[zaloguj się]
[pdf]

POSTANAWIAĆ (167) vb impf

postanawiać (146), postanowiać (21); postanowiać Diar, LibLeg, KwiatKsiąż (2), Mącz (10), OrzQuin; postanawiać : postanowiać CzechEp (5:1), SarnStat (89:5).

Oba o oraz pierwsze i trzecie a jasne (w tym w pierwszym a 2 r., w trzecim 1 r. błędne znakowanie); w inf -nå- (21), -na- (7); -nå- RejZwierc, RejPosWstaw (2), CzechEp (2), NiemObr (3), SarnStat (4); -na- BiałKat (2); -nå- : -na- BielKron (6:4), RejPos (3:1); w pozostałych formach -nå- (105), -na- (1); -nå- : -na- Leop (1:1).

Fleksja
inf postanåwiać
indicativus
praes
sg pl
1 postanåwiåm postanawiåmy
3 postanåwiå postanåwiają
praet
sg pl
3 m postanåwiåł m pers postanåwiali
fut
pl
2 m pers postanowiać będziecie
3 m pers będą postanåwiać, postanåwiać będą
imperativus
pl
3 niech postanåwiają
conditionalis
sg pl
3 m by postanåwiåł m pers by postanåwiali

inf postanåwiać (28). ◊ praes 1 sg postanåwiåm (12). ◊ 3 sg postanåwiå (11). ◊ 1 pl postanawiåmy (87); -åmy (81), -ąmy ActReg (6). ◊ 3 pl postanåwiają (3). ◊ praet 3 sg m postanåwiåł (3). ◊ 3 pl m pers postanåwiali (5). ◊ fut 2 pl m pers postanowiać będziecie (1). ◊ 3 pl m pers będą postanåwiać (1) RejPos, postanåwiać będą (1) BiałKat. ◊ imp 3 pl niech postanåwiają (3). ◊ con 3 sg m by postanåwiåł (3). ◊ 3 pl m pers by postanåwiali (5). ◊ part praes act postanåwiając (4).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.

1. Przekazywać swoją wolę do powszechnego przestrzegania (o ciałach ustawodawczych lub indywidualnie: o Bogu, władcy, pełnomocniku); constituere PolAnt, Modrz, JanStat, JanPrzyw; conscribere, decernere, deputare, designare, eligere, sciscere Mącz; sancire Calep; indicere, laudare, ordinare, statuere JanStat (149): Pago, significat paciscor, Zákłádam ſie/ vmawiam/ poſtánowiam. Mącz 275c; Designo [...]. Aliquando pro Eligo, Deputo, Decerno, Wybieram też poſtánowiam/ wydzielam. Mącz 392c, 272a, 481c.

postanowiać co (1): Conscribo, Popiſuyę/ vſtáwiam/ poſtánowiam co. Mącz 374c.

a. Ustanawiać prawo, wydawać akt prawny, uchwalać, rozporządzać (89):

postanawiać co (18): owa zasię domowa [obrona należy] na kondycyjach, ktore byśmy postanowiać mieli. Diar 41; Co Papiezowie naprzećiwko [= wbrew] Apoſtolſkiey vſtáwie poſtanawiáli. KrowObr 230 marg, Rr2; Przyiecháli też poſłowie Moſkiewſcy Litewſkie rzecży poſtánawiáć. BielKron 407v, 403v; gdzie oycowie náſzy nie vmieiąc piſma/ więczey dobrego poſtánawiáli zá cżtery pięć dni/ niż dziś zá niedziel ſiedmnaſcie GórnDworz G5; RejPos 179v, 302v; NiemObr 31; [...] poniekąd zálécáiąc ſtátuty przeſzłé/ y ſtánowiąc téż przyſzłe. Y téż dla wiela przypadów przypádłych nowé poſtánawiamy. SarnStat 28, 311, 915. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym, Ze zdaniem bezspójnikowym; »postanawiać prawa«.

postanawiać co jakie [= że coś ma być jakieś] (1): Gdy [papieżowie] iedne cżáſy świętſze niż drugie poſtánawiáią/ y obwoływáią NiemObr 171.

postanawiać komu (2): RejPos 302v; My tedy z Pány Radámi náſzémi/ y Poſły Ziemſkiémi mocą teraznieyſzégo Séymu/ to tym Woiewodztwóm poſtánawiamy y potwiérdzamy: że te przerzeczoné Woiewództwá o tákowé ſługi [...] v ſądu Grodzkiego ſądzoné bydź máią SarnStat 1180.

