Wyrażenie: »mizerny człowiek (a. człek), ludzie« [szyk 9:3] (10:2): aby ludźie miſerni/ nie byli prze wielkość grzéchow zaláni. MurzHist Lv; Rácż mi pomoc z grzechow mych cżłeku mizernemu LubPs ddv; RejAp 179v; RejPos 104v, 114v, 115, 201v, 223, [236]; CzechRozm 199; KarnNap A4; Pátrz Pánie IEzu z wyſokiego niebá/ ná mnie mizernego cżłowieká z nieprzyiaćioły walcżącego LatHar 241.

Szeregi: »nędzny a mizerny« (9): A ták obácż ſie á obácż nędzny á mizerny bogacżu/ á vpadń przed nogi Páná twoiego RejPos 164v, 104v, 114v, 115, 184, 201v (9).

»mizerny i niegodny« (1): O nałáſkáwſzy Iezu/ proſzę ćię [...] ábyś [...] racżył miłośćiwym twym okiem weyźrzeć ná mizernego y niegodnego ſługę twego LatHar 24.

Wyrażenia: »mizerny sposob ludzkiego narodu, ludzki sposob« (1:1): O mizerny náſz ludzki ſpoſobye/ Nic dobrego nie zámykaſz w ſobye. BielKom F7, E4.

»mizerna śmierć« (1): iż lepiey ieſt poććiwie vmrzeć bronięcy gárdłá ſwego/ żon/ dźieći/ y wſzytkiey máiętnośći/ niżliby miał domá cżekáć hániebney á mizerney ſmierći/ z boleśćią wrzodu/ álbo prześ [!] niedbáłość ſwoię BielSpr 76.

»mizerny świat« [szyk 37:11] (48): O boży ij moy ſynácżku [...] nieracż mie zoſtawiatz w té nędzy ſwiata mizernégo/ ale mie wezmi z ſobą ku oyttzu twemu niebieſkiému. OpecŻyw 173; ForCnRWiet ktv; MurzHist A3v, M2v; RejWiz 153, 171v; RejAp 26, 49v [2 r.], 64, 70, 74 (11); RejPos 61v, 174v, 184v, 197v, 205v (13); ábyś ſie rozmyſlał [...] Pomniąc też ná odmienność ſwiátá mizernego/ A iáko ná nim nie máſz nic pewnego. RejZwierc B4, 126v, 167, 177v, 191v [2 r.], 256v; LatHar 234, 595, 637, 649; SiebRozmyśl E2v; KlonFlis A4. Cf »mizerny a nikczemny«, »mizerny a obłędny«, »mizerny a pochylny«, »mizerny a dziwnemi nawałnościami zaburzony«.

»mizerne troski« (1): Cieſząc ſwe mizerne troſki/ To piſał Adam Cżáhrowſki. CzahTr [D2]v.

»mizerny żywot« (5): To mowię przed ſobą maiąc/ i więcyi ſobie miſérny żywot i żonę zdźiećmi/ niſz pana Chriſtuſá s ſwoiem zbawięnięm wáżąc MurzHist C3; RejPos 138v, 183v, 186, [292]v.

Szeregi: »haniebny a mizerny« (1): BielSpr 76 cf »mizerna śmierć«.

»mizerny a krotki (a. krociuchny)« [szyk 2:1] (3): RejAp 23; Roſpomni też ſobie ná onego Lázárzá á ná onego bogacżá/ iż ieden ná málucżki cżás vżył oney mizerney á krociuchney roſkoſzy ſwoiey: á drugi też ná málucżki cżás oney nędze ſwoiey. RejPos 264, 138v.

»mizerny a łakomy« (1): Tákże ſie káżdemu w niwecż á práwie w robaki obráca káżde mizerne á łákome nábycie iego/ kthore nie bywa ſpráwowáne z boiáźnią Páńſką á wedle woley ſwiętey iego. RejPos 81v.

»marny a mizerny« [szyk 5:1] (6): RejPos 197v, 275v, 327v [2 r.], 342; iżby [uciśnieni] rádſzey pomárli [...] niżliby mieli długo być w tákim vćiſnieniu/ [...] tego márnego á mizernego ſwiátá. RejZwierc 191v.

»nędzny a mizerny« (6): A czoż mu [Judaszowi] pomogłá oná nędzna á mizerna mądrość iego/ gdyż wiáry nie było á ſercá pokornego w proſtocie ſwey RejPos [290], 212v, 223, 259v, 338; DZiękuię tobie o prawdźiwy ſynu Bogá żywégo [...] żeś raczył przyść w człowieczéy náturze ná ten nędzny á mizerny świát SiebRozmyśl E2v.

