Z elipsą dopełnienia, które mogłoby być wyrażone zaimkiem anaforycznym lub powtórzeniem rzeczownika z poprzedzającego kontekstu (92): BierEz B3v, D4v, O3v; Iſciec na ſwieczie zadnego Niemas kogo podobnego. Iedno ten czo ſam powiedal Kiedy czlowieka ſtworżyċ myal. RejKup k2v; MurzNT 143v; Weźmimy ten przed ſię podobny przykład. GliczKsiąż H5v, O2v; GroicPorz a4; Leop Thren 1/20; GrzegRóżn Bv; Mącz 74b; Ieſt też coś podobnego w Polſkiey Hiſtoriey SarnUzn C2; Podobne też było záćmienie ták dwádzieśćiá y ośḿ lath LeovPrzep A4v; GórnDworz Mm6v; HistRzym 130; RejPos 146; GrzegŚm 54; WujJud 203v; BudNT Mar 7/8, L6 marg; CzechRozm 48, 162v, 199; iáko o Iudaſzu w podobney rzecży nápiſano ModrzBaz 63, [41]v, 93; CzechEp 195, 296, 341, 342, [381], 382; Zyczćie oyczyznie/ áby wam rodźiłá Podobnych śiłá. KochPieś 13; LatHar 81, 136, 232, 233, 261 (8); WujNT przedm 12, 22, 24, 25, s. 4 (29); WysKaz 28; SarnStat 354, 469 [2 r.], 566, 575, 707 (12); PowodPr 13, 32, 42, 52, 53 (8); GosłCast 5.

podobny do kogo, do czego (34): Zdać ſie więc cżáſem drugi by był Anyoł z niego/ A on ſnadź podobnieyſzy do Oſłá ſproſnego. RejWiz 47v, 30, 52v, 154, 180, 187; RejFig Dd2; RejZwierz 84; RejAp 142v; v kthorych [drzew] gáłęźi/ záwdy ſą do pniaká á ſniathu podobne/ á ieſli ſie kiedy odrodzą/ to tám nie przyrodzenie winno/ ále ogrodnik niedbáły. GórnDworz D2, C4v, I5, Q4, Bb7v; RejPos 171, 309v; RejZwierc 52; PaprPan Fv, M2v, Zv; KochPs 84; GórnRozm K2v; Nie przymiérzem tedy ono [przymierze] Królá Włádyſłáwá było: náwet nic podobnégo do przymiérza nie miáło OrzJan 119; KmitaSpit Bv; SkarKaz 418a, 422b; CiekPotr 59; GosłCast 4; PaxLiz C2v. Cf W comparandum występuje; »do (nie)prawdy podobny«.