postanawiać czym [= aktem prawnym] (11): teráznieyſzą Conſtitucią ná wieczné czáſy poſtánawiamy: áby wſzyſcy Woiewodowie Woiewództwá ſwégo/ vſtáwy y cény rzeczam czynili SarnStat 269; Któré to Artykuły tu wysſzéy wypiſáné [...] mocnie y niezgwałcenié máią bydź trzymáné y chowáné: mocą y władzą ninieyſzégo Séymu Wárſzáwſkiégo poſtánawiamy/ vtwiérdzamy y ſkázuiemy. SarnStat 1218, 213, 280, 392, 502, 585 (11).

postanawiać w czym [= w jakiej sprawie] (2): LibLeg 11/133; W Prośbách o Gołotách/ y Inquilinách [...] poſtánawiamy: ták iáko Státutá iuż dawno o tych rzeczach ſą vczynioné/ przez Stároſty z pilnośćią máią bydź exequowáné. SarnStat 666.

postanawiać jak [w tym: „tak” (7)] (8): Wynſich rzeczach y krziwdach thedi wedlye ſtharego zwiczayv y zachowanya poſtanowyacz bendzyeczye LibLeg 11/133. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym, Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do dopełnienia dalszego, Ze zdaniem bezspójnikowym.

cum A cum inf (1): Poſtánawiamy ſwięty Apoſtolſki Stolec/ y Rzymſkiego nawyſſſzego Biſkupá/ po wſzyſtkim ſwiećie mieć przełożeńſtwo KrowObr 18.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: tak (6), to (4); aby, żeby (43), iż, że (19)] (62): tedy iasniey to eluciduiąc tak postanawiąmy, ze zołnierzow zadnych przimować nie bedziemy beż wiadomosci wszytkich Stanow ActReg 43, 43; Calep 943a; Poſtánawiamy/ áby nápotym álienácie żadné ważné nie były SarnStat 210; Król Alexánder poſtánawia, żeby Wielki Márſzałek, Márſzałká Nadwornégo do wſzyſtkich rad y tráktátów wzywał SarnStat 313; A grody wieczné w Wárſzáwie/ w Czérſku/ áby były vchwałą Séymu ninieyſzégo, poſtánawiamy. SarnStat 738; Poſtánawiamy Roki źiemſkié w źiemi Nurzkiéy/ áby po trzy kroć do roku były ſądzoné SarnStat 741; TAk to poſtánowiamy/ iż żaden ták v ſądu náſzégo Królewſkiégo [...] niczym pozwu zbiiáć nie może. SarnStat 875, 31, 182, 204, 268, 269 (59).

Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do dopełnienia dalszego w zdaniu nadrzędnym [o czym tak, aby] (1): O któréy [soli] ták poſtánawiamy: áby ná tymże ſkłádzie kożda beczka ſoli [...] byłá kupowána zá iednę grzywnę Polſką. SarnStat 387.

Ze zdaniem bezspójnikowym [w tym z zapowiednikiem: to (1), tak (1)] (7): Przeto to postanawiąmy odsądziwszy cztery niedziele sprawy Coronne dwie niedzieli WXięstwa Litewskiego sprawy sądzić naSeymie zawzdy będziemy powinni. ActReg 46, 44; AKtá Grodzkié Krákowſkié wieczné bydź máią poſtánowiamy SarnStat 540; NA pilną prośbę Poſłów Woiewództwa Bełſkiégo/ áby Roki Ziemſkié w tym Woiewództwie były ſądzoné obyczáiem niżéy opiſánym. Poſtánawiamy/ to ieſt w Bełźie ná piérwſzy Póniedźiáłek po święćie Trzech Królów: po nich w Grábowcu we dwie niedźieli SarnStat 733, 666, 759, 1218.

W połączeniach szeregowych (5): Mącz 372d; My tedy [...] mocą Compromiſſu przerzeczonégo/ vchwalamy/ poſtánawiamy/ ſkázuiemy/ y kończąc rzecz/ to iednánié czynimy/ między Królem Iego M. y Biſkupem przerzeczonym. SarnStat 184; awo wſzyſtki rzeczy máią poſtánawiáć/ przekłádáć/ y ordynowáć SarnStat 311, 213, 1211, 1218.

