[zaloguj się]
[pdf]

PRĄCIE (2) sb n

prącie (2), [pręcie, prądzie].

e prawdopodobnie pochylone (tak w coll.).

Fleksja
sg
N prącié
G prąciå
A prącié
I prąci(e)m, prącim

sg [N prącié.] ◊ G prąciå (1). ◊ [A prącié.] ◊ I prąci(e)m (1), [prącim].

Sł stp: prącie, Cn: prącie, Linde także XVII – XVIII w.: prącie, pręcie.

1. Gałązka, witka, łodyga; vimen, vimentum, viminale Cn (2): KOſmacżek [...] pręthy puſzcża wyſokie ku gorze od korzenia á około prącia liſthecżki drobniuchne z gałąſki FalZioł I 113d; Prąćiem były/ ktore dziś drzewá wyrębuią/ Przed tym to budowano/ co dziś drudzy pſuią. WisznTr 9; [Vimen Prącie/ Rokiciná. UrsinGramm 141; wſzákoż kłośie iego [orkiszu] [...] muśi prąćim wybijáć Cresc 1571 165].

[W funkcji coll.: (nagł) O sprawieniu szturmu Tureckiego. (–) [...] A w nocy więc idą ku miastu ze wszech stron milcząc, z nienagła przystępując ku przekopom, niosąc tarasy przed sobą z pręcia plecionego [prąciem plecione K] PamJancz 155; GroicRejestr L3v (Linde).

W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy drzewa: LOwią teże Ryby vcżyniwſzy z prąćia wierzbowego iákoby ſak Cresc 1571 645.

Szereg: »prącie albo gałęzie (a. gałązki)«: Kto dworzec ſwoy prąćiem grodzi/ ten powinien prąćie/ álbo gáłęźie/ ná ſwą ſtronę obrácác. SzczerbSpecSax 301 (Linde); SchneebAnt B7.]
2. [Członek męski:
Wyrażenie: »prądzie męskie«: Priapus (prądzie męskie) Glosy I nr 48/268.]

Synonimy. 1. gałązeczka, gałązka, latorosłka, rożdżka; 2. członek, korzeń, korzonek, łono, przyrodzenie.

Cf PRĄTEK, PRĘT

JDok