podobny komu, czemu (858): BierEz Dv, S; OpecŻyw 18v, 19, 63, 84v, 104v, 129v; OpecŻywList C; PatKaz II 41, 69; PatKaz III 118; [ziele alki] ma liſt podobny liſthom pſinkowym FalZioł I 6b, I 6b [2 r.], 18a, 23d, 25b, 26c (89); Wieldzi á cznotliwi v Tirannow podobny [!] ſą licżbie poſpolitey gdzie iedna więczey znamionuie niż druga. BielŻyw 6, 44, 68, 141, 143; GlabGad A2v, D3, D4v, E5, G3v (10); MiechGlab 63, 65; RejPs 139v; Tego [człowieka] iedno [Bóg] ſtworzyl ſobie Podobnego ſwey oſſobie. RejKup k2v, m4; HistAl A7, B2v, H6v, I2, L2v [2 r.] (9); MurzHist F3v; MurzNT 31, Matth 22/39, Luc 12/36, Ioann 9/9; KromRozm II r2; BielKom F2; GliczKsiąż D3v, K6v, K7v [2 r.], M2v; Fáłſz ieſt podobny iáſzcżorcżemu iádowi. LubPs D2v marg; Bo ſie sſtánę thym podobien czo idą w odchłań precż. LubPs G3v, K, N2, N2v, O3v [3 r.], O4v marg (19); GroicPorz ffv, ll4v, mm2; KrowObr 40, 49 [2 r.], 54v, 82v, 113 (15); Bowiem to zácżąć co ma tknąć ſtanu każdego/ Podobno ieſt przygodam morzá burzliwego. RejWiz 3; By nam był Pan zaſtępow niezoſtháwił naſienia/ bylibychmy iáko Sodomá/ y podobni tym co w Gomorze mieſſkáli. Leop Is 1/9, Gen 41/38, 39, Ex 9/14, Deut 18/18, 3.Reg 13/18 (32); Wáſze powieſći ſą podobne popiołowi BibRadz Iob 13/12, Ex 30/32, Num 11/7, Deut 5/8, 4.Reg 18/5, 1.Par 17/20 (40); gdy mowić pocznie/ ſłowá z vſt iemu płyną: potokom onym iárem podobny OrzRozm Q4, A2v, C2, D2, H2, Q3v, T4; BielKron 8v, 14, 89v, 93v, 97v (22); GrzegRóżn E, G, M3v, M4; KwiatKsiąż C4v, G2v, K2v; Aliquem referre, Być komu podobien. Mącz 124b; Instar voluminis erat Epistola, Liſt był podobny xięgóm. Mącz 171b; Itaec a te non multum abludit imago, Ten obras yeſtći malem podobny/ nie dáleko cie chybia. Mącz 199a; Vicinus illi, Podobien yemu/ nie dáleko ſie od niego twarzą odſtrzelił. Mącz 493d, 13d, 17b, 28b, 37b, 48a (51); OrzQuin I, Iv [2 r.], Nv, O2v [2 r.], S, Zv marg, Aav marg; Prot Bv; SarnUzn B7; SienLek 13v, 28v [4 r.], 30v, 41 [6 r.], 41v [2 r.], 64, Y[yy]v; LeovPrzep B2v [2 r.], C2; RejAp CC2v, 48v, 107, 110, 125v, 126, 151v; HistRzym 7, 41v, 46, 130; Podźmyſz do myſliſtwá/ ktore ma w ſobie coś podobnego woynie GórnDworz E3v, B2, D2, E6v [2 r.], F2v, F3v (21); GrzepGeom D2; RejPos 52, 84, 149v, 171, 237v (8); BiałKat c, 31 [3 r.]; GrzegŚm 8, 11, 29, 37, 43 (9); KuczbKat 100 [2 r.], 235, 375, 395; RejZwierc 242v; BielSpr 21v [2 r.]; KochMon 24, 27 [2 r.]; WujJud 9 marg, 130, 175, 213, 232, Ll3, Ll3v; WujJudConf 151v, 229v, 246v; RejPosWstaw [21²]v, [41²]v; BudBib Ex 15/10, Deut 4/32, 33/29, 1.Reg 26/15, 2.Reg 9/8 (23); Strum C2v; WierKróc A4, B; BiałKaz B4; BudNT przedm b7, c7, Luc 6/47, Matth 13/24, 18/23 (18); StryjWjaz C4; CzechRozm 7, 17v, 23, 27, 29 (38); PaprPan Fv, K4v, Mv, N2, Ov (11); [chrześcijańska biała głowa] ma go [męża] poſłuſzna być y w vcżćiwośći mieć/ áby też kośćiołowi byłá podobná kthory Páná Chriſtuſá oblubienicá ſwego/ ćći KarnNap F4, F4; Podobne temu ábo ieſzcże y ſrożſze ono/ co powiedáią o nieiákim Kállimáchu ModrzBaz 21v, 3v, 7v, 30, 33, [41] [2 r.] (24); ModrzBazBud п6v; A kácerſtwo deſzcżowi gwałtownemu podobne ieſt SkarJedn 24; Oczko 34; Táki podobien będźie drzewu porzécznemu/ Które przynośi co rok owoc pánu ſwemu KochPs 3, 76, 105, 115, 140, 154 [2 r.] (11); SkarŻyw 40 [2 r.], 41, 58, 99 marg, 126 (16); Przeważność Litewſka podobna Lacedemoⁿſkiey ad Termopilas y Vliſſeſſowey z Diomedeſſem StryjKron 315 marg, 411 marg, 477 marg, 537 marg; CzechEp 16, 38 marg, 43, 86, 99 (35); NiemObr 5, 14, 62, 106, 127 (8); KochFr 128; KlonŻal B4, D4v; KochBr 151; KochDz 106; KochPhaen 3, 7, 16; ReszPrz 35, 61, 76; WerKaz 282; Twoie nadobné lice ieſt podobné zarzy KochPieś 8, 42; ArtKanc A14v, D16v, E15, N13v, Q15; GórnRozm B4, M4v; PaprUp B2, B3; Calep 87a, 88b, 100b, 122a, 128a (25); Cny Herkuleśie Polſki: boday śiłá/ Podobnych tobie/ oycżyzná rodźiłá. GrochKal 22; Phil M3; GórnTroas 35, 40; GrabowSet D4v, E, Ev, E4v, Lv (12); KochFrag 25, 43; OrzJan 49, 118; LatHar [+9]v, 15, 89, 167, 170 (12); KołakCath A3, B3, C2; WujNT Matth 6/8, 11/16 [2 r.], 13/24, 31, 33 (76); JanNKar A4v, E2; SarnStat 106, 142, 262, 406, 505 (12); WitosłLut A3, A3v; KmitaSpit B, B4; PowodPr 38, 40, 48, 55, 79; SkarKaz 80b, 122b, 280b, 487a, b [2 r.], 580a; Zły będąc złym, chciałby złym dobrego vczynić, Zeby mu był podobnym. CiekPotr 19; SkarKazSej 660a, 707b; Boiaźń ieſt áffekt záięcży y płochy: ten podobień ieſt Auſtrowi wiátrowi z południá KlonFlis B, A4v [2 r.], G4v; KlonWor **, 75; Teráźnieyſzy świát nie ieſt podobny onemu. ZbylPrzyg B2v; SzarzRyt D. Cf W comparandum występuje; »sobie podobny«.