W charakterystycznych połączeniach: postanawiać artykuły [jakie], dyscyplinę żołnierską, konstytucyją, roki ziemskie, [jakie] rzeczy (3), statut, uchwałę [jaką] (6); postanawiać wedle zachowania, wedle zwyczaju, na wieczne czasy (2).

Zwrot: »postanawiać prawa« (1): BIádá tym ktorzy poſtánawiáią práwá [qui condunt leges] nie ſpráwiedliwe Leop Is 10/1.
Szeregi: »postanawiać i obwoływać« (2): NiemObr 171 cf postanawiać co jakie.

»postanawiać i opatrować« (2): W Rząd á ſtárádawny zwyczay Séymiki Powiátowé wpráwić chcąc/ poſtánawiamy y opátruiemy/ żeby Rády náſzé Duchowné y Swietckié ná Seymikách bywáły SarnStat 31 [idem] 268.

»podawać abo postanawiać« (1): O moy miły Pietrze/ cżemuſz tu nie mowiſz/ ábyſcie tego byli pilni co wam będą podawáć ábo poſtánáwiáć pothomkowie ábo namiáſtkowie moi RejPos 302v.

»postanawiać i potwierdzać« (1): SarnStat 1180 cf postanawiać komu.

»rozkazować (a. skazować) i postanawiać« = decernere et statuere JanStat [szyk 2:1] (3): áby [Chrystus] to [...] cżego raz zákazał to záśię roſkázowáć y poſtánawiáć miał. NiemObr 31; SarnStat 522, 528. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»uchwalać i postanawiać« (1): tedy vchwalamy/ y teráznieyſzą Conſtitucią poſtánawiamy/ áby ſukná wſzelákié źiemſkié ináczéy robioné nie były/ ieno ná ſzérz/ dwá łokćiá koronné bez kráyki SarnStat 280. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»warować i postanawiać« (1): Opátruiąc porządek y diſciplinę żołniérſką/ wáruiemy y poſtánawiamy. Naprzód/ áby Rotmiſtrze ludźie ośiedli/ ſzláchćicy/ [...] ná obronę potoczną [...] prziymowáni byli SarnStat 434.

»wydawać i postanawiać« (1): Státutá y Conſtytuciȩ náſzé niżéy nápiſáné/ [...] wydáiemy y poſtánawiamy [decrevimus JanStat 149] ná wieczné czáſy. SarnStat 915.

b. Godzić, uzgadniać [co tak, aby] (1): ROznice ſądowé między Duchownémi y Swietckimi [...] ták poſtánawiamy: áby więcéy ieden drugiégo do práwá ſobie nienależącégo nie pozywał. SarnStat 213.
c. Aktem, prawnym lub (o Bogu) aktem woli powoływać do istnienia: dekretować, wprowadzać, nakazywać utworzenie [w tym: co (20)] (21): Mącz 413b; Tákże y Concylia inſzé wſzyſtki máią czynić: [...] wedle czáſu obrzędy pobożné poſtánáwiáć BiałKat 136, 36, 136; CzechRozm 100v; iż Tertullian/ dźiećinnego chrztu/ nie miał zá vſtáwę Apoſtolſką [...]: á też to nie podobna/ áby Apoſtołowie/ rzecży vſtáwie páná Chriſtuſowey/ y piſmu ś. przećiwne poſtánawiáć mieli. NiemObr 146; ácz w króleſtwie náſzym/ kiedy [...] króleſtwo wákowáło/ był ten ſtárádawny zwyczay/ áby Panowie Rádni [...] Séym Wálny obiéránia poſtánawiáli SarnStat 10; tedy zá vchwałą ninieyſzégo Séymu poſtánawiamy Targi wielkié. SarnStat 1231, 396.

postanawiać komu (2): záwżdy ſie [zwodnicy] pilnie ſtáráli o to/ áby mogli ſwiátu co nowego poſtánawiáć RejPos 187v; SarnStat 964.

postanawiać czym [= aktem prawnym] (1): zá przyſtoyną ſie nam rzecz zdáło Kollegium miánowáć/ obráć/ poſtánowić/ záſádźić/ ordynowáć/ y erigowáć: y iuż tym Liſtem teráznieyſzym záſadzamy/ poſtánawiamy ná wieczné czáſy. SarnStat 196.

postanawiać gdzie [= aby było gdzieś] (3): gdźie [w Bydgoszczy] téż Komorę nową téyże ſoli poſtánawiamy SarnStat 390; GRód w Látyczowie/ iáko potrzebny w Woiewództwie Podolſkim/ mocą Séymu tego poſtánawiamy SarnStat 485 [idem] 540.

