przebaczyć kogo, czego (9): Mamy my Swiete Doctory Wktorych tak yeſt rozum spory Iż wſſytkego poprawili Cze go yni przebaczilj RejKup x3v; tak vpadli/ iako ſynowie ktorzy oicowſkiego napominaniá przebaczyli abo śię iako vnieſli a oicowſkiem ſkaraniem mogą być napráwięni. MurzHist L2v; obległ [książę Selewkus] mácochę/ ktora ſie mu pod ſlubowániem iego obycżáynego záchowánia dáłá/ wſzák potym przebacżył tego/ dał zábić cnotliwą pánią Berenicen [tj. macochę] BielKron 128; BiałKat 53v; Bo iákoby czego przebaczył ná skłádániu álbo ná przyłożeniu/ tedy iuż wſzyſtko pomyliſz Strum Cv; KochPs 14, 66; Iuz tego przebacz. Bo w Węgrzech walkámi Zábáwion będąc: nie mogł bydz z Lechámi. KlonKr E2v; PowodPr 79. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym.

przebaczyć co (3): A iuż ſnadz miły pánie choć przebaczywſſy godnoſć náſſę pomni wżdy ná błogoſláwione ymię twoie RejPs 119; czyń ná podobnych mieyſcách znáki/ y łokćie pokárbuy álbo popiſz/ iákoć wielé łokći wagá vkazáła/ iż kiedyć ſye kędy co zmyli álbo przebaczy/ tedyć ſye będźie nie dáleko wrócić do ónego znáku z wagą. Strum Cv; ieſli niżéy álbo wyżéy [niż poprzednio] vkázuie [waga]/ tedy Bláſzká źle odcérklowána/ ábo ówi co ſznur trzimaią/ co vchylili/ álboś téż ſam co ná ſkłádániu przebaczył/ alboś nie doważył. Strum C2.

przebaczyć kogo, czego a. kogo, co [w tym: po przeczeniu (54)] (57): Y inſſych iey [królewny Izabeli] ſioſtr miłych pan bog nieprzebáczy Ze krolá y krolewą wnich poćieſſyć raczy KlerWes A2; Błogoſłáwyonyſz to Pan moy co mnye nye przebacżył/ A głos wyerney proźby moyey ſam vſłyſzeć racżył LubPs G3v; Otuchá dobra iáko Pan záwżdy wyernego/ choć w vboſtwie/ nie przebacży. LubPs Iv marg, E4, Fv, H2, I, K2 (15); Rzekł Pan Bog do Moiżeſzá: Nieprzyiaciele was przebacżyli y zdrádzili Mádiánitowie/ biycie ie á pomśćicie ſie ſwoiey bráciey. BielKron 43; RejPos Ooo5v; HistLan F5v; RejZwierc A4v, [28²]; A iż tá áffectia przychodźi w vdy á w koláná nabárźiéy/ nietylko mieyſca ſkurczoné máżąc/ ále téż y krzyżá od którégo thé żéły pochodzą/ nie przebáczyć Oczko 33; Błogoſłáwion bądź pánie/ [...] Iaćiem iuż był bez máłá zwątpił w láſce twoiéy/ Aleś ty nie przebaczył przedśię ſkárgi moiéy. KochPs 43, 14, 24 [2 r.], 38, 159; MWilkHist G3; By mi był nie zoſtáwił oyćiec nic po ſobie/ Albo żebym nie vmiał przeſtáć ná chudobie: Iednák by mię Myſzkowſki Piotr był nie przebaczył/ Który ſwą hoyną ręką podeprzéć mię raczył. KochMuza 28; Imę ſye przypátrowáć/ bych rychléy obaczył: Y ſnum iuż tám zániechał: zgołám go przebaczył. PudłFr 66; Pośrzod piecá z ANioły chodźili [młodzieńcy]/ Wſzechmocność thwoię wielbili/ żeś przez dźiw okázáć racżył/ iákoś Sług ſwych nie przebacżył. ArtKanc I18v, B19v, H18v, L3, L13, L19v; KołakSzczęśl B2v; Bo Bog widząc niewdźięcżnego/ Láſki ſwoiey niegodnego. Wſzyſtko mi to odiąć racżył/ Leć mię ieſzcże nie przebacżył. CzahTr H3v, H3v, H4; [SeklStudent b3v; ListyPol II 1548/58; Abychmy podług roſkazania pana Chriſtuſowego do Sacramentu ſzly [...] A oſobliwie gdy kto ſpobudzenia ſſatańſkiego/ Chriſtuſa i słowa iego przebaczywſſy/ zonego przepamiętania zgrzeſſy UstKościel 68v; Páweł Swięty niezákázował małżeńſtwá wolnym ludźiom/ owſzem mówił: Kto ſye niemoże wſtrzymáć/ niechay ſye ożeni: á wſzákże pożytków nie przebaczył czyſtośći BiałPos 195 (Linde); RybWierszeŻałob B4v]. Cf przebaczyć kogo (po przeczeniu) czym; kogo (po przeczeniu) na czym; kogo (po przeczeniu) w czym [= w jakich okolicznościach]; kog o (po przeczeniu) w czym [= pod względem czego].