podobny ku komu, ku czemu (233): BierEz A4v; PatKaz II 41; WIelka ozanka ieſt ziele niebarzo wyſokie/ podobne ku dębcżinie FalZioł I 36b, I 36b, c, 38c, 79a, 95b (39); taki cżłowiek (ktory tylko wychwala cznotę) ſam z ſobą nie zrownawa gdy żywota ku ſłowam podobnego nieukazuie BielŻyw nlb 10, s. 32, 48, 67; GlabGad D3, H6, L7; RejPs 27v, 33v, 43, 51, 54v (26); RejRozm 391, 406; Bos podobnieiſy iuż ktemu Ku wolowy rogatemu. RejKup N, p5, R, r7v, v2v; BielKom A; LubPs O2v; KrowObr 22v, 23, 219; RejWiz A5, 6, 11v, 16, 21 (24); Podobne ieſt kroleſtwo niebieſkie ku onemu cżłowiekowi/ kthory był poſiał rolą ſwoię dobrym naſieniem. Leop Matth 13/24; RejFig Ccv, Dd2; Podobno do mnie bacży/ co też ſam rad cżyni/ Lecż bychwá byłá obá/ podobná ku świni. RejZwierz 41, 30v, 123; Ku komuż podobne ieſt Kroleſtwo Boże/ á ku ktorey ie rzeczy przypodobuie? BibRadz Luc 13/18; BielKron 20, 34, 218v, 441v, 463; Prot A4; Aczkolwiek y ſpánie ſámo potrzebne/ ku śmierći ieſt bárzo podobne: bo człowiek tám ſam o ſobie nie wie. SienLek 11, 27v; RejAp 12, 26v, 29, 47 [2 r.], 48v [4 r.] (33); á roſkwitnełá ſie iey twarz/ ták iże byłá podobnieyſza ku Anyołu niżli ku cżłowieku. HistRzym 8, 7 [2 r.]; RejPos Bv [2 r.], 12v, 13, 38v, 58v (29); RejPosWiecz² 91, 92; bo powieda piſmo iż żaden ku tobie nie ieſt podobien Pánie. RejZwierc 10; Człowiek ku Anyołowi podobyeń. RejZwierc 36 marg, 1v, 15v, 19v, 52, 61v (41); Błąd ieſt człowiek: á co żywie/ Podobno to ku márnemu Snu nocnemu/ nieznácznemu. KochPs 57, 137; ArtKanc K18. Cf W comparandum występuje.

Ze zdaniem względno-porównawczym [jaki] (1): TV lás odźiany ſtoi wſzyſtek piękny w ſobie Podobne drzewá máiąc/ iákimi ná obie Strony nátknione brzegi biegły Nilus wonia WitosłLut A3v.

Konstrukcje w funkcji tertium comparationis:

~ podobny według (a. wedle) czego (2): iż Melchiſedek/ według vrzędu ſwego/ był podobny Kryſtuſowi Synowi Bożemu. KrowObr 179v. Cf »wedle wszego podobny«.

podobny na co (1): MIecżyk ieſth ziele nawzroſth podobne miecżom FalZioł I 61a.

podobny czym (69): TO ziele wzroſtem podobne zwończowi FalZioł I 141c, III 2a, IV 36a, 42c, 43d; RejPs 85v, 98, 109, 169v, 202, 218v; RejKup v2v; KromRozm II r2; RejWiz 51 marg, 52v, 152, 187, Cc4v; RejZwierz 74v; OrzRozm T4; chleb pieką s korzenia/ kthory podobien ſmákiem ku świeżym Kaſztanom. BielKron 441v, 271, 433v; Lepidium, Ziele gorskością podobne gorczicy y pieprzowi. Mącz 189b, 262d, 270d; RejAp 115v, 122; GórnDworz E6v, Gg4v; RejPos 171, 172v, 309v; RejZwierc 135v [2 r.], 214, 225v, Aaa3v; WujJud 232; BudNT Iac 5/17; PaprPan M2v, Ov, Rv; Swym oſtrym iádem podobni do źmije KochPs 84, 204; iż y cżłowiecżeńſtwem y rodzáiem Zydowſkim miał być według proroctwá podobny CzechEp 296; PaprUp B2, B3. Cf »podobien podobieństwem«, »twarzą podobny«, »podobny urodą«.

