pożądać kogo, czego (101): PowUrb +4v; BierEz P3v; zawołali żydowie rzekątz. A tzoż ieſſcże pożądámy ſwiadetztwa/ iużci nám ſwiadkow niepotrzeba boſmy ſami z iego vſt bluznienijé ſlyſſeli/ ijże ſie ſynem bożym cżyni. OpecŻyw 116v, 7,114; PatKaz III 130; Iezu kthoris [...] iako miłoſierny Bog Ludzkiego zbawienia pożądał, ſmi. ſie nad nami. TarDuch B7; WróbŻołt 118/6; A ty z oſobliwey dobrotliwoſći [...] daż mi vznáć nád niemi táką poćiechę iákiey káżdy nád nieprzyiaćielem ſwem pożąda. RejPs 87, 75, 90v, 201; RejJóz P5v; SeklKat M4 [2 r.]; wſzelki mądry/ więcey rzecży obfithych nizli niedoſtátecżnych pożąda. HistAl G7v, I6, N; [ludzie nie mieliby czego bronić] gdy[by] wolno było każdemu, czego jeno pożąda, drugiemu wydrzeć, a z tego się nie usprawiedliwić. Diar 34; BielKom B7, C6; LubPs I3v, Rv, aa6v; Sierot y wdow ktore pożądáią Spráwiedliwoſći bronić chcę GroicPorz c2v; KrowObr 4v, 132, 153; RejWiz 49; Leop Ps 118/168, Prov 21/10, Cant 2/3, Is 1/12, Ez 33/8, 1.Petr 4/15; LeszczRzecz A2; Biádá temu kthory pożąda zyſku niepobożnego ku podpomożeniu domu ſwego BibRadz Hab 2/9; przeto tákowi [ludzie wielomowni] iáko rzecży ktorey niemayą wielce pożądayą/ tak że żáś gdy iey doſtaną wnet ſię ięy náſycą. KwiatKsiąż C3v, F4v, H2, I2v; Mącz 83a; RejAp 178; GórnDworz Llv, Ll4; RejPos 141v; GrzegŚm 12, 15, 38; KuczbKat 130, 135, 180, 345, 355, 395; Abowiem y ſmierć/ y przygodá lepſza ieſt záwżdy iż ſámá przydzie/ niż kiedy iey pożądamy. RejZwierc 152, 136, 237; BudBib Sap 8/8; ModrzBaz 83; SkarJedn 182, 186; Byś ofiar pożądał/ palił bych ofiáry: Ale wiém/ że máło dbaſz o tákie dáry. KochPs 77, 188; SkarŻyw 502; StryjKron 130; CzechEp 414; BielSjem 12; Bądźmyſz wſzyſcy weſeli/ iáko w Niebie Anieli/ cżegoſmy pożądáli/ tegoſmy docżekáli ArtKanc F15; Niechcieycie mi tego proſzę dawáć/ cżegoby ich wiele zayrzeć miáło/ á więcey záſię pożądáć. Phil Q2, F; LatHar 458, 571; KołakSzczęśl A4; WujNT 49 marg, Rom 8/27, s. 286 [2 r.], 1.Tim 3/1, Iac 4/5, 1.Petr 2/2; WysKaz 6; SarnStat 111, 677; KmitaSpit A3; Pożądáią ludźie dobrego mienia/ vrzędow/ ſławy świeckiey/ podwyżſzenia domow ſwoich [...] gdy nie doſtáią czego chcą/ rozruchy czynią/ niezgody śieią SkarKazSej 675a; SzarzRyt C2; [AktaSynod I 123; ArgWykład 74; OrzPolic 101]. Cf pożądać czego po kim, Ze zdaniem dopełnieniowym, Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do dopełnienia bliższego w zdaniu nadrzędnym, »pożądać w małżeństwo«, »męża pożądać«, »śmierd pożądać«.

pożądać czego po kim (1): CzechRozm 195; [Lecż w tych kilá ſłowek wſzytko mamy/ cżego iedno kiedy Pan Bog po nas pożądał. WujPosN 1584 II 253 (Linde)].

