Zwroty:»być (pewnie (28), nieomylnie (1)) ist(y) (a. istym)« [w tym: czego (17), od kogo (1), z czego (1), o czym (3), tego (91); ze zdaniem dopełnieniowym: iż (63), że (8), aby (1), gdy (1)] = być pewnym, przekonanym, nie mieć wątpliwości [szyk zmienny] (120): Ale áby go puśćili/ A pieniędzy iśći byli: Tyśiąc im złotych obiecał BierEz I2v; miła matko [...] gdyż omey ſmierci iſta będzieſz, [...] roſkaż ziemi Libiczkiey, Europſkiey, á Macedonſkiey na dzien pogrzebu mego na pamiątkę ſmierci moiey ſie zeyć. BielŻyw 163; BierRozm 9; a tego może bicz iſth pan woyewoda yz zadney trudnoſczy ſkorony polſkyey nyebedzie myal. LibLeg 10/122; A przeto ták beſpiecznie vćiekam ſie k tobie ábowiemem tego iſt iż nieopuſćiſz prozby moiey RejPs 22, 39, 45, 51, 59, 65, 83; RejRozpr C2; RejJóz I8; Wierzmi kyedy mas taky liſt Dobrey nadzieje już bącz jſt RejKup t8, aa6, aa7v, cc8v, dd5v; MurzHist H2v; Tedy tego pewnie możemy być iśći/ iż będziem nácechowáni piątnem Bogá Oycá náſzego RejAp 119, 45, 69, 73, 87, 120v, 157; Ieſli nie wierzyſz Pánu/ proś iákiego znáku [...] ábyś był iſt od Páná o wyſłuchániu ſwoim. RejPos 46; Będąc tego pewien á iſt/ iż nigdy nie będzye omylon w żadney ſpráwie ſwey od niego. RejPos 289v, 14 [2 r.], 30v, 46v, 51, 72 (83); thego záwżdy iſt będzieſz gdy będzieſz miał vpełną nádzieię o Pánu ſwoim. RejZwierc 128v, 5v, 134v, 151v, 156v, 167v, 174 (11); [wſſyćko odźyerżymy y vprośimy czego kolwyek będźyemy prośić od oycá [Boga] [...] A iżebyſmy tego tym iſtſſy byli dáye nam Kryſtus podobyeńſtwo od miłoſći oycowſkyey ku ſynom PańskModlWyłoż A5v.]

»być [w czym] istym« = być pewnym, niezawodnym, niezachwianym (1): Pan rzekł: kto iedno ieſt cżyſtym/ á w wierze prawdźiwey iſtym/ nie potrzebá mu inſzego/ iedno omyć nogi iego. ArtKanc E8.

Wyrażenia: »pewna ista« = rzecz jasna, to pewne (1): Pewna tedy iſta gdyby Gedimin álbo Gydzimin będąc Koniuſzym miał Páná ſwego Wielkiego Xiędzá Litewſkiego Wićienia zábić/ á po nim człowiekiem proſtym będąc á nierodowitym Xięſtwo Wielkie ták ſzerokie á możne páńſtwo ſwowolnie oſieść/ vtárliby mu záraz rogi inſzy Kniáziowie StryjKron 385. Cf »rzecz ista«.

»ista prawda« [szyk 4 : 3] (7): Nie ieſt to żaden żart ale iſta prawda, iż richley ſie ſkazi chlebem nie dopiekłym niżli mięſem GlabGad G6v; Delphis, unde ex tripode dictum proverbium, Gdy co zá iſtą prawdę chcemy mieć. Mącz 465c; HistRzym 87v; SkarJedn 340; CzechEp 293; ArtKanc H15v; Ieśli też fałſz: to ieſzcże obráźliwſza/ prawdę iſtą ktorą Bog ieſt/ do fałſzu przyſádzáć. PowodPr 48.

