostać jakim (9): Ale gdy nie miáłá co dáć [owca]/ Muśiáłá ſwą wełnę przedáć/ Ktore pieniądze pſu dáłá/ Ná źimę gołą oſtáłá. BierEz M2v, N4v, O4v; á rowno gi z ziemią zniſſczyli/ y ſtały ſie ſkrocone dni mlodoſći ich/ á zewſſąd wſtydem niemáłem ogárnione oſtáną. RejPs 133v, 101v; Iſch oſtawſchi Brzemyenna zIacubem myelczarzem [...] ze czwarthku na pyąthek therasz przeminąli chlopcza o ſzyodmey godzinye vrodziwſchi LibMal 1548/138v; iż nyemáły cżás potrzebá áby ſyná przy náucżycielu zádzyerżeli/ nye rok nye dwá/ ále cżás yáki álbo wyek nyemáły/ dla tego áby mogł w náuce byegłem oſtáć. GliczKsiąż N, L4v; Pokić ſię dobrze wiedźie moc przyiaćioł będzie/ Leć ieżli ſię pochynieſz ſam oſtánieſz wſzędźie. CzahTr H4v.

ostać kim (2): a wedlug twé woleé/ ona żądá cżyſtą dziewitzą nawieki oſtatz/ bo przez iey dziewitztwo/ anielſkié ijmię będzie naprawiono. OpecŻyw 6, 6v.

ostać pod kim [= przy kim] (1): tedy táki ozdrowiawſzy ma przyſiąc ze cztermi dobremi ſláchćicy/ [...] á ieſliby nieprzyſiągł/ tedy ono imienie pod onym oſtánie coſmy mu ie dáli. UstPraw D3.

ostać na czym (3): BierRozm 26; A wolę ia z ſwoią cznotą w więzieniu ſie troskać A nizli ty z ſwą niecżnotą na ſwobodzie ostać. RejJóz H7v; tedy ći máią oſtáć ná ſądźiéch Tribunálſkich/ których więtſza część ſzláchty ná Séymiku obierze SarnStat 868.

ostać po kim (1): A ieſli by też ćiktorzy zá iego ſpráwą poniem oſtáną chćieli iáko odſtępić roſkázánia iego/ á takież zgwałcić vſtáwy moie á nieczynić doſyc náukam moiem. Będę ie kárał łáſkáwie/ á iáko biczem będę gromił wyſtępki ich RejPs 132v.

ostać przy czym (6): Ale ią bych rádſſey oſtał przy ſpráwiedliwoſći á ſnią záwżdy miáł towárzyſtwo niż ze wſſemi bogáctwy RejPs 23; RejKup r8v; Wdowá po mężu przy czym ma oſtáć. UstPraw B2v; Gdy ieden drugiego dáruie czym ná woynie/ tedy też by obá vmárli/ tedy iednák on dar oſtánie przy onym co mu dano/ by też ná to dobrze Przywileiu nie miał. UstPraw G4v; tedy oná rzeká ma być granicą/ kt horey [!] máią obiedwie wśi vżywáć iáko rzeki grániczney/ á on doł rzeki ſtárey ma oſtáć przy dzyedzinie przyległey ze wſzytkiem práwem UstPraw Iv, B2v.

ostać w czym (10): Biedá mnie nędzney śieroćie/ Oſtawſzy w tákim kłopoćie. BierEz O2v; bo tey prziklade^m/ mnogo dziewitz oſtanie w cżyſtoſci OpecŻyw 4; daię iey ijmię porodzicielka/ wſſakoż oſtanie w tzaloſtzij iey cżyſtota dziewicżá. OpecŻyw 7; czyalo mouyą panny maryey zyadama wzyąthe makul adamouego grzechu na ſyą nyeprzyyąlo {ale w czyſtoſzczy oſtalo} PatKaz I 11, 2; Oto ptaſzkouye ueſelą ſyą ſplodu ſwego a ya nyeplodna wſmątku oſtala PatKaz II 63v; Y dałem to znáć wſſem/ ktorzy w ſwem ſſaleńſtwie iuż oſtáli/ áby ſie obaczáli ẃczás á nie podnoſili mýſli ſwych przećiw bogu RejPs 110v; Gdy mąż vmrze żenie/ tedy żoná w wienie oſtánie/ á przy ſprzęćie domowym/ ták śrebrze/ złoćie/ y pieniądzách/ po ktorey śmierći ná iey dzyeći ſpada. UstPraw B2v. Cf »w swojej opiniji ostać«, »nie ostać w słowie«.

ostać jak (2): Aby zewſtydem nieoſtáłá omylna powieſć moiá przed niemi RejPs 178v; CzahTr E4v.

W charakterystycznych połączeniach: w całości ostać, w czci, w czystości (2), przy dziedzinie, dziewicą (2), w kłopocie, w królestwie, w smętku, przy sprawiedliwości, w szaleństwie, ze wstydem.

ostać u kogo (1): Itheſch czo ſzye tknye o pana Iordana bo my ſzyla vnyego oſthalo. Athak waſchey Kro. mczi proſſyem nyechbi ſzye nam zaplaczylo LibLeg 156.

ostać po kim (1): Gdy kmiotek vmrze bez płodu á oſtánie po niem puśćizná/ tedy z tey puśćizny ma być kielich ſpráwion zá pułtory grzywny/ á oſtátek przyiaćiołom. UstPraw F3.

[ostać kogo: HistOtton 101; iuż ſie Krol wezbrał: przeto też żaden Pan Krolá oſtáć niechćiał HistFort Hv.]

ostać czego (3): OpecŻyw 150v; [Daryjusz list do Aleksandra w te słowa posłał:] będąc lotr krolem ſie cżyniſz. przetoż radzęć oſtan ſwey niemądroſci, bos dziecię, żadneies cżci niegodny, aniż ſie mnie rownać możeſz BielŻyw 151; Ale y tak ya niechcze sye roſdzielycz od Chrzesczyanſtwa do moyego Ziwota bo my yeſt barzo zal oſtacz Chrzesczyanstwa LibLeg 11/57.

[ostać od czego: O okruthny Judassu oth twego vmyslu przeklanthego nyechezes ostacz, wydzancz dobrocz nathem mystrzu. SprChęd 24.]

W przeciwstawieniu: »ostać ... być [z czym]« (1): Pán Iezus glowę ſwą niéiako podnioſl wzgorę [...] ij wypuſcil duſſę ſwą náſwiętſſą/ tak ijż duſſa s cialem ſie rozdzieliła/ Ale boſtwo nieoſtalo/ anij duſſe anij ciała/ ale z obiema bylo. OpecŻyw 150v.