[zaloguj się]
[pdf]

OTRZYMANIE (73) sb n

o oraz a jasne (w tym w a 2 r. błędne znakowanie); e pochylone.

Fleksja
sg
N otrzymanié
G otrzymaniå
D otrzymaniu
A otrzymanié
I otrzymaniém, otrzymanim
L otrzymaniu

sg N otrzymanié (3); -é (1), -(e) (2). ◊ G otrzymaniå (30). ◊ D otrzymaniu (20). ◊ A otrzymanié (12); -é (2), -(e) (10). ◊ I otrzymaniém SarnStat (2), otrzymanim (1) Calep; ~ -ém: -em SarnStat (1:1). ◊ L otrzymaniu (5).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. otrzymać.

1. Objęcie w posiadanie (8):
a. Opanowanie, podbicie [czego] (1): Przykazał thedy Iozue przez wołánie woźnego/ áby ſie gotowáli [Żydzi] po trzech dni przez Iordan ciągnąć ku otrzymániu zyemie Chanan. BielKron 46v.
b. Nabycie [czego] (1): W dochodzeniu á otrzymániu dźiedźictwá/ niemáſz áni ma być żadney roznoſći między mężczyzną/ á żeńſkim plemieniem. GroicPorz gg2.
c. Objęcie urzędu, władzy; contentio Modrz; assequi JanStat [czego] (6): KuczbKat 55; O iáko wielka licżbá ieſt onych/ ktore nieuhámowána do otrzymánia vrzędow chęć/ y ſpor o doſtoieńſtwá nędznie trapi ModrzBaz 39v, 122; O cnotách y ſzceśćiu [!] tego Boleſłáwá Chabrego y koronie [!] otrymániu [!] zá przycżyną S/ Woyćiechá SkarŻyw 356; SarnStat 72.
Szereg: »wzięcie i otrzymanie« (1): vſtáwiamy y rozrządzamy: áby Szláchtá [...] z potomki ſwémi byli ſpoſobnémi ku wźięćiu y otrzymániu wſzelkich Doſtoieńſtw SarnStat 1216.
2. Uzyskanie, osiągnięcie, dostąpienie czegoś (57):
a. Zdobycie w wyniku własnego postępowania; consequi Modrz, JanStat; recurrere JanStat [w tym: czego (19)] (20): GroicPorz Cv; Res est facili loco. Rzecz łatwia ku otrzimániu Mącz 196c; Cżynią to/ álbo dla otrzymánia iákiego pożytku/ álbo dla vwiárowánia ſzkody iákiey ábo trudnośći ModrzBaz 66v; Słyſząc o męcżeńnikách zakonu S. Fra⟨ń⟩ćiſzka/ dla otrzymania męcżeńſtwa zoſtał Frańćiſzkanem. SkarŻyw 542 marg; A ktoby więc ieſcze ták vporny bydź chćiał/ á przypowiedźiał ſie ná tákowé pozwy/ y ná nie ieſliby co in contumaciam otrzymał/ tákowé otrzymánié nie ma miéć żadnéy ważnośći SarnStat 859; żeby poddáni Króleſtwá náſzégo dla niedoſtátku práwá nawysſzégo do źiem poſtronnych przez mieyſcá nieznáiomé z wielkiémi nieprzeſpiecznośćiámi y ſzkodámi/ y nakłády/ dla ſpráwiedliwośći otrzymánia biegáć niemuśieli. SarnStat 952, 161, 462, 1276.

Ze zdaniem przydawkowym (1): Szaleńſtwoć to záprawdę/ nieſpániáłość ſercá/ ktore ćię pobudza ku otrzymániu miecżem tego/ cżegobyś po dobrey woli doſtáwáć miał. ModrzBaz 107.

Wyrażenie: »otrzymanie zwycięstwa« (10): TarDuch ktv, D6v; Pochłubká wyernych z otrzymánia zwycięſthwá nád niewiernymi. LubPs cc6 marg; Fornix, etiam dicitur arcus triumphalis, Nieyákie záłomione budowánie ná xtałt sklepu vczinione hetmánowi álbo xiążęciu po otrzimániu zwicięſtwá ku czći. Mącz 134c, 246c; Lecż niedoſyć ći ieſt ku otrzymániu zwyćięſtwá [ad victoriam obtinendam]/ ſpráwiedliwą przycżynę woyny mieć ModrzBaz 108v, 109v, 127, 130v; Epinicia – Piesn którą zweſsehniſpie wąmij [lege: z weselem śpiewamy] za otrzimanim zwicziestwa. Calep 367b.
b. Dostanie od kogoś, uproszenie, zasłużenie sobie; impetratio Calep [w tym: czego (34)] (37): OpecŻyw 189v; GroicPorz dd2; BiałKat 376; Słyſzeliſmy że drogá iednego cżłowieká/ idącego dla zakłádu otrzymánia do ſędźiego [qui vadimonium obiturus ad iudicem profiscebatur]/ od niecnoty przećiwnika krwią zmázána. ModrzBaz 140v; A oćiec niewierny ſynoboycá/ żáłowáć onego co vcżynił/ pocżął: á wſzákże nie náotrzymánie zbáwienia ſwego/ vcżynku ſię onego przelęknął. SkarŻyw 368, 136, 185, 284; LatHar 136, 509; WujNT 132, 600; SarnStat 90.

otrzymanie od kogo (1): A ten poſt ſłuſznie záchowany być ma: [...] dla wyrządzania poſłuſzeńſtwá/ á náoſtátek dla otrzymánia od Bogá iákieykolwiek łáſki. WujJud 190.