»mizerny a nikczemny« (2): RejAp 123; iż ſie ták poſtáwić muśimy cżáſu ſądu ſwego przed Máyeſtatem Páná ſwego/ iáko zeydzyemy s tego ſwiátá mizernego á nikcżemnego. RejPos [278]v.

»mizerny a obłędny« (1): ieſliże w ſtałośći wiáry ſwoiey/ á w powinnoſciach Krześćiáńſkich ſwoich zeydzyemy s tego mizernego á obłędnego ſwiáthá RejPos 128v.

»mizerny a obłudny« (4): RejAp 76v; nic ſie ty nie vnoś zá ſwiátem tym nędznym/ áni zá tymi mizernemi á obłudnemi ſpráwámi á wymyſły iego. RejPos 277v, 316; nie możeſz inácżey tego mizernego á obłudnego mieſzkánia náſzego názwáć/ iedno iáko piſmo ſwiát wſzytek zowie/ złodzieyſką klatką á łotrowſką iáſkinią. RejZwierc 191v.

»mizerny a omylny« [szyk 3:2] (5): RejPos 115, 183v, 193v, 283v; wolimy ſzukáć rády v omylnego á mizernego ſwiátá tego RejZwierc 256v.

»mizerny a pochylny« (1): záiſte ná tem mizernym/ á pochylnym ſwyecye doſić bárzo potráfi oycow nyepewnych/ ſynow bez oycá. GliczKsiąż B5.

»mizerny a sprosny« (1): Przecż nie pomniſz ná Páná ſwego/ iż on vſtáwicżnie płácże nád tym márnim á nędznym vpadkiem/ á nád tym mizernim á ſproſnym zginieniem twoim. RejPos 196.

»mizerny a dziwnemi nawałnościami zaburzony« (1): Morze to iuż wiemy co ieſt w ſwiętym piſmie/ bo nic inſzego iedno ten mizerny á dziwnemi nawáłnoſciámi záburzony ſwiát. RejAp 74.

Wyrażenia: »mizerny(-i) człowiek (a. człek), ludzie, narod ludzki« [szyk 10:4] (11:2:1): A wtem miſerny człowiek głoſem wielkiem zawołał/ okrutna rzecz ieſt/ wpaść wręce Boga żywé^go MurzHist F4v, C2v, E3v, H, N3; Afflictus et iacens homo, Mizerny człowiek. Mącz 130b, 256a; Iż nielza miły Pánie inácżey/ iedno áliż we krwi teſtámentu twego muśiſz wypuśćić s tego nędznego więzyenia ten mizerny narod ludzki RejPos 101v; Czemużeś ty wźiął żywot królowi tákiemu? Smierć ieſt miáſto żywotá człeku mizernému. GórnTroas 27, 62; OrzJan 31; LatHar 559, 670; CzahTr L4v.

»mizerny nędznik« [szyk 2:1] (3): O nędzna márna zyemio cżemuż nas ták łudziſz/ Ty mizerne nędzniki przecż ták márnie trudziſz. RejWiz 87; RejAp 5; RejPos 335.

»nic mizerniejszego« (2): MurzHist L; niemáſz nic mizernieyſzégo nád té ludźi/ którzy co oſobliwégo/ o rzeczách wielkich piſzą OrzQuin E3.

Szeregi: »mizerny a biedny« (1): zábiłá [Jahel] Siſarę [...] Walał ſie przed iey nogámi/ y leżał bez duſſe y mizerny á bydny [!] [iacebat exanimis et miserabilis; leżał bez duſze y nędzny WujBib]. Leop Iudic 5/27.

»nędzny a mizerny« [szyk 3:1] (4): MurzHist C2v; przeto iż nye płodna byłá krzywd á przeſládowánia doſić vćirpyáłá/ owa mizerną á nędzną nyewyáſtą záwſſe byłá/ bo nyemiáłá ſie cżym cyeſſyć GliczKsiąż C2v; RejPos 198, 332v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.].

»nieszczęsny i mizerny« (1): ACh nieſzcżęſny ia y mizerny cżłowiek iákożbym miał miłowáć Páná Bogá mego/ ktory gdym nie był/ ſtworzył mię/ gdym był zginął/ odkupił mię. LatHar 559.

»mizerny a utrapiony« (1): Mizerna á vtrapioná byłá ná ten cżás rzecż poſpolita w Niemcech/ przez nádętość á vpor kſiążąthek Niemieckich [...] niezlicżone ſzkody y morderſtwá vbogim ludziem poſpolitym/ y ſwoim przyiaćielom pocżynili BielKron 236v.

Zwrot: »w mizernym stanie być« (1): gdy iuſz wtem miſęrnym ſtanie [rozpaczy] około ſześci księżycow był MurzHist E.

