[zaloguj się]
[pdf]

MATANINA (7) sb

f (6), m (1) [w znacz. II.].

ma- (4) OrzList, MWilkHist, CzechEp, KlonWor, må- Mącz (2); drugie i koncowe a jasne.

Fleksja
sg
N matanina
A mataninę
I mataniną

sg N matanina (3). ◊ A mataninę (3). ◊ I mataniną (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.

I. f (6):
1. Kłamstwa, oszustwa, wybiegi; świadome gmatwanie stosowane dla osiągnięcia własnych celow lub udowodnienia własnych twierdzeń (odnosi się do działania i wypowiedzi); tricae Cn (2): Dźiwna rzecz ieſt/ iżeś w Szwánczárzech nie był/ á wżdyś ták był chćiwym rzeczy nowych/ iżeś y mátáninę iáwną [= herezję] mieć domá v ſyebie muśiał. OrzList b3; KlonWor 47.
2. Zmyślenie, brednie; gerrae, nugae Mącz (4): Siculae Gerrae proverbium, Niczemność/ matániná. Mącz 145c.

matanina czyja (1): Lecż tę mátáninę nikcżemną/ tych miłych Máteologow opuáćiwſzy/ ſłuchaymy Láktáncyuſá CzechEp 257.

Wyrażenie: »żywa matanina« (1): Merae nugae, Wirudna łeż/ żywa matániná. Mącz 218d.
Szereg: »nie plotka ani matanina« (1): Wyłożyłem tymi cżaſi Problemata, to ieſt gadki, Nie plotki ani mataninę, ale opowiadanie przycżyn rzeci rozmaitich przyrodzonych GlabGad A3.
II. m Kłamca, oszust (1): Mogłby ſię [Ablu] z nim [Kaimem] potkáć w drodze Alibyśćie byli w zwádźie. Y zámieſkałby z nowiną Siepáiąc ſię z mátániną. MWilkHist F4v.

Synonimy: I.1. kłamstwo; 2. bajka, baśń, brednia, plotka, wymysł; II. kłamca, łgarz, oszust.

Cf MATACTWO, [MATACZYNA], MATANIE

AŻ