przebaczyć kogo (G a. A) (po przeczeniu) czym (4): Nyewyernikow ſwą pomſtą teżći nye przebacży [Pan]/ Wſſytki ich wſſetecżęńſtwá ſrodze im zápłaći LubPs K2, E4, K2v; RejZwierc A4v; [Gdysmy tam Jarosza Koryckiego koniuszego naszego dla opatrzenia niektorych koni i stad naszych, posłali, niechcielismy zapomniec, abysmy podle obyczaju zwykłey łaski naszej was pisanim naszym przebaczyc mieli ListyPol II 1548/58].

przebaczyć kogo (G a. A) (po przeczeniu) na czym (1): (nagł) Do zacnie Vrodzonego Mikołáiá Reyá z Nagłowic dziedzicá. (–) Z Wyſokośći nawyſzſzey Pan ſtworzyciel zyemie/ Z łáſki ſwoiey obfitey vżycżyłći wiele. A iſcie cie ni ná cżym przebacżyć nie racżył/ Co przyſtoi mądremu/ tobie też dáć racżył. RejZwierc 266.

przebaczyć kogo (G a. A) w czym [= w jakich okolicznościach] (16): KlerWes A; Abowyem ty moy Pánye zmiłowáć ſie racżyſz/ A w káżdym zámutku mym ty mnye nye przebacżyſz LubPs L3; choć iuż zdamy ſie w náwiedzeniu páńſkim od Páná ſwe^go opuſzcżonymi/ á wſzákoż yednák nas Pan w thych boleſciách duſznych y cieleſnych nie przebacży LubPs Y5 marg, F3, I marg, L2v, N6v, Ov (10); Aż záſię Pan Bog poda kiedy tákiey drogi/ Ze ieſzcże k chwale iego cżłowiecżek vbogi/ Będę mogł być potárgnion zá przeyrzeniem iego/ W cżym mnie on nie przebacży ſłużecżki ſwoiego. HistLan F5v; RejZwierc 266v; KochPs 44; ArtKanc D10v, Q6.

przebaczyć kogo (G a. A) (po przeczeniu) w czym [= pod względem czego] (2): (nagł) Ná zacny y ſtárożytny Kleynot Iáſnie wielmożnego páná/ páná Mikołáyá Mieleckiego W.P. (–) MOże káżdy rozumieć po iednym Kleynocie/ Ze záwſze cnotliwego rownáią ku cnocie. Y tego cnego Páná w thym nie przebacżono/ Ze mu zá Herb ták mężne zwirzę przyłącżono. PaprPan A2v; Wtenże ſpoſob cżyniąc dźięki/ Po Wiecżerzy z ſwey ręki/ Kielich z Winem im dáć racżył [Pan Jezus apostołom]/ Y wtym ich nie przebacżył RybGęśli B4v.

[cum inf: kogo na to Pan powołać raczy, pewnej pomocy z nieba dodać nie przebaczy OtwinPis 67; Corecżkę zátym Pan Bog im dáć racżył/ Záś ich poćieſzyć w ſmętku nie przebacżył. RybWierszeŻałob B2.]