Ze zdaniem przydawkowym (1): Pracey trzebá y ſtáránia ná otrzymánie tego co Bog obiecał. SkarŻyw 348 marg.

Wyrażenia: »otrzymanie błogosławieństwa« (2): RejPos 32; rozumiałbym/ że niewiele cżłowiekowi niedoſtawa do otrzymánia tego błogosłáwieńſtwá [haud equidem adeo multa homini deesse putarem ad eam beatitudinem]/ ktore w tey śmiertelnośći cżłowiek [...] mieć może. ModrzBaz 101v.

»otrzymanie łaski« (4): a mowią iżeſcie mnogym ku więtſze przeſzkodźie ku otrzimániu łaſki pańſkiey ForCnR C3v; ábowiem to nie dla twey dobroći áni dla otrzymánia łáski twey [gratie prosequende] cżyniemy HistAl E6v; WujJud 190; LatHar 246, 396.

»otrzymanie miłosierdzia« [szyk 3:1] (4): do pana wołáł zwiarą i nic niewątpiąc wmiłośierdźiá otrzymaniu i wſzech rzeczy wedlé bożyi woléi vproſzęniu MurzNT 78v; WujNT 430, 435; SkarKaz 636b.

»otrzymanie grzechów odpuszczenia« (2): Day Boże ábyſmy mocą Bárbáry błogoſláwioney/ ku otrzymániu grzechow odpuſſtzenia/ byli rządzeni. KrowObr 171; WujNT Cccccc.

»otrzymanie żywota wiecznego (a. wiekuistego)« [szyk 5:3] (8): LubPs Z4v; KrowObr 61; RejPos 32; CzechEp 119; Ale ty miłośierny Boże/ rácz mię vczynić godnym łáſki twoiey/ ábym bez potępienia wiekuiſtego był przypuſzczony do vżywánia świętego Ciáłá y drogiey Krwie twoiey/ ná odpuſzczenie grzechow/ y otrzymanie żywotá wiekuiſtego. LatHar 210, 211, 227; A záprawdę gdyby nie podobno było záchowáć to przykazánie/ ktore tu Pan Chriſtus do otrzymánia żywotá wiecznego twierdzi być potrzebne WujNT 237.

Szereg: »uproszenie, otrzymanie« (2): Impetrabilis – łatwi do vproſzenią, otrzimanią. Calep 511b, 511b.
3. Zachowanie, obronienie; acquisitio Vulg [w tym: czego (5)] (6): MurzNT 73v; A mamy żáłowáć tákiey niewſtydliwośći niektorych/ iż przećiw tákiemu iáſnemu poſtánowieniu zmyśláią wykręty ku otrzymániu tego ſwego wymyſłu/ ktorym ſkáźili vſtáwę páńſką WujJudConf 248; coby pomagáło do otrzymánia ſpráwiedliwośći/ niemáiąc względu ná żadną oſobę [quae faciant ad iusticiam sine ullius personae respectu obtinendam]. ModrzBaz 90; WujNT Hebr 10/39.
Szeregi: »obronienie i otrzymanie« (1): Papieſtwu Rzymſkiego kośćiołá/ y Regułom Swiętych Oycow/ pomocnikiem będę/ ku obronieniu y otrzymániu/ ile námię należy/ náprzećiwko wſzyſthkim ludziom. KrowObr 127v.

»otrzymanie i zachowanie« (1): Który dekret náſz wſzyſtkim innym źiemiam przez ninieyſzy oznáymuiemy rádą náſzą vpomináiąc: áby dla otrzymánia y záchowánia ſpráwiedliwośći [pro iustitiae cultu conservationeque JanStat 139]/ álbo té práwá przyięli álbo ná kſztałt tych/ ſwé niechay ſpiſzą ná pápiérze SarnStat 60.

4. Zatrzymanie [czego] (1): przeto/ że nieſpoſobné żołądki/ do otrzymánia tákich háuſtow máią. Oczko 21.
5. Zysk, dochód (1): ktorzyby liſty [...] oſobóm poſtronnym/ álbo obywátelóm [...] prowiſię/ vitalitates, penſię/ ſurrogácię/ y ktorémikolwiek poſtępki otrzymánié iákié w ſobie máiącé/ [quoscunque processus desuper obtentos in se continentes JanStat 205] przynieśli SarnStat 194.

Synonimy: 2. dostanie, nabycie, odzierżenie, uproszenie, wzięcie; 3. obronienie; 5. dochod, korzyść, pożytek, zysk.

Cf NIEOTRZYMANIE, OTRZYMAĆ

EW