[zaloguj się]
[pdf]

ODKAZOWAĆ (13) vb impf

Oba o oraz oba a jasne.

Fleksja
inf odkazować
indicativus
praes
sg pl
1 odkazuję
2 odkazujesz
3 odkazuje odkazują
conditionalis
sg
3 m by odkazowåł

[inf odkazować.] ◊ praes 1 sg odkazuję (4). ◊ 2 sg odkazujesz (2). ◊ 3 sg odkazuje (5). ◊ 3 pl odkazują (1). ◊ [con 3 sg m by odkazowåł.] ◊ part praes act odkazując (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w. s.v. odkazać.

1. W sposób urzędowo potwierdzony przekazywać, dawać komuś innemu jakieś rzeczy; legare, praelegare Cn [w tym: co (10), komu (9)] (11): Ieſt téż tu z Polſki Kśiędzów nabożnych niemáło/ Przeto chcę/ áby ſye im co po mnie doſtáło: Otoż im ten rozeſchły ſzáſlik odkázuię/ Bydź ie tákiégo dáru godnymi náyduię. PudłFr 78; ZapKościer 1586/65; Calep 589b; Wſzák ty nam ſto grzywien ná dzwony Odkázuieſz? KlonWor 70.

odkazować do czego (1): ábowim oni chytrośćiámi ſwymy ludzi na ſpowiedziaeh zwodzą/ ktorzy dla ich namowy imo ſwe powinowáte do kościołow dobrá ſwoie odkázuią BielKron 204.

Zwrot: »odkazować na testamencie« (1): Testor [...], Teſtáment czinię/ odkázuyę co komu ná teſtámenćie. Mącz 452b.
Szereg: »oddawać a odkazować« (1): gdyż wiemy á miłoſćiwj ociec/ záwżdy co nazacnieyſze rzecży oddawa á odkázuie dzyatkom ſwoim RejPos 87v.
Przen (4): Komuż tedy odkázuieſz odumárłe ſprzęty/ Lutnią y treść [= piszczałkę ze trzciny] niedotycżną/ o Pòéta święty? KlonŻal B2v; WujNT 283 marg.
Zwroty: »w testamencie odkazować« (!): Przeto iáko w onym teſtámencie/ ciáło y kreẃ ſwoię nam odkázuie á oddawa RejPosWiecz3 [97].

[»zobienicy [= szubienicy] odkazować« = prawdopodobnie: odgrażać się powieszeniem lub nazywać kogoś godnym powieszenia: Raczil V.M. nyevtcziwymy ſſlowy, na ty to ſaſyady naſze ſſia takrgacz, a gye zobyenyczi odkazowacz ZapWpol 1540 9/197.]

Szereg: »odkazować a (i) oddawać« (2): Słuſznie tedy ten chleb y kielich/ y teſtámentem ſie zowie/ [...] y ciáłem y krwią Páńſką prawdziwie ieſt/ bo nam thám Pan Kriſtus ciáło y kreẃ ſwoię odkázuie y oddáie. RejPosWiecz3 [97], [97].
2. Odpowiadać [z przytoczeniem] (1): Przecżet liſt/ [...] y poſłá zelżył/ ták odkázuiąc: Niechay ſię Antoni ſwymi Mnichámi bawi/ á niech rozumie żem ią iego rządzeniu nie podległ. SkarŻyw 58.
3. Kazać odejść, opuścić jakieś miejsce; wypędzać (1):
Zwroty: praw. »odkazować z ziemie« (1): Relego – Precz oddaliam, odkazuię zzięmie. Calep 908a.

[»żonę od siebie odkazować«: Lec to [Chrystus] powiedá aby kto żony/ zinſzyi przyczyny od śiebie nie odkazowáł/ chyba ſtyi iednyi: ieſliby iéi niechciáł na gardło gonić MurzNT 20 (Linde s.v. odkazać).]

Synonimy: 1. oddawać, odewzdawać, odlecać; 2. odmawiać, odpowiedać, odprawiać, odprawować; 3. oddalać, odprawiać, odprawować, odsyłać, wyganiać, wypędzać.

Formacje współrdzenne cf KAZAĆ.

Cf ODKAZOWANIE, ODKAZOWANY

LWil