« Poprzednie hasło: POCHODZISTOŚĆ | Następne hasło: POCHODZONY » |
POCHODZISTY (16) ai
Oba o jasne.
Fleksja
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | pochodzisty | f | N | pochodzistå | n | N | pochodzist(e) |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | pochodzist(e) |
A | subst | pochodzist(e) |
sg m N pochodzisty (8). ◊ f N pochodzistå (3). ◊ n N pochodzist(e) (2). ◊ pl N subst pochodzist(e) (2). ◊ A subst pochodzist(e) (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde także XVII w.
Znaczenia
- 1. Pochyły, spadzisty; ukośny (15)
- 2. Chytry (1)
1. Pochyły, spadzisty; ukośny; acclivis, declivis, devexus Mącz, Calag, Cn; acclinis, acclinus, acclivus, clinosus, pectinatus, pendulus, praeceps Mącz; clivus, clivosus, inclinatus, proclivus, propensus, scalaris Cn (15): Pectinatus, ut pectinatum tectum, Dách ná obie ſtronie pochodźiſty. Mącz 285d; Praeceps via, Nagło pochodźiſta drógá. Mącz 317a, 2a, 57c, 58a, 288a [2 r.], 316d; Calag 6b; Pyramis – Budowanie weczterzi granie pochodziſte. Calep 879b; POd Párnázem/ gdźie ſtrumień ſławnéy wody bieży/ Ląká práwie ná zachód pochodźiſta leży KochFrag 23; [Y pocżynił w kośćiele okná pochodźiſte [obliquas] (marg) wewnątrz przeſtrzone, á z dworu wężſze. (–) WujBib 3.Reg 6/4 (Linde)].
Wyrażenia: »pochodzisty na doł, [ku dołowi]« [szyk zmienny] (1): Devexus, Ná dół pochodźiſty/ Schodźiſty. Mącz 83c; [Ale między tym wſzytkim miárá ieſt napożytecżnieyſza [...]/ to ieſt/ áby pole było pochodźiſte trochę ku dołowi Cresc 1571 141].
»pochodzista gora« [szyk zmienny] (2): Acclivis mons. Pochodziſta górá. Acclivi montes, Pochodźiſte góry. Mącz 2a; [Cresc 1571 435].
Szeregi:[»położysty albo pochodzisty«: Ale położenie mieścá iey [oliwie] godnego ma być tákowe áby gorá była od pułnocy ku południu położyſta albo pochodźiſta Cresc 1571 435.]
»pochodzisty i przykrostoczysty« (1): Declivis et praeceps locus, Pochodźiſte y przikroſtocziſte mieyſce. Mącz 317a.
2. Chytry (1): nie pochodziſte á łágodne y głádkie pochlebſtwo: ále boiaźń boża/ y boſkiego piſmá ſpołecżna nauká iednocży á ſpáia. Leop *B2.
Synonimy: 1. nachylony, nakłoniony, pochylony, pochyły, położysty, schodzisty, stoczysty; 2. chytry, obłudny, podstępny, pokryty.
EW, AL