[zaloguj się]
[pdf]

NIEŻYCZLIWOŚĆ (21) sb f

nieżyczliwość (20), nieżyćliwość (1); nieżyczliwość : nieżyćliwość Mącz (7:1).

Zawsze w pisowni łącznej.

e oraz o jasne.

Fleksja
sg
N nieżyczliwość
G nieżyczliwości
A nieżyczliwość
I nieżyczliwością

sg N nieżyczliwość (7). ◊ G nieżyczliwości (6). ◊ A nieżyczliwość (6). ◊ I nieżyczliwością (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu s.v. życzliwość.

Nieprzychylność, niesprzyjanie, nieprzyjaźń; malevolentia, malignitas Mącz, Cn; abalienatio, invidia, odium, sinisteritas Mącz; voluptas ex alieno malo, mala gratia, aliena et offensa voluptas Cn (21): [nikt po polsku praw nie wydał] Częſćią podobno dla trudnoſći Práwá tego/ y wielkiey pracey/ częſćią dla nieżyczliwoſći/ iż tákich wiele ieſt ludźi/ ktorzy co od Bogá máią/ nie rádźi z miłoſći Krzeſćiáńſkiey bliźniemu vżyczáią/ iedno zá vkłony bárzo niſkimi/ y zá dáry wielkimi. GroicPorz B3v; iż Ceſarz Henrik záſię ſtáwi ná kroleſtwo źięćiá Sálomoná/ á nas bes pochyby zá nieżycżliwośćią potráći. BielKron 348; Tantum abest ab obtrectatione invidiae, Nie ſie o to nie bóy áby mu kto miał ná oczy wyrzucáć nieżyćliwość. Mącz 462b, 6d, 205d; (nagł) Nieżycżliwość. (‒) Kto nie życży nikomu nic/ Trudno mu też kto ma życżyć RejZwierc 231v; wielką miał [przeor] ná przodku v bráćiey nieżycżliwość: ále proſtotą á ćierpliwośćią/ prętko wſzytki vnośił SkarŻyw 332, 226.

nieżyczliwość k(u) komu (5): Mącz 494d; SkarKaz 316b; Y ono złe oko/ iáko Pan mówi/ z ſzczerey zazdrośći pokázuie nieżyczliwość ku bliźniemu/ y pokoiu z nim żadnego mieć nie może/ y zgody z nim niechce. SkarKazSej 675a, 664a, b.

nieżyczliwość przeciwko komu (1): Invidia [...] Aliquando pro odio, Miáſto nienáwisći/ nieżiczliwośći/ niechući przećiwko komu Mącz 494d.

nieżyczliwość czyja [w tym: ai poss (2), pron poss (1), (G pron (1)] (4): Mącz 494d; PowodPr 57; CiekPotr 63; Pierwſza [choroba Rzeczypospolitej] ieſt/ nieżyczliwość ludzka ku Rzeczypoſp. y chciwość domowego łákomſtwá. SkarKazSej 664b.

W połączeniach szeregowych (5): Sinisteritas, Opáczność/ niepráwość/ nieżiczliwość/ nieluckość. Cui contrarium est Dexteritas. Mącz 395b, 205d, 494d; Nieſtworność/ nieżycżliwość/ pychá im pánuie. BielSat L3; Wſzeláką nieżyczliwość y zazdrość y ohydę ſerdeczną y zwierzchnią ku brátu memu oddal odemnie SkarKaz 316b.

W przeciwstawieniach: »nieżyczliwość ... życzliwość (2), miłość« (3): RejZwierc B3v; Okazałeś mi ſwoię życzliwość, choć drudźy Ná twoię nieżyczliwość czáſem nárzekáią. CiekPotr 63; KAZANIE WTORE. O miłości ku oyczyznie/ y o pierwſzey chorobie Rzeczypoſp: ktora ieſt z nieżyczliwośći ku oyczyznie. SkarKazSej 664.

Szeregi: »niełaska i nieżyczliwość« (1): Flagrare invidia, Okrutną niełáskę y nieżyczliwość ludzką k ſobie znáć/ być w wielkiey nienawiśći. Mącz 494d.

»niewdzięczność i nieżyczliwość« (1): dla vporu w kácerſtwie á odſzcżepieńſtwie tych/ zá ktorymi ſie Kátolicy wſzcżynáli. A podobno też dla niewdźięcżnośći y nieżycżliwośći ich. PowodPr 57.

»zła wola i nieżyczliwość« (1): Suffusus malevolentia animus in caeteros, Pełny złey woley y nieżiczliwośći. Mącz 140a.

Synonimy: niechęć, niechuć, nieludzkość, niełaska, nienawiść, nieprzyjacielstwo, nieprzyjaźność, nieprzyjaźń, nieuprzejmość, niewdzięczność, złościwość, złość, złośliwość.

Cf ŻYCZLIWOŚĆ

KK