W przeciwstawieniu: »zgładzać ... postanawiać« (1): tedy ſigurę zgładzáiąc/ á iſtotę y prawdę poſtánawiáiąc mówił Pan: [...] BiałKat 296.

W charakterystycznych połączeniach: postanawiać cło, co nowego, grod (2), komorę, obronę, obrządki (obrzędy) (3), rzeczy przeciwne [czemu], sejm walny, targi, zjednoczenie; postanawiać mocą sejmu (2), na wieczne czasy, za uchwałą.

Zwrot: »postanawiać pokoj« [szyk zmienny] (2): Krol vwierzył zdraycy [...] y porucżył mu wſzytkę ſpráwę ſwoię gdy iechał do Lotárgiuſá krolá Rzymſkiego poſtánawiáć pokoy BielKron 353v, 405.
Szeregi: »dawać i postanawiać« (1): Miáſtu temu náſzému Krákowu zá pozwoleniém wſzech ſtanów/ Cło wieczné dáiemy y poſtánawiamy. SarnStat 964.

»radzić i postanawiać« (1): Przyiechał záſię do Krákowá Biſkup Wárádyńſki z Węgier/ rádzić y poſthánáwiáć obronę przećiw pogánom BielKron 400.

»składać i postanawiać« (1): OSobliwie to wáruiemy/ iż podatków/ áni Poborów żadnych/ ná imionách náſzych królewſkich/ [...] tákże Ceł nowych/ [...] ſkłádáć y poſtánawiáć nie mamy/ bez zwolenia wſzech ſtanów ná Séymie Wálnym SarnStat 348.

»postanawiać a uczynić« (1): Tegoż roku Arcybiſkupi y Legat Kámpegius tákież poſłowie wſzytkich Biſkupow Niemieckich/ ziecháli ſie do Rátyzbony poſtánawiáć á vcżynić ziednocżenie w kośćiele Swiętym BielKron 201.

»zasadzać, postanawiać« (1): SarnStat 196 cf postanawiać czym.

d. Wyznaczać, ustalać [co] (11): áby Woiewodowie w ſwych Woiewództwách cénę kupi/ y innych przedáynych rzeczy poſtánawiáli SarnStat 286, 235.

W połączeniu z określeniem przeznaczenia [w tym: dla czego (1), ku czemu (1), na co (1), aby (1), gdzie (1)] (5): á ſam [cesarz] do Pápieżá iedzie/ poſtánawiáć mieyſce gdzieby miáło być Koncilium BielKron 211; Przeto też y mieyſcá oſobliwe ná to poſtánawiáli [loca constituerunt]/ do ktorychby ſię dla náuki młodźi ludźie ſchadzáli ModrzBaz 128v; kendy czas y mieysce wWXL. pewne dla sądow swych Krolewskich postaniawiąmy. Gdy wLitwie będziemy toiest Grodno. [...] A drugie Sądy sądzić mamy wWilnie ActReg 44; SarnStat 362, 394.

W połączeniu z określeniem uściślającym, gdzie, kiedy itp. coś ma być (4): MIeyſce ku oddawániu y chowániu tych prowentów/ poſtánawiamy zamek Ráwſki. SarnStat 362; Czás ten poſtánawiamy od Swiątek [...] do cztérzéch niedźiél po obwołániu w miáſteczkách/ áby ludźie ſzlácheccy tę ſól z komory kupowáli SarnStat 394; Roki Ziemſkié w Tykoćinie poſtánawiamy SarnStat 743; OPráwę Królowéy Iéy M. Małżonki náſzéy/ ná Dobrách Kśięſtwá Mázoweckiégo/ [...] poſtánawiamy SarnStat 1147.

W połączeniach szeregowych (2): áby Woiewodowie [...] cenę y miáry vkłádáli/ poſtánawiáli/ miárkowáli/ y czynili wedle ſtárádawnégo zwyczáiu. SarnStat 285 [idem] 930.