podobny na czym (17): Bo ná wſzech onych poſtępkoch/ podobien do ludzi. RejZwierz 84, 49v; RejPos 83v. Cf »na obliczu podobny«, »podobny na postawie«, »na wszem podobny«.

podobny w czym (98): brodę maiątz gęſtą a wdzięcżną/ wloſom w barwie podobną OpecŻywList C; PatKaz III 132v; FalZioł I 6b, 23d, 26c, 36d, 39c (19); BielŻyw 48; GlabGad D3, P4v; MiechGlab 65; RejPs 139v; álem ſtego ſmucien iże oſobá twoiá ni wcżym mi nie ieſth podobna [in nullo mihi similatur]. HistAl A7; nyechay nye rozumye ocyec z mátką áby mu ſie woł álbo źrzebyę yákye w oborze vrodziło. Ma wſpámyętáć iż cżłowyeká mu pan Bog dał/ podobnego w rozumye GliczKsiąż C7, M2v; LubPs K, N2, Y3 marg, gg3; RejWiz 51, 111v, 191; Leop 1.Mach 3/4; OrzRozm A2v, D2; BielKron 14; SienLek 30v; GórnDworz Lv, P6v, V6; RejPos 301; BiałKat 316; A we wſzytkich ſpráwach ſwoich podobnieyſzy ku iákiey beſtiey niemey á niżli ku cżłowiekowi. RejZwierc 62, 217v; WujJud 213; WierKróc B; CzechRozm 107v; CzechEp 43; NiemObr 5; LatHar 15 marg, 232; KołakCath B3; KołakSzczęśl A3v, A4; WujNT 493. Cf »podobny w urodzie«, »we wszem podobny«. ~

W comparandum występuje rzeczownik, który w zwykłej konstrukcji pełniłby funkcję przydawki (dzierżawczej, przynależnościowej, materiałowej lub wyjątkowo jakościowej określającej kolor) typu: podobny do kogo zamiast: do czego czyjego (93):

~ podobny kogo, czego (4): Vrina ktora ieſt zamączona/ zaburzona/ nie inaczey iakoby miała być końſka, albo bydlęcza. A wſzakoſz cżęſto kroć bywa cudna á barzo zdrowe^go cżłowieka podobna FalZioł V 67, I 151b; Rośćie tedy to źiołko ná dobrą piądź wzgórę/ [...] liſteczkámi żółtych fijołkow podobnymi SienLek Y[yy]v; Bárźiey ſie tedy obawiaimy tey wrożki z piſmá ś. áby zá wyſtępkiem tego Krolá [Baltazara] podobnym/ nie viśćiły ſie w nas te ſłowá [mane tekel fares]. PowodPr 76.

podobny do kogo, do czego (3): PArysći ná poſtáwie/ lecż vrodá iego/ Podobna do Hektorá RejZwierz 69; Podobieńſtwo oney ſzáráńcżey było ku koniom gothowym ku walce/ á ná głowach ich iákoby korony/ podobne do złotá/ á twarzy ich iákoby twarzy ludzkie. RejAp 79; KlonWor **5.

podobny komu, czemu (58): KOſthywał [...] gałąſky ma podobne lebiodcze FalZioł I 37d, I 38c [2 r.], 39a, 78a, 92d, 105d (25); ktorzy mieli ſzyie podobne koniom HistAl M6; KrowObr 131; á ná głowach iey były korony podobne złotu/ y oblicża iey iáko oblicża człowiecże. BibRadz Apoc 9/7, 2/18, 8/10; BielKron 42v; Sacrificium ambarvale, Obrzędy niektóre były/ naſzym krziżownikóm podobne gdy po polu s chorągwiami ſie włocząc ſpiewayą. Mącz 7c; Citrinus color, Złotu podobna fárbá Mącz 55a, 28b, 39d, 367b, 428c [2 r.]; Kiedy w ćięſzkiey niemocy v mdłego człowieká mocz będźie podobien zdrowemu: znamionuie [...] śmierć. SienLek 22, 25, 256v; gdyż też tu żadnego vcżynku nie wſpomma podobnieyſzego ſwiętemu Boſtwu ſwemu/ iedno to miłoſierdzie RejPos 172v; BudNT Apoc 1/15; Ná co náieżdzánia ſzalonemu podobne ná gárdło y ná máiętność cudzą? ModrzBaz 141; Oczko 8, 10v; Ale to ieſt bluźnierzſtwo podobne dawnym Sábellianom CzechEp 312; KochFr 131; GórnTroas 72; WujNT Apoc 1/15, 2/18, 9/7, 10, 21/11; JanNKar D; PowodPr 5, 77; SkarKaz 242b.