Wyrażenia: »mizerne czasy (a. czas), lata« [szyk 3:1] (3:1): nawiedźił oto i za tychto naſzych miſernych czaſow/ człowieka iednego MurzHist B2v; LubPs A3; A iuż ſie nie odmienią ty mizerne látá. RejWiz 70v; KochPs 109.

»mizerna niemoc« (1): á [chora niewiasta] byłá vzdrowioná od mizerney niemocy ſwey. RejPos 213v.

»mizerny przykład« (3): áby nieboraczék inſzem na miſerny przykład i ſtrach wielki wyſadzon być miáł. MurzHist B3v, V3; SarnStat 1067.

»mizerna rzecz« = nieszczęście (1): Ey/ nieſtetyż/ iáko to mizerna rzecż: ſtráćić to/ cżego niemożeſz powetowáć/ y coś mogł był wiekuiśćie chowáć? LatHar 149.

»mizerne sierostwo« (1): wmiſęrnem ié [dzieci] ſieroſtwie s ſlachetną a cnotliwą żoną twoią zoſtawiſz MurzHist M4v.

»mizerna(-e) śmierć, zeście, dokonanie, zginienie« [szyk 5:1] (2:2:1:1]: iákie bywáło mizerne á nieſzcżęſliwe ześćie tych ktorzy przećiw przełożonym ſwoim/ ręce zbroyne podnośili BielKron 203, 68v, 342v; Exitialis exitus, Mizerne dokonánie. Mącz 105a; RejPos 195v; BudBib 2.Mach 9/28.

»mizerny ucisk, udręczenie« (1:1): iáko ſie ſpráwowáć mamy w tych to mizernych vćiſkoch náſzych RejPos 202, 163v.

»mizerny upadek« (2): A Pan ſie obiecał ſtać nieomylnie przy krzywdzie iego [człowieka]/ á mśćić ſie onego mizernego vpadku iego. RejZwierc 189v, 189v.

»mizerny żywot« [szyk 21:1] (22): MurzHist Nv, N3; WYrozumiał iż mizerny żywot iego być miał/ I weſela wnim żadnego nigdy by nie vznał MrowPieś A3 [idem ArtKanc]; RejWiz 83 marg, 84, 122v, 163v, Cc8; GórnDworz H3; RejPos 168v, 183, 223, 233v, 237v, 248v; RejZwierc 35; ArtKanc N10v; KochWr 29; ktoraś [św. Doroto] rozmáite boleśći y lekkośći dla Páná Iezuſá wytrwáłá/ á po pracách mizern[e]go żywotá tego/ do páłacow ſię niebieſkich doſtáłá. LatHar 459, [+12], 34. Cf »mizerny i utrapiony«.

Szeregi: »nędzny a mizerny« [szyk 2:1] (3): GórnDworz H3; ten nędzny cżłowiek w oney thák ſrogiey niemocy/ iuż od wiela cżáſow będąc/ iáko mizernego á nędzne^go żywotá vżyć muſiał/ á wżdy mu to nic nie pomogło. RejPos 233v, 163v.

»mizerny, (a, i) nieszczęsny (a. nieszczęśliwy)« (4): LubPs A3; BielKron 203; Mącz 140d; ábyśćie tym przymiérzem tureckim y przyiáźnią iego krześćiánſtwo wſzyſtko/ śiebie nákoniec ſámych/ do mizernéy y nieſczęſnéy niewoli nie wdawáli. OrzJan 65.

»mizerny i opłakania godny« (1): maćie wiedźieć/ że ſtan nieſzcżęſny cżłowieká grzeſznego ieſt ták bárzo mizerny/ y wſzelkiego opłákánia godny/ że go żaden ięzyk áni Angelſki wyſłowić nie może WysKaz 22.

»mizerny i opłakany« [szyk 1:1] (2): iákóż po wielu mieyſcách opłákáné y mizerné [lugenda atque calamitosa JanStat 842] ludźiom pokázuią ſie przykłády SarnStat 1067; PowodPr 59.

»mizerny i utrapiony« (1): áby Pan Bog przepuśćił ná nie śmierć á wybáwyć ie racżył/ ſták mizernego y vtrapionego żywotá. BiałKaz Cv.