pożądać co [w tym: „co” (3), „cokolwiek” (1), „to” (1)] (5):Przyiacielom nic lepſzego nie możem vcżynić, iedno abyſmy im tego życżyli czo ſami pożądamy. BielŻyw 90; WróbŻołt nn7; RejJóz K7; [Hyram przez listy do Salomona] Przetoć poſyłam mężá roſtropnego/ ſlácheckiego rodzáiu oycá ſwoiego Hyrám rzemięśniká mądrego/ [...] then wſzytko zrobi cokolwiek krol pożąda BielKron 77; Mącz 83a.

pożądać czego, [kogo] (po przeczeniu) (30): SeklWyzn a3; tak też może być rozumiano dzieſiąte [przykazanie] o luczkich dobytkach/ y rzeczach ynych ruſzaiączych ktorich nie iedno zakazał pan bog nieczinyć ale tez tu przikazał niepożędać SeklKat Nv, B2v [2 r.], B3v [2 r.], M3v, M4, N; GroicPorz b3; BibRadz Mich 5/7, 1.Cor 10/6; BielKron 32v; GórnDworz Aa6v; [Bóg] nie pożąda ſmierći grzeſzne^go RejPos 133v; RejZwierc 5v, 256v; BudBib Ex 20/17 [2 r.]; ArtKanc L5, L8, M4v, M6v; Nie pożądałćiem żadnego z was śrebrá áni złotá/ áni ſzáty. WujNT Act 20/33, s. 286, 1.Cor 10/6; SarnStat 1118. Cf [pożądać kogo (po przeczeniu) na co], Ze zdaniem dopełnieniowym, »z dobrą wolą pożądać«.

[pożądać kogo (po przeczeniu) na co: czemu się prymasem, to jest nawyższym Królestwa Polskiego zowiesz? gdyż o tobie Królestwo Polskie nic nie wie, ani cię obierało, ani cię pożądało na ten nawyższy w Polszczę urząd nigdy. OrzPolic 101.]

pożądać od kogo (10): ty żyd będątz/ pożądaſſ odemnie pitz/ a iám ieſt niewiaſta Samaritanka/ to ieſt/ pogańſká. OpecŻyw 49v; RejPs 75; KrowObr 153; LeszczRzecz A2; Thedy będą oſtátki Iakobowe w pośrod wiela národow [...] iáko dżdże vpadáiące ná źiołá/ ktorych ſię nikt nie nádźiewa od człowieká/ áni ich pożąda od ſynow ludzkich. BibRadz Mich 5/7; KwiatKsiąż I2v; Pożąday odemnie á damci wſzytki narody w dziedzictwo twoie [Vulg Ps 2/8]. RejPos 16v, 272v; BielSjem 12. Cf »więcej pożądać«.

pożądać u kogo (1): RejPos 58; [Poradził mąz zenije ſwogij aby poządala v oycza ſwego ziemije zyſnij ArgWykład 74].

pożądać k komu, k czemu (2): LubPs L3v, S6v, [PsKrak 1532 41/1] cf W przen.

pożądać o co (1): ocz kolwiek mię ſluſſnego pożądáć będzieſz nic mnie iſćie niebędzie trudno vczynić [Vulg Ps 81/11]. RejPs 122.

cum inf (17): OpecŻyw 49v; WróbŻołt 118/6; Nierozkazał ci Pan Chriſtus/ krwie y ciała ſwego naſwiętſzego [...] iedno na mſzy poſwiączać [!]/ albo rozdawać/ [...] Ale na wſelkim vcżciwym mieſczv/gdzie kto pożąda przyiąc/ może być poſwięczono ſłowem bożym/ y rozdawano/ na odpvſżczenie grzechow SeklWyzn c2v; MurzNT 36, 208v; O quam percupio videre parentes, O yáko bárzo pożądam widzieć rodźice. Mącz 72d, 72c, 83a; A zá dniow onych będą ludzie ſzukáć ſmierći/ á nie naydą iey: á będą pożądáli vmrzeć/ ále ſmierć będzye vciekáłá od nich. RejAp 76; GórnDworz Ll; RejPos 208v; A ták ty zwłaſzcza nieboże [...] przydzieſz ku powinney ſzedziwośći ſwoiey/ ktoreieś záwżdy doczekáć pożądał RejZwierc 134; SarnStat 748, 749; SzarzRyt C3v. Cf »chętliwie pożądać«, »pożądaniem pożądać«.

