[zaloguj się]
[pdf]

ŁAPANIE (10) sb n

Oba a jasne; e z tekstów nie oznaczających é.

Fleksja
sg pl
N łapanie łapaniå
G łapaniå
D łapaniu
L łapaniu

sg N łapanie (3). ◊ G łapaniå (2). ◊ D łapaniu (1). ◊ L łapaniu (3). ◊ pl N łapaniå (1).

Sł stp notuje, Cn s.v. chwytanie, Linde bez cytatu oraz XVIII w. s.v. łapać.

1. Ściganie w celu schwytania, uwięzienia; napadanie; captatios captio Cn (6): Przeciw jemu [kapłanowi posądzonemu o herezję] nie ma się [dziać] żadna moc ani gwałt ani łapanie ani więzienie, ale loci ordinarius weźmie to sobie na sejm koronny do innych biskupow ku uznaniu Diar 50.
α. Porywanie, gwałt (3):
Wyrażenie: »łapanie panien« (3) : WSzákże tego człowieká wyiąwſzy/ ktory ná złodźieyſtwie/ ábo iáwnym złoczyńſtwie/ w paleniu/ dobrowolnym mężobóyſtwie/ w łápániu pánien y białychgłow [in ... raptu virginum aut mulierum JanPrzyw 17] [...] byłby poyman SarnStat 498 [idem 2 r.] 702, 894.
a. Polowanie na zwierzęta, łowienie; captatio, captura Calep (2): Captura – łow, łapanie. Calep 161a, 161b.
2. Staranie się z wielką pożądliwością o uzyskanie czegoś; ambitio Modrz [czego] (3):
Wyrażenia: »łapanie ludzkich przeciw sobie chęći« (1): ieſli ſię cnotámi báwi/ nie cżyni tego dla nich ſámych/ ále dla łápánia roznych ludzkich przećiw ſobie chęći [sed propter eaptanda diversa hominum studia]/ álbo też tylko dla doſtąpienia sławy. ModrzBaz 58v.

»(łakome) łapanie urzędow« = ambitio Modrz (3): á zbytnie y przymnażánia bogactw/ y łápánia vrzędow [honorum assequendorum]/ pożądliwośći máią być hámowáne ModrzBaz 82, 93v, 136v.

Synonimy: 1. gwałt; a. łow, łowienie, myślistwo, polowanie; 2. ambicyja, łakomstwo, zabieganie.

Cf ŁAPAĆ, ŁAPANINA

LW