podobny ku komu, ku czemu (20): Bom ia rodzáiu innego/ A máło k nim podobnego. BierEz I; lepſzy kwiath ktory ku żołtoſci ieſt podobny [tj. żółtawy] FalZioł III 10a, I 107c, 116c; á iad waſz byłby ku iáſſczorce podobien álbo ku onemu wężowi RejPs 85v; RejJóz D2v; Bo ta tvarz tego niegodna Ku diablu barzo podobna RejRozm 392; RejKup v8; RejWiz 4, 49, 158, 166v, 173v; Y ten twoy płácż podobien bárzo k ſzalonemu. RejFig Cc; A ſwiátłość iego byłá podobna ku kámieniowi nadroſzſzemu ku Aſpiſowi ná kſtałt kriſztału. RejAp 181, 12, 28v, 47v; RejZwierc 53, 155v.

podobny z kim, z czym (5): Druga oſoba tego ziela ktore zową Aaronem też ma podobną włoſnoſć ſthymi Liſiemi iayki FalZioł I 127b; mieſzkánie moie ieſt podobne z vmárłemi na ſwiećie. RejPs 211; BiałKat 175v. Cf »z sobą podobny«.

podobny jako (i) kto, co (3): Syrzyſko tey Felchus: ieſt podobne iako Caſtoreum. FalZioł IV 35c; kędy Piotr podobną mękę/ iáko y Pan/ podiął WujNT 514; SarnStat 1275. ~

W powtórzeniach niewspółrzędnych określających wzajemne podobieństwo dwu zespołów rzeczy [zawsze w pl; w tym: z dopełnieniem „sobie”, „k sobie” w drugim członie 3 r., w pierwszym 1 r.] (6): Bo Ariſzoteles [!] mędrzecz mowi: Podobna á rowna rzecż: k ſobie podobne á rowne przyda FalZioł V 54; Niemniey też y to ieſt rzecż potrzebna/ áby o rzecżách podobnych/ podobne práwá ſtánowiono ModrzBaz 99, 98; CzechEp 293. Cf »rzeczy sobie podobne do podobnych przypodobać«.

W konstrukcjach wskazujących, że ktoś lub coś jest jedyne(-y) w swoim rodzaju lub reprezentuje najwyższy stopień natężenia jakiejś cechy [w tym: o Bogu (25)] (51): RejKup k2v; zbuduię koſcioł ná chwałę imieniu twemu/ kthoremu podobny nie będzie nálezion ná ſwiecie [cui simile non reperitur in orbe]. HistAl Mv, M7v; Gdyż nyet krolá ná ſwyecye thobye podobnego LubPs ff; Zaż możemy náleść iemu podobnego mężá [Num invenire poterimus talem virum]/ ktoriby thák duchá Bożego pełen był? Leop Gen 41/38, Gen 41/39, Ex 9/14, 1.Par 17/20, Ps 39/6, Apoc 13/4; BibRadz 4.Reg 18/5, 1.Par 17/20; ktory áni vrodźił/ áni ieſt vrodzony/ áni ma ſobie kogo podobnego. GrzegRóżn K3v; RejAp 107, 151v, 180; iż nie widział tu miedzy námi ná ſwiecie nicz podobnieyſzego do rzecży niebieſkich nád miłość GórnDworz Bb7v; HistRzym 7 [2 r.]; RejPos 149v, 171, 172v, 301; BiałKat 31; KuczbKat 100, 235, 375; RejZwierc 10, 252v; BudBib Ex 15/10, Deut 4/32, 33/29, 1.Reg 26/15, 3.Reg 8/23 (8); BiałKaz Fv; BudNT Apoc 13/4; S tym ſie Koronácya tá Sławna zámknęłá/ Ktorey nigdy podobna ſnadź w Polſzcże nie byłá. StryjWjaz C4; CzechRozm 104v [2 r.]; ModrzBaz 63v; CzechEp 272; ArtKanc Q15; GrabowSet D4v; Ty tedy nieprzebrány w miłośierdźiu Boże/ á w cudách podobnego nie máiący Pánie LatHar 232; WujNT Apoc 13/4, 18/18; SkarKazSej 660a, 707b.