cum A cum inf „być” (1): Iezu ktorys będącz poſluſznym áż do ſmierci nie twoię ale oyczowſką wolą być pożądał, ſmi. ſie nad nami. TarDuch Cv.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikami: tego (7), tego po przeczeniu (2); (a)by, iżeby, żeby (8), zaimek względny (4)] (12): Iáko pan pożąda áby koſcioł zebránia iego był cżiſtoſcią ochędożony. LubPs M3 marg; KrowObr 152v; muśi ſie cżłowiek y temu roſmiać kiedy ktho pożąda tego/ co być nie może GórnDworz Sv; RejPos 58, 272v; KuczbKat 350; RejZwierc 152; CzechRozm 195; WujNT Luc 22/31; A oni ná Piłatá tym więcéy wołáli/ Aby był vkrzyżowan/ tego pożądáli. SiebRozmyśl H3; CiekPotr 53; GosłCast 56.

Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do dopełnienia bliższego w zdaniu nadrzędnym [kogo iżby] (1): RejWiz 175v; [Po modlitwie porannej bracia w przytomności jmp. Tomickiego w gmachu osobnym z doktorem zasiadszy pożądali go, iżby im porządnie powiedział, co by mu się w Konfesyji [...] nie podobało AktaSynod I 240].

W nawiązaniach do dziewiątego i dziesiątego przykazania Dekalogu (27): SeklWyzn f3; ſwięty Paweł ſam oſſobie mowy ze by był nie wiedział żeby ządza była/ grzech/ bych był zprzikazania bożego niewiedzial/ niepoząday SeklKat Q4, B2v [2 r.], B3v [2 r.], H2v, M3v, M4, N; KrowObr 227v [2 r.], 228; Miey w vcżćiwośći oycá twoiego y mátkę twoię/ áby długo żył ná zyemi. Nie zábijay. Nie cudzołoż. Nie kradń. Nie ſwiádſz przećiw bliźniemu twemu fáłſzywego ſwiádectwá. Nie pożąday bliźniego twego żadney rzecży BielKron 32v; KuczbKat 345 [2 r.], 351; Ieſli woła Nie pożąday żadney rzecży twego bliźniego/ tedyć zá tho obiecuie bogáctwem á poććiwoſciámi dom twoy ozdobić/ á dármo nápełnić wſzytki kąty twoie. RejZwierc 256v, 5v; BudBib Ex 20/17 [2 r.]; ArtKanc M4v, M6v; WujNT Rom 7/7, s. 546, Rom 13/9; (Nie zábijay/ nie cudzołoż/ nie krádni/ nie pożąday.) wſzytko to do pokoiu Rzeczypoſpolitey ſłuży. SkarKazSej 678a; [KuczbKat 345 (Linde)].

W połączeniach szeregowych (2): Appeto, pożądam/ chcemi ſie bárzo/ piſzcząmi zęby ná co tákowego Mącz 295c; teraz do ćiebie idę/ ktoregom miłowáłá/ ktoregom ſzukáłá/ ktoregom záwżdy pożądáłá. LatHar 458.

W porównaniach (3): LubPs L3v, KuczbKat 130, WujNT 1.Petr 2/2, [PsKrak 1532 41/1] cf W przen.

W charakterystycznych połączeniach: pożądać biskupstwa, cudności, cudzego (5), dobra (dobr) (3), domu, doświadczenia wiela rzeczy, dżdżow, dzieci, krztu, ksiąg, liczby spraw, łaski, majętności, mienia, nauk, odpowiedzi, ofiar(y) (4), picia, piękności (2), placu, pociechy, pomsty, przyścia (2), rozkazania, rzeczy (4), sławy, sposobu, sprawiedliwości (2), srebra, szaty, śmierci (4), świadectwa (2), świątości, unijej, urzędow, wierności, wspomożenia (2), zbawienia (2), zjednoczenia, złego, złota, zysku, żywota przyszłego; pożądać barzo, najpilniej, nawięcej, niepomału,[jakim] obyczajem, pobożnie, świątobliwie, z dobrą wiarą, wielce.