W charakterystycznych połączeniach: cenę [czego a. jaką] postanawiać (4), czas (2), miarę, miejsce(-a) (3), oprawę [czyją], roki ziemskie.

e. Mianować, wybierać do pełnienia jakiejś funkcji (22): Niech mi to I.M. X.K. [...] pokaże/ iż to ieſt Boże [...] poſtánowienie y roſkazánie/ żeby ták Papież Rzymſki poſtánawiał y błogoſáwił Ceſárzom y Krolom ná ty ſtany CzechEp 404.

postanawiać kogo [= kto został kimś obrany] (13): Cf postanać kogo komu; kogo kim; kogo nad kim; kogo na czym; cum A dupl; Zwrot.

postanawiać kogo komu (1): Mowi [Chrystus] ia ieſtem z wámi/ á nie mowi oto wam poſtánawiam miáſto śiebie Piotrá. CzechEp 331.

postanawiać kogo kim (2): Ani tego dowiedźie żeby Pan Chriſtus Piotrá/ nierzkąc Papieżá páſterzem w Rzymie poſtánawiáć miał. CzechEp 331, 288.

postanawiać kogo nad kim [= jako zwierzchnika] (2): KuczbKat 55; A ſługá ten wierny ieſt/ ktory [...] obrok od Páná cżeládźi zgotowány/ ſzcżyrze y wiernie oddáie: bo ſię też w tákim Pan kocha/ y potym go nád więtſzymi rzecżámi poſtánowia CzechEp 208.

postanowiać kogo na czym (3): iż Nawyzſzy [...] dawa ie temu komu chce/ á poſthánawia ná niem [królestwie] nazgárdzeńſzego cżłowieká. BibRadz Dan 4/14; gdy Chriſtus Apoſtoły ſwoie wyſyłáiąc/ wſzytkim iednakie roſkazánie dawáł/ ná iednákim vrzędźie onych poſtánawiáiąc NiemObr 47, 40.

postanawiać kogo [= pełniącego funkcję] (11): Dobudowawſzy murow poſthánawia ſtraż Nehemiaſz. BibRadz 2.Esdr 7 arg; OrzQuin V; przeto go [Chrystusa] y o to proſić maſz/ áby też on ſám Miniſtry w Zborze ſwym poſtánawiał CzechRozm 204, 249v; CzechEp 330; á ták záwżdy rok podle roku zobopolnie tákowégo wybiéráczá ná kożdy rok niech poſtánawiáią SarnStat 1075, 893. Cf postanawiać kogo nad kim; cum A dupl.

postanawiać kogo [= pełniącego funkcję urzędnika] nad kim (1): Wdzięcżnać też ono byłá ordinária Páńſka/ gdy nád ludem Izráelſkim poſtánawiał krole y kápłany RejAp 106.

cum A dupl (2): Abowiem zakon poſtánawiał Arcykápłany/ ludźie krewkośći podległe WujNT Hebr 7/28; SarnStat 1185.

W połączeniu z określeniem celu [dla czego, do czego] (2): Tedy teraz poſtánowiamy y náznáczamy Komiſsarze do tego rozgrániczenia/ z káżdégo Powiátu [...] oſoby pewné/ to ieſt/ [...] Podkomorzégo/ Sędźiégo/ Woyſkiégo SarnStat 1185, 1218.

W charakterystycznych połączeniach: postanawiać (arcy)kapłany (2), komisarza, komornika, krola (2), ministra, namiastka, straż, wikaryjego, wybieracza; postanawiać dziedzicem, pasterzem; postanawiać na urzędzie (2).

Zwrot: »na swe miejsce, miasto siebie postanawiać [w tym: kogo ‘kogokolwiek (3), urzędnika (1)]« = powoływać zastępcę [szyk zmienny] (4): á pokázáć ſię to z drugiey ſtrony nie może/ áby tym cżáſem miał [Chrystus] [...] miáſto śiebie wikáryego ábo namiáſtká poſtánawiáć CzechEp 330, 331; Sędziowie ná ſwé mieyſce nikogo niech nie poſtánawiáią SarnStat 557, 557.
Szeregi: »postanawiać albo nastawiać« (1): Téż obiecuiemy: iż w żadnéy źiemi Króleſtwá Polſkiégo Inſticionarium niechcemy poſtánawiáć/ álbo iákokolwiek náſtáwiáć [Institutionarium constituere volumus vel quomodolibet surrogare JanPrzyw 16]. SarnStat 893.

»postanawiać i naznaczać« [szyk 1:1] (2): Komorniká godnégo przyśięgłégo [...] ma náznáczáć/ y poſtánawiáć będźie powinien. SarnStat 1218, 1185.