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: tego (1); iż (1), aby (1)] (2): [czart] poduſzcża rozmáite Herody/ [...] ktorzyby mocą á gwałtem rádzi wyniſzcżyli á zácieráli ſwięte ſpráwy iego [Pana]/ obawáiąc ſie/ iáko ſie theż obawał ten zły Herod/ áby nie zelżyli mocy á kroleſtwá ſwoiego: przebacżywſzy tego/ iż ten Pan nie przyſzedł ſie ſtáráć o ſwiát y o kroleſtwá iego RejPos 26, Ooo5v.

W przeciwstawieniach: »przebaczyć ... wysłuchać (3), dobrze czynić, ogarnąć, zmiłować się« (6): DO Páná mego gdym wołał wyſłucháć mie racżył/ Ná ten cżás kiedym był trapion on mnie nie przebacżył LubPs cc2, L3, Qv; Ale mię pan nieprzebaczył/ Owſzem ogárnąć mię raczył. KochPs 38; ArtKanc L19v; A ieśliż y złym dobrze ten Pan cżynić racży/ Rzecż pewna że y owſzem dobrych nie przebacży. KołakSzczęśl B2v.

przebaczyć czego (7): A tyś [Panie] przed ſie nic niebacząc wyſtępkow ich [przodków naszych] więcey pieczą máiąc ná przyrodzoną dobroć boſtwá twe^go wſſytkiegoś przebaczył/ a wiodłeś ie przez ſrogoſći morſkie RejPs 157; Proſzę teraz oycże moy przebácżże wſzytkiego/ Nie ſroż ſie nad dziewką ſwą HistLan D2; KochPs 188; O niezmierzonażeś ty Boſka miłośći/ żeś ták przebacżyłá náſzych wſzetecżnośći/ bo dla przyrodzenia náſzego krewkiego/ zelżyłáś ſtan Syná ſwego namilſzego. ArtKanc B20. Cf przebaczyć komu czego.

przebaczyć komu czego (3): LubPs P3v; [Mówi córka do ojca] Proſzę prze Bog ábyś mi wſzytkiego przebacżył/ A vbogim domem mym iuż gárdzić nie racżył. HistLan C4; ArtKanc N2.

przebaczyć co (3): á to coby ſye nápiſáło omyłką/ álbo żeby ſye théż co kómu nie podobáło/ raczyli tho przebáczyć. Strum Q3. Cf przebaczyć co komu.

przebaczyć co komu (2): Kto rozum ma głupcowi niech wſzytko przebacży. LubPs ggv; [Trzecie lekarstwo na gniew] niechże też tho nam od ludzi będzie miło/ gdy nas nieſzkodliwie álbo z niechcenia cżym nowym obráżą/ iż im też to tákież álbo przebacżyć/ álbo też tego zá złe rozumieć nie będziemy. RejZwierc 80; [WiśnOkaz 515v (Linde)].

przebaczyć czego (po przeczeniu) (1): Vkazał [Pan] tám znák gniewu ſwoiego/ iż on záwżdy cżłeká złośćiwego/ ktory żywie ná świećie wſzetecżnie/ zgłádźi, y pámiątkę iego wiecżnie. Bo ácż im długo folgowáć racżył/ ále iednák tego nie przebacżył/ ſowito im ich złośći odpłáćił/ wſzytki práwie do gruntu wytráćił. ArtKanc P3v.

przebaczyć od kogo (1): Zony Litewſkie nierownych obycżáiow teraz niż pierwey były/ bo pierwey bez wſzego wſtydu iáwnie od mężow vſthępowáły/ lecż dźiś wſtyd vmieią záchowáć/ przebacżywſzy to od inſzych Narodow zwłaſzcżá od Polakow. BielKron 437.

przebaczyć u kogo (1): Item powyada yſch kradzyeſch v Bratha thego przebaczywſchy odewſzy do wſzy od myaſteczka do myaſteczka chodzyll, ſzyekyerky, paczyorky, noze w kramyech y theſz w domyech kradll. LibMal 1547/125.

cum A cum inf (1): Wſzákże nie byli w mieſcie tácy ktorzyby nie przyzwolili Tárquiniuſá przywroćić/ iáko dom Aquilliow/ Witelliow/ y dwá ſynowie Brutowi/ ktore przebacżono zdrádliwe liſty piſáć do Tárquiniuſá krolá. BielKron 105.