»(jest) rzecz ista« [w tym: ze zdaniem dopełnieniowym (3)] = suppositum BartBydg, axioma, enuntiatio Mącz [szyk 5 : 4] (9): BartBydg 154; Toc iſta rzecz ieſt/ iżeć ia daleko okrutnieiſzego dręczęnia czekám MurzHist P4v; BielKron 295; Hinc folium sibillae proverbium, Iſta pewna y zupełney wiáry rzecz. Mącz 391a, 254b; RejAp 109; GórnDworz Ff4; RejPos 261v; pewna iſta rzecż ieſt/ kto práwego y ſzcżerego ſłowá Boże^go prágnie/ pierwey dom ten w ktorym znáią Bogá poznáć muśi. SkarJedn 8; ArtKanc A7v.

Szeregi:»ist a bezpieczen« (1): A pewnie thego bądź iſt á beſpiecżen/ iż domek twoy y wſzythko zebránie twoie záwżdy będzye ná wielkim bacżeniu v Páná twe^go RejPos 296v.

»pewien (a. pewny), (a) ist(y)« [szyk 17 : 10] (27): nic tak iſtego á pewnego niemaſz aby nad ſobą iakiego niebezpiecżenſtwa niemiało BielŻyw 105; Bo coſmy kolwiek poſtánowili ſwámi/ to pewno á iſto bądź [Quaecumque enim constituimus vobis constant]. Leop 1.Mach 13/38; Mącz 108d, 391a; RejAp 109, 120v, 157; A tákie ſercá iedno on dopuśćił rozwięzowáć/ á opowiedáć im to ſwięte miłoſierdzie iego/ á iśćić ie pewnemi á iſtemi ſłowy od niego/ iż ſą rozwiązáne á przyięte w ſwiętą opiekę iego/ y w miłoſierdzie iego. RejPos 119, 115, 141v, 197, 211, 222v [2 r.] (15); RejZwierc 151v, 167v, 206; SkarJedn 8; Certus ‒ Pewonij [!], iſtij. Calep 183b. Cf »pewna ista«.

»isty a pewny« = dobrze, skutecznie działający (1): Et praesentaneum venenum, Iſty á pewny yad. Mącz 431b.

»isty, prawy« (1): Enunciatio [...] est quod Graeci Axioma vocant, Iſta práwa rzecz/ którey ſie żaden przećiwić nie może. Mącz 254b.

»wierny a isty« (1): Toć ieſt wierna á iſta Prawdá/ y náuká/ y Wiárá Kośćiołá Bożego. SkarJedn 340.

Wyrażenie przyimkowe: »za istą prawdę« (1): Bo tho wam zá iſthą prawdę powiádam [Amen, quippe dico vobis] Leop Matth 5/18.

Zwroty:»mieć za rzecz istą« [szyk zmienny] (2): miedzi Turki nie ieſt to żaden dziw, iż ſie kto z dziewki beż męża narodzi, bowiem ſie to miedzi nimi cżęſto przygadza y maią to za iſtą rzecż. MiechGlab 70; SarnStat 1057.

»twierdzić za rzecz istą« (1): Więc on niezbedny oſzuſt twierdźi zá rzecż iſtą/ Ze widźiał właſnym okiem Dźiewicę przecżyſtą; Ktora mu roſkazáłá chwałę Bożą mnożyć KlonWor 47.

»wiedzieć za istą rzecz« (1): Wiedz záiſtą rzecż/ że niektorego klaſztoru opát ktory przy morzu leży/ ten mie wychował HistRzym 36v.

Wyrażenia w funkcji przysłówka: »istą prawdą« = realnie, rzeczywiście (1): ieden tylko ieſt ktory ſię ſtał cżłowiekiem/ á to nie oćiec/ áni poćieſzyćiel/ ále ſam ſyn: nie mnimánym ſpoſobem/ áni pod obłudą ále iſtą prawdą. CzechEp 248.

»rzecz ista« = oczywiście (2): Skazał iż głádſzą Krolowa/ rzecż iſta/ Niżli ſłużbiſtá. KlonFlis G4v; KlonWor 27.

Szeregi: »isty a jedyny« (1): Iam ieſt prawdá y żywot. Nie ládá prawdá y żywot/ ále iáko ſię znáczy z Graeckich ártykułow/ oná iſta á iedyna prawdá/ y on práwy á iedyny żywot/ ktory ieſt Pan Bog ſam. WujNT 364.