W połączeniu z partykułą -ż podkreślającą identyczność (4): PODOBNYZ Státut o pozywániu Woźnych. SarnStat 575; áby potym o tákowéyże rzeczy álbo iéy podobnéy podobnéż ſkazánié było czyniono. SarnStat 748, 771, 790.

W połączeniach z określeniem intensywności [w tym: z comp (3); (nie)barzo (barziej) (51), niejak(o) (7), prawie ῾całkiem᾽ (6), wielmi (więcej, wielce) (5), nieco (4), malem ῾prawie᾽ (3), mało (namniej) (3), nic (2), coś, daleko, dobrze, jakokolwiek, ledwe, poniekąd, tak, właśnie ῾całkiem᾽, zgoła ῾całkiem’] (93): BierEz I; a téż ijżetz má iedné^go vcżnia ſwégo/ wielmi iemu podobnégo OpecŻyw 104v; ALki albo wyſuki ogrodne ieſt zielie podobne nieiako pſinka^m w wloſnoſci FalZioł I 6b, I 36c, 49b, III 17d, V 4; GlabGad D3 [2 r.]; RejPs 54, 129v, 169v, 202; RejRozm 392; iż ſzkoły álbo kolegia wyelce ſą podobne żołnyerſtwu/ álbo kozáctwu GliczKsiąż K7v; LubPs O2v, Y6; RejWiz 31, 42, 103, 133, 158, 177v, 180; RejFig Cc; OrzRozm D2, Q3v, T4; iáko bárzo podobien then młodzyeniec brátu memu ciotecżnemu Thobiaſzowi. BielKron 97v, 148, 462v; KwiatKsiąż B2v; Ne comparandus hic quidem est cum illo, Nie ma ten co s onym czynić. Nie yeſt mu nic podobien. Nie ma być ku onemu przirownan. Mącz 62a; Non multum ab illo abhorret, Nie bárzo dáleko od niego/ málem mu podobny. Mącz 158c; Adsimilis seu Assimilis, Bárzo podobny/ by yeden. Mącz 394a, 12a, 113b, 199a, 293b, 393d, 394a, 434c; OrzQuin I, O2v [2 r.]; SienLek 11; że dáleko káżdy podobnieyſzy będzie ku niewieſcie do tańcá náſtroioney/ niżli ku cżemu dobremu. RejAp 80, 50, 79v, 122; GórnDworz C4v, F2v, Lv, P5v, R3, T7v, Gg4v; HistRzym 130 [2 r.]; RejPos 305; RejPosWiecz² 92; RejZwierc 19v, 53, 68, 75, 79 (8); BudNT przedm b4v, s. Kk5v; PaprPan Y4; ModrzBaz 65v, 83v; [koleryk] ále iáko ſam ogniówi coś podobny/ ták choróby w któré wpada/ nagle á zrázu pálić á gorzéć ſye z nim zdádzą Oczko 34, 8; SkarŻyw 135, 259; NiemObr 141, 159; KochFr 131; KochDz 106; V Nóg Woźniczych vyźrzyſz poklękłégo wołá: Iego znáki/ żywému podobne ſą zgołá. KochPhaen 7; A [słowo Boże] ieſt práwie podobne ku źiárnu onemu/ Co pádło podle drogi ptakom ku zbierániu ArtKanc K18; GórnRozm Cv, K2v, M4v; Calep 247b, 790b; KochFrag 25; SarnStat 51, 106; Pátrzayże ieſli Fixel Zyd/ lichwiarz oſobny/ Tey gádźinie ſtráſzliwey nie właśnie podobny? KlonWor 75.

W przeciwstawieniach: »rozny (4), inakszy, niepodobny, nierowny ... podobny« (6): Gdyż mawá ſtany podobne/ A cżemuż ſzcżeśćie nie rowne. BierEz O3v; nieſprzyiáźliwych ſobie rzecży/ ſprzyiáźliwe: á z niepodobnych do ſiebie podobne/ cżyni GórnDworz Mm6v; Chrzeſt y świąthość Ciáłá Pánſkiégo w niektórych rzeczách/ ſą ſobie podobné. w niekthórych dáleko rózné BiałKat 316; RejZwierc 52; WujJudConf 34; SkarKazSej 684b.

