[zaloguj się]
[pdf]

PODRAPAĆ (19) vb pf

o oraz drugie a jasne; -ra- (14), -rå- (5); -rå- RejPos (3), RejZwierc (1); -ra- : -rå- RejZwierz (1:1).

Fleksja
inf podrapać
praet
sg pl
3 m podrapåł m pers podrapali
f m an podrapali, podrapały
conditionalis
sg
2 m byś podrapåł, by podrapåł
3 m by podrapåł

inf podrapać (3). ◊ praet 3 sg m podrapåł (2). ◊ 3 pl [m pers podrapali]. m an podrapali (1) OrzRozm [cum Npl: lwowie i orłowie], podrapały (1) RejZwierc [cum N pl: kilka niedźwiedzi]. ◊ con 2 sg m byś podrapåł (1) RejZwierc, by podrapåł (1) CzahTr. ◊ 3 sg m by podrapåł (1). ◊ 3 pl m an a. subst [Matth 7/6 o psach i świniach] by podrapali (2) BudNT, WujNT, by podrapały (1) MurzNT. ◊ part praet act podrapåwszy (6).

Sł stp brak, Cn s.v. wzdrapać kogo, Linde bez cytatu.

1. Poranić paznokciami; suffricare Cn [co] (4): Nuż co tych co ráni ſąśiádá nie dáleko domu ſwego á chcąc z tego wyniść/ y podrápawſzy twarż ſwoię/ á drżwi porąbawſzy/ y wożnemi oświadczywſzy/ opiſze náiśćie ná dom GórnRozm H.

podrapać komu (3): WIdzę iż ſie też boiſz/ iákiey prętkiey trwogi/ Bárzos názbyt zápuśćił/ koniec pálcow rogi. Kto ſie s tobą vkłádzye/ nie wierzę by chrapał/ Będzye ſie bał/ ábyś mu/ dupy nie podrapał. RejZwierz 140v, 20v; CzahTr L2.

a. [Zadrasnąć: będźie ocet gęſty iako miod/ przywarz potym poſpołu by co gęśćiey było/ á podrápawſzy dźiąsła/ około złego zębu/ thymi powidłámi pomáży SienHerb 518b.]
2. Rozszarpać, zranić zębami lub pazurami wielu; dirumpere PolAnt, Vulg [kogo, co] (9): Niedáwáicie pſum rzeczy świętyi/ ani miecćie pereł waſzych przed świnie/ by ich lepák nie podeptały nogami ſwęmi i was obrociwſzy śię nie podrapały MurzNT Matth 7/6; RejPos 67v; Iáko gdy go dzieći goniły wołáiącz zá nim łyſy idzie łyſy idzie/ iáko wnet kilká niedźwiedzi przybieżawſzy/ gdzie ich thám pirwey nigdy nie było widáć/ ony dzieći podrapáły. RejZwierc 125; BudNT Matth 7/6; WujNT Matth 7/6.
Przen (4): OrzRozm L3v cf podrapać czym.

podrapać czym (1): Przeto nieboymy ſye tego nigdy/ áby nas ten Orzeł náſz Polſki/ pálcy oſtrymi ſwymi kiedy podrápał: ták iáko indźie Lwowie y Orłowie podrápáli poddáne ſwe. OrzRozm L3.

Szeregi: »podrapać a pomordować« (1): nie odbiegayże nędznych thych owiecżek/ á nie w wodź ich ná błędne á ná omylne páſtwiſká ich/ gdzieby ie on wilk drapieżny zdybawſzy iáko błędne/ iáko te ktore odſtąpiły od prawdziwego páſtwiſká ſwego/ miał podrapáć á pomordowáć. RejPos 123.

»podrapać a pożrzeć« (1): áni ſámy [owieczki Pana] wzwiedzą kiedy á gdzye máią wpáść w páſzcżekę onemu wilkowi ſrogyemu cżártowi ſproſnemu/ ktory záwżdy vſtáwicżnie nád nimi chodzi/ iákoby ye podrapáć á pożrzeć mogł RejPos 184.

3. Podrzeć, potargać, zwykle: wielu, wiele; scindere Vulg, PolAnt (6):

podrapać co (pl) (5): Przytym y kſięgi zakonu ktore kolwiek náleźiono podrápawſzy w ogniu popalono. BibRadz 1.Mach 1/59; Lecż Athánázyuſz ony drogie [szaty] podrápał SkarŻyw 298. Cf podrapać co na kim.

podrapać co na kim (3): Tedy wbiegli ći co byli w mieśćie y z żonámi y z dziećmi ná mur/ podrápawſſy ná ſobie ſzáty/ y krzycżeli głoſem wielkim Leop 1.Mach 13/45; Tedy on opętány podrápawſzy ſzáty ná ſobie/ gdy k ſobie przyſzedł bieżał do komorki oney gdyie [!] vmárły leżał Witaliſz SkarŻyw 107; KochWz 142; [kthemv vſzarpal yą y ſzuknyą y koſchulyą nanyey podrapał ZapWpolKośc 1550 291v; Leop Iudith 14/17].

podrapać kogo [= odzienie na kim] (1): BiałKat 236 cf »podrapać a poranić«.

Szeregi: »podrapać a poranić« (1): Byli żydá iednego śiedm ſynów: którzy to czynili/ niepowołáni do tego: przeto dwu snich ſzátán zły podrápał y poránił/ ták iż nágovćiekli [!] z dómu ónego BiałKat 236.

[»podrapać, porzezać«: Krol Iudſki Ioáchym [...] Xięgi tákie podrápał/ porzezał/ á nie wierząc im/ w ogień wrzućiwſzy ſpalił. ArtHom D4v.]

[Przen [co (sg)]: Arius ſuknię moię/ która ieſt kośćiół podrápał ŁaszczRecepta 43.]

Synonimy: 1. poranić; 2. rozszarpać; 3. podrzeć, poszarpać, potargać, rozerwać.

Formacje współrdzenne cf DRAPAĆ.

Cf PODRAPANY

SBu, EW