« Poprzednie hasło: DZWONICA | Następne hasło: (DZWONIEC) » |
DZWONIĆ (54) vb impf
dzwonić (42), zwonić (12); dzwonić RejRozpr (2), SeklKat BielKom, GroicPorz (2), RejWiz (3), RejZwierz, BielKron (7), RejAp (2), RejPos (4), BudBib, SkarŻyw(5), CzechEp, WyprPl, LatHar (4), KlonWor; zwonić BierEz, KromRozm III, KrowObr (2), RejFig, OrzQuin (2), SienLek; dzwonić : zwonić RejKup (3 : 1), Mącz (1 : 1), HistRzym (1 : 1), GrzegŚm (1 : 1).
-o- (3) Mącz (2), WyprPl, -ó- OrzQuin (2).
inf | dzwonić | |||
---|---|---|---|---|
indicativus | ||||
praes | ||||
sg | pl | |||
1 | dzwonię | |||
3 | dzwoni | dzwonią |
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | m | dzwonił(e)m | m pers | -chmy dzwonili |
3 | m | dzwonił | m pers | zwonili |
n | dzwoniło | subst | dzwoniły |
fut | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | dzwonić będzie, będzie dzwonił | m pers | będą zwonić |
n | subst | będą zwonić |
imperativus | ||
---|---|---|
sg | ||
1 | niechaj dzwonię | |
2 | dzwoń |
conditionalis | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
2 | m | byś dzwonił | m pers | |
3 | m | by zwonił | m pers | by zwonili |
impersonalis | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
con | dzwoniono | |||||
participia | ||||||
part praes act | dzwoniąc |
inf dzwonić (7). ◊ praes 1 sg dzwonię (2). ◊ 3 sg dzwoni (6). ◊ 3 pl dzwonią (16). ◊ praet 1 sg m dzwonił(e)m (1). ◊ 3 sg m dzwonił (3). n dzwoniło (1). ◊ 1 pl m pers -chmy dzwonili (1). ◊ 3 pl m pers zwonili (1). subst dzwoniły (2). ◊ fut 3 sg m dzwonić będzie (1) RejRozpr, będzie dzwonił (1) BielKron. ◊ 3 pl m pers będą zwonić (1). subst będą zwonić (1). ◊ imp 1 sg niechaj dzwonię (1). ◊ 2 sg dzwoń (1). ◊ con 2 sg m byś dzwonił (1). ◊ 3 sg m by zwonił (1). ◊ 3 pl m pers by zwonili (1). ◊ impers dzwoniono (2). ◊ part praes act dzwoniąc (3).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z tych samych przykładów) ‒ XIX w.
dzwonić na co (2): A dla lepſzey pewnoſći y więtſzey wiádomoſći/ thedy na táki Sąd wyłożony trzy kroć thegoż dniá po ránu dzwonią. GroicPorz lv. Cf »na gwałt dzwonić«.
dzwonić na kogo k czemu (1): Yuż ná nas zwonyą k obyádu. KromRozm III Q4.
»na gwałt dzwonić« (4): niżli Ráyce zeſzli z zamku poſpolſtwo zámknąwſzy brony ná gwałth dzwoniło BielKron 393v.
dzwonić komu (3): RejKup 14; A mychmy im [ludziom zmarłym] tu dzwonili/ kádzili/ ſwiecżki ſtáwiáli/ y mſzyce náymowáli. RejAp 54; RejPos 243.
dzwonić ku czemu (1): iádąc imo kośćioł vſłyſzeli áno ku Bożemu ćiáłu dzwonią BielKron 323.
dzwonić na co (8): Napierwey Kápitulny ſługá będzie dzwonił ná trzy godziny w onym zámknieniu ná mſzą do káplice BielKron 234v, 164, 189; bo iuż oto ná Nieſzpory zwonią OrzQuin O2v; SkarŻyw 161; WyprPl A3; LatHar 10, 12 marg.
dzwonić za co (2): że ty duſze/ zá ktore dzwonią y wrzeſzcźą mnimáiąc by chodźiły po kątoch ſtękáiąc/ precż odmiátuiemy. GrzegŚm 29, 29.
»zwonić pro pace« [szyk zmienny] (2): Ten mowię Papieſz [...] poránu/ y wietzor trzy kroć zwonić pro pace roſkazał KrowObr 136v; Ale iuż nádchodźi noc/ á to y pro pace zwonią OrzQuin Aav.
dzwonić komu (1): gdyż Papieżom nie dzwonią, áż po śmierći, CzechEp [407].
dzwonić na kogo (2): Barzo będą nanie zwonicz Lútrem zwacz/ a ſwjecky gaſicz RejKup P. Cf Zwrot.
dzwonić czym (1): DZwońże miły Zygmuncie/ tymi trzemi głoſy RejZwierz 105.
Synonimy: 1. bić, brzękać, uderzać; 3. brzęczeć, brzękać, brzmieć, dźwięczeć.
Formacje współrdzenne: wydzwonić, zadzwonić; wydzwoniać.
Cf DZWONIĄCY, DZWONIENIE
BC