W połączeniu będącym ostatnim członem szeregu lub połączenia szeregowego; często z odcieniem uogólniającym: i (wszyscy) inni, pozostali: »i (a(l)bo, ani, jako też) (inszy itp. a. drugi) podobny« [w tym: tym (94), temu (13), k temu (3); z powtórzeniem rzeczownika z pierwszego członu (3); w pl (153), sg (13)] = et (que-, vel) (his) (alia) similia (a. similes, a. quid simile) Vulg, Modrz, JanStat, JanPrzyw; et similia huiusmodi PolAnt, Vulg; et id genus (alia a. caeteri), et quae (a. qui) his a. illorum sunt similia (a. similes) Modrz, JanStat; et quicunque sunt, nec alia genera, vel eiusdem generis Modrz; et (quam) alia possibilia JanStat (165): MetrKor 26/62v; Piątha częſc o klijoch rozmagitich/ y o inſzych podobnych rzeczach ku kliiowi. FalZioł III 25d, V 62; GlabGad D4v; MurzHist D2v, F3v; MurzNT 66, Mar 7/8; GroicPorz dd4v, ii; Thoć ſą tedy odſztzepieńcy/ y tym podobni. KrowObr B; Ktorychem nie wſzytkim okazał/ iedno tobie/ y niektorym tobie podobnym. BibRadz 4.Esdr 8/61, Apoc 16/12; BielKron 213v; GrzegRóżn A4v, G, M3v; KwiatKsiąż C4v, G2v; Rutrum, Nieyákie naczinie którem wapno rościeráyą y roſpráwiáyą wapienna łopátá/ Szuflá/ Kiellá y tákowym podobne naczinia. Mącz 361d; OrzQuin P; LeovPrzep B4v; A właſnie ie tu piſmo żábámi zowie/ álbo podobne ku żábam RejAp 137v, 30v; Nie przepomnię też tu owego ćwicżenia [...]/ iáko ieſt kámieniem ćiſkánie/ wzawod biegánie/ ſkakánie/j ine podobne temu GórnDworz E3v; áby w tym tám kąkol nálezli/ ábo czo podobnego do kąkolu. GórnDworz I5, B2, L8v, Mm4; Niechayże tu tedy vmilkną Kápárnáitowie/ Papiſtowie/ Luteranowie/ Nowokrzcżeńcy/ y tym podobni RejPosWiecz² 94v, 91v; GrzegŚm [67]; KuczbKat 295; WujJud 203v; WujJudConf 215; RejPosWstaw [21²], [41³] [2 r.]; BudBib 4.Esdr 8/61; BudNT Mar 7/8, 13; CzechRozm 6v, 17v, 64v, 68, 69v (17); bo miáſto obycżáiow/ może vżywáć ábo tego słowá cnotá/ lub męſtwo/ ábo vcżynność/ ábo ktorego inſzego temu podobnego ModrzBaz 4v, 11, 33, 36v, 53, 59v (17); SkarŻyw 206; NiemObr 93; WerKaz 295; GórnRozm L2v; Hinnulus – Młodi ielonek, łanią, ſarnka, abotim podobne. Calep 482b; GostGosp 86; LatHar 81, 233, 650, 662, 665; WujNT przedm 8, 22, s. 51, 69, Mar 7/13 (16); WysKaz 15, 16, 28; JanNKar E3; SarnStat 71, 101, 142, 185, 316 (19); GrabPospR N; PowodPr 37 [2 r.], 48, 78, 79. Cf »ten i podobny«.

Połączenie: »jakoby ... podobny (podobien), podobny jakoby« (2:1): á w poſrzodku ſwiecżnikow onych vyrzałem podobnego iákoby ku ſynowi cżłowiecżemu RejAp 12; RejZwierc 155v; Ktemu że śrzebro wpuśćiwſzy czérnieie/ á fárbá iéy biała/ śkłu zlánemu/ iákoby z trochą popiołu zmiéſzánému podobna Oczko 10v.

podobny do czego (1): iż choroby nayćiężſze podobne ſą do vlecżenia PowodPr 75.

podobny u kogo (17): MurzNT 93v; RejPos 257 [2 r.], 272; Niepodobne rzeczy v ludźi/ podobne ſą v Bogá. WujNT Luc 18/27. Cf N sg w funkcji orzecznika; »rzecz podobna«.

podobny komu, czemu (25): O móy oytcże nálaſkawſſy/ wſſytki rzecży ſą tobie podobné OpecŻyw 99v. Cf N sg w funkcji orzecznika; »rzecz podobna«, »podobny wierze«.

podobny k(u) czemu (11): Tedy iedni [...] powiedáli mu/ iż to idzie Iezus Názáráńſki/ on dziwny Prorok/ [...] á bárzo podobien ktemu/ iż to yuż ieſt then Meſyaſz/ ktory z dawná ſwiáthu obiecan był. RejPos 68; iż ſtan pánieńſki ieſt nie tylko ku záchowániu podobny/ ále y dáleko zacnieyſzy nád małżeńſki WujNT 872. Cf »podobny k rozumowi«, »podobny ku wierze«.