2. Dokonywać jakiejś czynności umysłowej; myśleć, stwierdzać, wydawać sąd o czymś [co] (4): vmysł ſwoy niechay ták miarkuią/ iżeby prawdziwie wſzyſtki rzeczy poſtanowiáć y onych im przisłucháiący roſſądek dać mogli KwiatKsiąż M.

Ze zdaniem względnym nawiązującym do dopełnienia w zdaniu nadrzędnym [= stwierdzać coś o czymś] (1): Ięzyk poſthánáwiáią [lingua constituitur] miedzy cżłonkámi náſſemi/ ktory pokála wſzyſthko ćiáło Leop Iac 3/6.

Zwrot: »u siebie postanawiać [iż]« (1): iákoż to v ſiebie poſtánawiáć śmieſz/ iż pochop dzyećinny lepiey tobie wiádomy á znáiomſzy ieſt/ niżli Pánu Bogu RejPosWstaw [413].
a. Postanawiać, decydować [co (= w jakiej sprawie) tak, że] (1): (nagł) Elucidatio Przysięgy Krolewskiéy. (-) [...] tedy tak mieszkanie nasze postanawiąmy. ze zawdy dwie Lecie w Polsczé atrzeci rok wLitwie mięszkac iezdesmy gotowi ActReg 45.
3. Doprowadzać do dobrego stanu, porządkować [co] (6):
a. O organizmie ludzkim (1):

W połączeniu szeregowym (1): iż ćiepłość kreẃ twiérdźi/ rządźi/ poſtánawia SienLek V[uu]3.

b. O sprawach natury społecznej i politycznej (3): że to nie należy Swieckiego ſtanu ludziem poſtánáwiáć kośćioł krześćiáńſki BielKron 222v, 416.
Przen (1):
Zwrot: »dobrze postanawiać« (1): Ieſzcże też y drugi wielki pożitek cżini [liczba siedem]/ bowiem rząd poſpolity dobrze poſtanawia/ [...] kto licżby dobrze a pobożnie pożiwa KłosAlg A4v.
c. Kształtować swoje życie [jak] (1): ći [...] żywot ſwoy ták poſtánáwiáć zwykli/ áby ták y ſámi ſobie y wielu inym pożytecżnymi y ku ich ozdobie á pocżćiwośći być mogli RejPosWstaw [414]v.
d. O Bogu: kształtować życie wewnętrzne człowieka [na czym] (1): ná tey náuce/ á ná tym zakonie poſtánáwiáć racżył ſercá y myſli ich RejPos 170v.
4. Godzić zwaśnionych (2):

postanawiać miedzy kim (pl) (1): Papież Eugenius cżwarty miedzy imi wzyął ná zgodę/ ná ktorą poſłał ſwego Legathá Ianá Biſkupá Segineńſkiego miedzy imi poſthánawiać BielKron 388v.

postanawiać z kim (1): Sponsor, Obiecnik/ przirzecznik/ rękoymia/ ten zwłaſzczá który co komu dobrym słowem obiecuye zmawia s kim/ y poſtánowia. Mącz 410a.

5. Umieszczać [kogo, co gdzie] (2): ktore [ciepło przyrodzone] podnoſi wzgorę wilgoty takowe, y poſtanawia ie na mieſtczach gdzie ieſt ſkorka naſubtelnieyſza. GlabGad O5; iżeby ye [rodzice dziatki] w wybornych á zacznych miáſtách poſtánowiáli KwiatKsiąż Av.
6. Utrwalać, umacniać (2): Stabilio - Potwierdzam, poſtanawiam. Calep 1008a.
a. O stanach psychicznych (1):
Zwroty: »w sobie postanawiać« (1): á coby było záſię vcżćiwego á w nadobney ſpráwie poſtánowionego tego ſie mocno dzierżeć á ſtátecżnie w ſobie poſtánawiáć. RejZwierc 21.

»statecznie postanawiać« (1): RejZwierc 21 cf »w sobie postanawiać«.

*** Bez wystarczającego kontekstu (2): Statuo, Vſtáwiam poſtánowiám/ vmocniam vtwierdzam/ vmyślam á bierzę co przed ſię. Mącz 412a, 412c.

Synonimy: 1. obwoływać, podawać, potwierdzać, przekazować, uchwalać; a. składać, zasadzać; c. powoływać; e. nominować, 2. stwierdzać; 4. godzić; 6. umacniać.

Formacje współrdzenne cf STANOWIĆ.

Cf POSTANAWIAJĄCY, POSTANAWIANIE, POSTANOWIANY

KW, AL, KO