»isty a prawdziwy« (1): Tuć iuż nie przez Anyołá/ áni przez żadny głos iáko ſłyſzyſz tho iemu [apostołowi] oznáymiono było/ ále mu to iuż iawnie á iáſnie okazano w otworzonym niebie/ áby nam thę iſtą á prawdziwą rzecż y oznaymić y nápiſáć vmiał. RejAp 161.

»prawy, isty« (1): Lecż gdybych ſię Bogá mego záprzał/ dopiero bych/ w práwe/ iſte/ y wiecżne á więtſze męki wpadł. SkarŻyw 41.

»isty, wierny« [szyk 2 : 1] (3): A tam yuſch odpoczątkow ſzwyata ſtala ſyą uyerna yſthą matką boſthwa PatKaz II 32, 36v, 72.

Wyrażenie przyimkowe: »w istej prawdzie« (2): á to w iſtej prawdzie inácżey ſie ma GórnDworz H6, Eev.

Przysłowie: Wilk wełniſty/ złodziey iſty. BierEz R4.

Wyrażenia: »on isty« [w tym: w odniesieniu do osób (3)]: (5): OrzRozm O3v; W on iſty dzień [in corpore diei ipsius] obrzezan Abráhám y Iſzmáhel ſyn iego. BudBib Gen 17/26; Niepotrzebnie przeto on iſty woła ná Laćinſkie kśięgi/ y nie sluſznie nád nie Słowieńſkie wywyſza BudNT C6; KarnNap D2v; KlonWor 51.

»sam isty« (1): Pobudowáni ná fundámenćie Apoſtołow y prorokow/ ná ſamem iſtem [ipso] podwęgielnem (kámieniu na) Chriſtu Ieſuśie. BudNT Eph 2/20.

»ten isty« = ipse Mącz, JanStat, Vulg, Cn; ille Vulg, Cn; is, is ipse Mącz; talis modi JanStat [w tym: w odniesieniu do osób (32)] (63): ſkoro iedno [Józef] wſſedl do koſciola natychmiáſt tą ijſtá ſuchá láſka w ie^go ręku puſciwſſy odroſle zakwitla OpecŻyw 5, 54v, 118, 118v, 125v, [127]v, 128; FalZioł V 10, 41; yſch bi ych mcz thego doyrzely y thego tho yſthego kthori ſzye myenvye bicz Hoſpodarſkym ſſinem yſch bi on Vidan bil nam LibLeg 11/165, 11/165; LibMal 1545/96v; Leop 2.Cor 7/11; Isce, pro is ipse, Teniſty. Mącz 175a; Istuc ipsum Toż yſte. Mącz 175b; Palilia vel Parilia, Swiętá tey yſtey boginiey. Mącz 273c; Quatuorviratus, Vrząd á doſtoynośc tych iſtych. Mącz 339c, 3a, 77d, 116d, 175a [2 r.], 213d (22); SarnUzn C7, E8; GórnDworz Cc8, Kk6v; Y sſtáło ſie że tá iſta Kſiężná imieniem Lucyná przyprawiwſzy ſie/ przyſzłá przed oycá HistRzym 12v; KuczbKat 285, 430; KarnNap D4; Iż ieſli ſłowo to/ ktore też ieſt Bogiem/ iáko y Bog oćiec/ tworzyło/ tedy koniecżnie będźie muśiáło być drugim/ á nie tymże iſtym/ Bogiem. CzechEp 198; KochPhaen 16; KochWz 142; KochWr 23; KochCz Bv; KochFrag 22; Y rzekli mu: Gdźież ten iſty ieſt [Ubi est ille]? Powiedźiał; Niewiem. WujNT Ioann 9/12; JanNKar F4v; JanNKarKoch D4v, G2 [2 r.], G2v; Iákóż to y przed tákowéy Vſtáwy dekrétem tá to iſta [talis modi JanStat 1018] Conſtitucia zá czáſu ſczęśliwégo náſzégo pánowánia z potwiérdzenia náſzégo byłá dźierżáná SarnStat 952, 563, 678, 895, 959, 1297; KmitaSpit Av; CiekPotr 66.