[zaloguj się]
[pdf]

ODSZCZEPIENIE (9) sb n

-enie (8), -ęnie (1).

o oraz pierwsze i drugie e jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N odszczepienié
G odszczepieniå
A odszczepieni(e)
I odszczepienim
L odszczepieniu

sg N odszczepienié (5); -é (2), -(e) (3). ◊ G odszczepieniå (1). ◊ A odszczepieni(e) (1). ◊ I odszczepienim (1). ◊ L odszczepieniu (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

1. Wystąpienie z jakiejś jedności; defectio, schisma, scissura Calep (8): Schisma – Odſzczepięnię, odlączenie. Latine scissura Calep 953a, 296a.
a. Wyłamanie się z jedności religijnej (nieuznawanie władzy papieża) [w tym: o Kościele Wschodnim (2)] (6): Y Nowátiani też/ y Audyani zá odſſczepyenim w błędy nyektore wpádli KromRozm III F6.
Wyrażenie: »odszczepienie od (jedności) Kościoła« [w tym: czyje (1)] (2): KromRozm I B4v; Hugo Etheryanus [...] o połtorá ſtá lat temu/ po odſſczepyenyu Grekow od koſcyołá ták piſał KromRozm III O6v.
Szeregi: »roztyrk i odszczepienie« (1): Toć ſye wſſytko w Lutrze náyduye/ kyedy ſpráwę á náukę yego wſſyſtkę rozbyerzeſz. [...] gdźye [...] pełno ſproſnego y hanyebnego [...] bluźnyenya/ [...] roſtyrk y odſſczepyenye od yednoſći koſćyołá. KromRozm I B4v.

»schizma to jest odszczepienie« (1): A iż [Grekowie] Schizmá/ to ieſt odſzcżepienie w kośćiele vcżynili/ ſłuſznie ſię ichże ięzykiem Schiſmátjki/ to ieſt odſzcżepieńcy zowią. SkarJedn 154.

W przen (1): Co pomaga człowyekowi zdrowa wyárá/ álbo ſnadź zdrowa śwyątoſć wyáry/ gdźye śmyertelną ráną odſſczepyenya zágłádzone yeſt zdrowye miłoſći? KromRozm I O3v.
α. Dodatkowo z głoszeniem lub wyznawaniem zasad wiary niegodnych z katolicyzmem; herezja (1):
Wyrażenie: »odszczepienie od Kościoła Powszechnego« (1): Y ći ludźye [donatyści] twirdźili/ iż v nich tylko był koſcyoł boży. A yednák to błąd był/ á odſſczepyenye od inych kráin krzeſciyáńſkich w Europye/ y Azyey/ to yeſt/ od koſcyołá powſſechnego. KromRozm III E3.
2. Odstęp, przerwa, rozstęp [od czego] (1): Interstitio, Odpádnienie/ odſzczepienie co od czego/ álbo roſtąpienie. Mącz 419a.

Synonimy: 1. apostazyja, heretyctwo, herezis, herezyja, kacerstwo, oddzielenie, oddzielenie się, oderwanie, odstąpienie, odstępstwo, odtargnienie, wyłączenie.

Cf ODSZCZEPIĆ SIĘ, ODSZCZEPIEŃSTWO

LWil