« Poprzednie hasło: POSZARGAĆ | Następne hasło: POSZARPANY » |
POSZARPAĆ (2) vb pf
o oraz pierwsze a jasne.
Fleksja
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | poszarpåł | m pers | poszarpali |
f | m an | poszarpali |
impersonalis | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
praet | poszarpåno | |||||
participia | ||||||
part praet act | poszarpåwszy |
praet 3 sg m poszarpåł (2). ◊ [3 pl m pers poszarpali. m an poszarpali [cum N pl: niedźwiedzie]. ◊ impers praet poszarpåno. ◊ part praet act poszarpåwszy.]
Sł stp, Cn brak, Linde XVII w.
Znaczenia
Porozrywać na części; podrzeć (2):
poszarpać co (2): [nad to jeszcze ku więtszej krzywdzie kupcom litewskim [...] gwałt uczyniwszy, niktórych pobili i kupie ich wszystki poszarpali. StryjPocząt 345.] Cf Zwrot.
Zwrot: »poszarpać [na kim] odzienie, szaty« [szyk zmienny] (1:1): Mącz 342b; á on ćiáło cáłe zoſtáwuiąc/ ſzáty na nim ták poſzárpał/ iſz iednego cżłonká pokrytego/ ná nim nie było. SkarŻyw 436.
Szereg: »poszarpać i podrzeć« (1): Quinetiam scelus postquam ludiſicatus est virginem vestem omnem misere discidit, Nád to yeſzcze bezecnik vczyniwſzy ſwą wolą nád pánną poſzárpał y podarł ná niey odźienie. Mącz 342b.
a. [Zabić lub zranić przez rozszarpanie [kogo]:
Zwrot: »paznoktami poszarpać«: lecż náoſtátek gdy go y ná kátowni wieſzano/ y páznoktámi [tj. hakami] poſzárpano/ ták iż wnętrznośći widźieć było/ zdány ieſt ná ſpalenie w ogniu. MartyrNik I 135.
α. O zwierzętach: Elizeuſz [...] wnet ich [dzieci] przeklął że ie bez litośći Niedźwiedzie [...] wſzyſtkich poſzárpáli ProtKonterfet Cv.
Przen:
Szereg: »poszarpać i podrapać«: Pán ich piáſtuiąc práwie ná ręku/ wynioſł iáko orzeł ptaſzętá liche: oni Páná poſzárpawſzy y podrapawſzy/ w pázurách oſtrych z żymáią. BzowRóż 77.]
Synonimy: podrzeć, porozdzierać, porozrywać, porwać, potargać; a. podrapać, ranić, zabić.
Formacje współrdzenne cf SZARPAĆ.
Cf POSZARPANY
AL