N sg w funkcji orzecznika (56):

~ »(to) podobna« [w tym: comp (4); u kogo (1), komu (1); cum inf (4), ze zdaniem podmiotowym (6): iż, że (3), aby, żeby (2), co (1)]] (13): Gdyſz śię to wtych ktorzy rás mocnie vwierzyli nie zdá podobná? MurzHist S2, O4v; BielKron 419v, 445v; RejPos 37; Szalonemu też to podobna/ á rozumowi bárzo przećiwna/ ſługą ſie cżyiem odzywáiąc/ á tylko ná ten cżás przy pánu ſtać/ y po ty go chćieć ſłucháć/ poki by co łátwiego/ lekkiego/ y miłego roſkázował CzechRozm 100, 131, 136v; SkarJedn 205; CzechEp 246; GórnTroas 51; Podobna ieſt v Bogá wielbłądá przeprowádzić przez igielne vcho WujNT 81; Wſzákże podobnieyſza ieſt/ że pierwſze plagi máią być przed dniem ſądnym WujNT 838.

»podobno« [w tym: u kogo (9), komu (14); cum inf (10), ze zdaniem podmiotowym (11): aby, żeby, iżby (10), iż (1)] (43): Przeto nieieſt podobno abych ten ſlub zlámala/ ktory^m bogu wſſechmogącemu ſlubila. OpecŻyw 3v, 5v, 58v, 82, 103, 119; Moczą roſzwyązanya [Bóg] wſzytko moze czo yeſt podobno czemu ſyą nycz nyeprzeczyuya yzby nyebylo PatKaz I 3v, 10v; PatKaz II 75v; PatKaz III 110v; HistJóz D2v; BielŻyw 166; KłosAlg A2; RejPs 45v; KrowObr 214; OrzList dv; BibRadz Mar 14/35; Probabilis, Podobny/ co ſie zwłaſzczá zda być podobno. Mącz 323d, 323d [2 r.], 430c, 489c; HistRzym 61; RejPos 257 [2 r.]; BiałKat 301; WujJud 76v [2 r.], 126 marg, 182v; CzechEp 319; KochFr 50; PaprUp L3; ActReg 116; KochCz [A4]v; OrzJan 105; WujNT Matth 19/26, s. 81, Mar 9/23, 10/27, 14/36, s. 309; SkarKaz 206a, 457b. ~

W połączeniu z określeniem intensywności [barzo (5), mało] (6): Bo było ktemu bárzo podobno wonych moich twárdych vćiſkoch/ żeś ty iuż odrzućił mie od oblicznoſći twoiey RejPs 45v; RejWiz 144; OrzList dv; RejPos 68, 103v; LatHar 12.

W przeciwstawieniu: »niepodobny ... podobny« (9): ábowiem to co v ludzi ieſt niepodobno/ to u Boga ieſt podobno KrowObr 214; BielKron 445v; RejPos 56v, 257 [2 r.], 272; WujJud 80v; WujNT Luc 18/27; SiebRozmyśl F3.

podobny do czego (1): gdyż nietylko [złoto albo srebro] do zgorzenia w ſobie podobnégo zgołá nic nie máią: ále [...] Oczko 7.

podobny czemu (2): OpecŻyw 3; y przetoż też żąda chwały ſwemu przyrodzeniu podobney. BibRadz I 52b marg.

podobny k(u) czemu (4): vſzu nie maią: iedno dziuri nieiakie podobne ku ſluchaniu FalZioł IV 30c; SarnStat 581; [[Pallas mówi:] Kożda znas chce być cudnieyſſa A wſſákżeć ia ku temu iábłku podobnieyſſa. SądParysa B; LustrMalb 1565/156]. Cf »mało podobno k(u) rzeczy«.

podobny do czego (1): Tá twoiá powieść nie bárzo mi w poſłuch idźie/ bo vbogiego zuchwalcem/ y moznem czyniſz/ do czego podobnieyſzy bogaty niż vbogi GórnRozm B4.

podobny ku czemu (1): Boć Duch zły/ ma doſić ludzi w obłudnośći pokornych/ miltzących/ tzudnie mowiących/ tzyſthych/ poſztzących/ y ludzi ku wſzelkiemu nabożeńſtwu podobnych KrowObr C4.

podobny komu (1): Nic Bogu nieieſt podobnieyſzego iedno mąż doſpiałego rozumu BielŻyw 92.

W połączeniach z określeniem intensywności [w tym: barzo (1), tak (1), wielmi(1)] (3): OpecŻyw 66v; BielKron 28; Ale tak podobnego oczy nic nie znają, Ani tak poważnego. KochMon 25.

W połączeniu szeregowym (1): Ktoryby [sługa] też był podobny/ Kędzierzáwy y wymowny BierEz B4v.