Wyrażenia: »mizerny(-e, -i) człowiek (a. ludzie), lud, ludzkie pokolenie, rodzaj ludzki« [szyk 18:4] (19:1:1:1): KIedy przez piętz tyſięci lát/ ij dlużey mizerny rodzay ludſky ſkázán byl na potępienije OpecŻyw 1, 138v; LubPs T6v; O Pánie Wſzechmogący weyrzy kiedy ná then lud twoy mizerny/ ktory ſie dał vwieść Antykryſthowi [...] áby Páná Iezu Kryſtá Syná twego miłego bluznił háńbił/ y ſromoćił. KrowObr 149, 30v, 141, 189, 203, 240v; Mącz 428c; OrzQuin P3; RejPos 104v, [105], [105]v, 106v, 184v, 260; CzechRozm 158; Ták mizerne ludzkie pokolenie/ przez Zakonu Páńſkiego zgwałcenie/ śmierć záſłużyło/ á Cżártowi w moc podáne było. ArtKanc F10. Cf »mizerny a zapamiętały«.

»mizerny grzesznik« (1): O zbáwićielu świátá [...] weyźrzy ná mię mizernego grzeſzniká/ ktory imieniá twoiego wzywam LatHar 155.

»mizerny nędznik« (2): RejWiz 172; Zátrwożył ſie rzkomo mizerny nędznik on/ bo go [Heroda] ſzkodá y krolem zwáć/ gdy ſie thák nikcżemney rzecży zgwałćić á zwoiowáć dał RejPos 322v.

Szeregi: »mizerny a (i) grzeszny« [szyk 1:1] (2): MurzNT 78v; zmiłuy ſię [Boże] nádemną cżłowiekiem ze wſząd mizernym y grzeſznym LatHar 207. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.].

»mizerny a hardy« (1): Tákże też onego mizernego á hárdego Oloferneſá/ ktorego nędzna niewiáſtá Iudith zábiłá. RejPos 200.

»nędzny a mizerny« [szyk 4:1] (5): KrowObr 189; Est malevolorum, ut male volentes sint atque invideant bonis, To yeſt nędznych á mizernych ludźi przirodzenie iż zawiśni ſą y máyą w wielkiey w nienawiśći dobre. Mącz 428c; Y iáko oná nędzna Ewá byłá przycżyną ſmierći á męki Páná náſzego/ tákże też nędzna á mizerna niewiaſtá [...] byłá przycżyną ſmierći tego cżłowieká ſwiętego. RejPos 321, 104v, [105]v. [Ponadto w połączeniach szeregowych 5 r.].

»mizerny i potępiony« (1): bogowie ći o ktore ſię záſtáwiaſz dyabli ſą/ ſami mizerni y potępieni SkarŻyw 408.

»mizerny a upadły« (2): A oná [Ewa] pothym ſkoſztowawſzy [jabłko] podáłá onemu mizernemu á vpádłemu Adámowi. RejPos 101, [105].

»mizerny a (i) zapamiętały (dusze swojej)« (3): MurzHist B; A widziſz iuſz ſwoy fáłſzywy y przewrotny wykład piſmá ſwiętego? O mizerni y zápámiętáli ludzie duſz ſwoich? KrowObr 179v, 73v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.].

Wyrażenia: »mizerne człowieczeństwo« (1): iż záwżdy to mizerne cżłowiecżeńſtwo náſze ciągnie ſie/ z náſtroienia cżártá chytrego/ do powyzſzennośći á do rozlicżnych ſtanow ſwiátá tego. RejPos 319v.

»mizerne rzeczy« = tu: kara, plaga (1): Raczy tedy pán wſzechmogący niesłychanęmi ſpoſoby: potych miſernych rzeczach ktoré przed tem nad złęmi ludźmi dźiałáł/ z nowu nám [...] ſwoi ſrogi ſąd okazowáć MurzHist Bv.

»mizerna śmierć« (3): Kiedy cie mizerna śmierć ták chluſnęłá koſą/ Leżyſz w nędzney koſzuli/ á to inſzy nioſą. RejWiz 83v, 83v marg, Cc7.

»mizerny upadek« (4): á toć idzye nie tylko o docżeśną pomſtę nád tobą/ ále o wiecżny á o mizerny vpadek twoy á zginienie twoie. RejPos 106v; á [Krystus] naprawcá y opátrzyćiel tego mizernego vpadku náſzego. RejPos 326v, 195v, 196.

Szeregi: »nędzny a mizerny« (3): A on lew rycżący do ktorego przyſtał [człowiek] prze nędzną á mizerną omyłkę ſwoię RejPos 330v, 195v, 196.

»mizerny i okrutny« (1): A ta rzecz námiſernieiſzá i naokrutnieiſzá w niem była/ żeby śię był co narychléi wpiekle rad widźiáł MurzHist D4.

»omylny a mizerny« (1): nie długo może trwáć to omylne á mizerne budowánie iego [węża, tj. szatana]. RejAp 104v.

»mizerny a zależały« (1): A Pan chcze y obiecuie pátrzyć krwie ich niewinney s tych mizernych á záleżáłych ręku twoich. RejZwierc 186v.