[zaloguj się]
[pdf]

POLECONY (45) part praet pass pf

polecony (32), polecon (13).

Pierwsze o jasne; e- (18), -é- (7); -e- Mącz (16), SiebRozmyśl; -é- OrzQuin (5). BiałKat; -e- : -é- OpecŻyw (1:1). ◊ W formach złożonych -on- (16). -ón- (3); -on-: -ón- OrzQuin (1:3). ◊ W formach niezłożonych -ón; -on- (4) OpecŻyw, Mącz (3), -ón- (1) OrzQuin.

Fleksja
sg
mNpolecony, polecón fNpoleconå, polecona nNpolecon(e), polecono
Gpoleconego G G
Dpolecon(e)mu D D
Apoleconégo Apoleconą A
I Ipoleconą I
pl
N m pers poleceni
subst poleconé
G poleconych
A subst poleconé

sg m N polecony (7), polecón (2); ~ (attrib) -ony (2); ~ (praed) -ony (2) WróbŻołtGlab, SkarJedn, -ón (2) PatKaz II, BiałKat. ◊ G poleconego (1). ◊ D polecon(e)mu (1). ◊ A poleconégo (1). ◊ f N poleconå (6), polecona (3); ~ (attrib) -å (2); ~ (praed) -å (4) OpecŻyw, WujNT (3), -a (3) BielKron, OrzQuin, GrabowSet. ◊ A poleconą (1). ◊ I poleconą (1). ◊ n N (attrib) polecon(e) (1), (praed) polecono (4). ◊ pl N m pers poleceni (3). subst poleconé (5); -é (1), -(e) (4). ◊ G poleconych (1). ◊ A subst poleconé (5); -é (1), -(e) (4).

Składnia dopełnienia sprawcy: polecony od kogo, od czego (5).

Sł stp notuje, Cn, Linde brak.

1. Powierzony, oddany w opiekę; commendatus Miech; commissus, delegatus, praeceptus Mącz [w tym: komu (23), czemu (2)] (34): ta panna [Maria] była w uyelkym kochanyu boſkym abouyem nayuyſſzy ſkarb yey od uyeku poleczon bycz matką ſyna bozego PatKaz II 26v; O nieſtocie mnie nędzné/ ſynam bożego mnie poletzonégo ſtracila OpecŻyw 32, 156v; y nálazł Iozef łáſkę przed pánem ſwym y ſlużył mu/ od ktorego przełożony rządzýł wſſytek dom y wſſytko co mu było polecono HistJóz A3; MiechGlab 18; Mącz 215b, 225d; OrzQuin T4v, V, V2; Nád to ieſzcże/ ony oycámi zowiemy/ ktorych opiece/ wierze/ dobroci y mądrości inſzy ludźie poleceni bywáią: iákowi ſą opiekunowie y ſpráwcy/ náucżyćiele/ y Miſtrzowie KuczbKat 305, 130; dowiedziawſzy ſię od niego/ iſz mu koń zdechł/ z wielkiego politowánia nád nim/ kazał mu iednego koniá/ z tych ktore mu były polecone/ wziąć. SkarŻyw 527, 482; Nákoniec od Páná pánicá/ mátká pánná/ vczniowi pánicowi byłá polecona. WujNT 300, Xxxxx2v, Aaaaaa; SiebRozmyśl L4v.
Wyrażenie: »od Boga polecony« (2): Pytał Papież tymi ſłowy náſzego Krolá/ chceſz być pożytecznym Krolem Kośćiołowi Bożemu/ mnie od Bogá poleconemu OrzRozm F3v; OrzQuin I2v.
a. O rzeczach i obiektach materialnych (1):
Wyrażenie: »k wiernej ręce polecony« (1): Possessio fiduciaria, Dzierżáwá k wierney ręce poliecona. Mącz 314c.
b. O zadaniu, funkcji (8): WróbŻołtGlab [A5]; Bo tám mieyſce ieſt moie/ mnie polecone. OrzList d4; Mącz 187a, 218c; potrzebá lékárzá chorému: także grzéſznemu lékárſtwá potrzebá ónych/ którym polécón ieſt klucz rozwiązánia y záwiązánia: áby tu rozwiązány/ y w niebie był rozwiązány. BiałKat 336; Bo wam ieſt wſzyćiek ſąd Biſkupow polecony. SkarJedn 106.
Szeregi, »spuszczony, polecony« (1): Delegatio iurisdictio, Spuſzczona/ Polecona ſpráwá. Mącz 187a.

»nie tylko polecony ale też zwierzony« (1): Iudicium non modo commissum sed etiam commendatum arbitrantur, Nie tylko poliecone ſądy ále też zwierzone. Mącz 206c.

c. Przekazany, dany (5): Ná oſtátku w kośćiele S. Ianá w Wárſzáwie ſkazáli [sędziowie papiescy] mocą ſwą w tey rzecży poleconą/ áby były wrocone źiemie/ Kuiáwſka/ Dobrzyńſka/ Pomorſka/ y Micháłowſka/ krolowi Polſkiemu Káźimierzowi BielKron 374; A pokázuie śie iáwnie z vſtáwy Kościelney/ iż ma być Kápłan ktoryby álbo z porządnego vrzędu/ álbo ſobie poleconą rozgrzeſzánia moc miał. KuczbKat 215.
Wyrażenie: »od Boga polecony« (2): y ciebie kapląnie proſzę abys mię rozgrzeſził zwſziſtkich grzechow moich tą moczą ktora maż od pana Boga y od koſcioła poleczoną SeklKat X; áby Król Polſki dobrze dármi Bożymi w Króleſtwie ſwym ſzáfował/ [...] á thę moc áby vrzędnie od Bogá przez naywyſzſzégo Kápłaná polécóną ſobie miał OrzQuin F2.
Szereg: »polecony i odkazany« (1): iesli pani Wolfowa vmarla pierwei nyzli mąz iey nyewzyąwschi thich pyenyedzy iey polieczonych y odkazanych, thedi mąz iey. y zadny ynschy czlowiek nyema sye vpomynacz panom exequtorom thich pulthora seth zlotich iey ymyenym MetrKor 59/76.
2. Zalecony, nakazany, rozkazany; commendatus, commissus, mandatus Mącz (11): Effectum dare, Spráwić co yeſt polecono. Mącz 91d, 105b, 176a, 206c [3 r.], 225d, 385c.
Wyrażenie: »polecone rozkazanie« (1): Mandata et Commissa imperia, Przikazáne/ y polecone roskazánia. Mącz 206c.
Szereg: »przykazany i polecony« (1): Mącz 206c cf Wyrażenie.
a. O zadaniu, funkcji (2): á ta rzecz [obrona Gdańska] byłá poleconá Boguſzy BielKron 369v; Pychá z twoią hárdośćią/ ácżby ſię podnioſłá/ Y nogi nád obłoki/ głowę wyżſzey wznioſłá/ Iednák śmiećiámi będźie/ od onych rzecżoná/ Ktorym/ by cżłek w proch ſię sſtał/ ſpráwá poleconá. GrabowSet D4v.

Synonimy: 1. dany, oddany, odkazany, poruczony, powierzony, spuszczony, zwierzony; 2. nakazany, przykazany, rozkazany.

Cf POLECIĆ

KO