[zaloguj się]
[pdf]

ROZWADZAĆ (8) vb impf

o oraz drugie a jasne, pierwsze a pochylone.

Fleksja
inf rozwådzać
indicativus
praes
sg pl
1 rozwådzåm
3 rozwådzają
praet
sg
1 m -m rozwådzåł
3 m rozwådzåł
conditionalis
sg
3 m by rozwådzåł

inf rozwådzać (2). ◊ praes [1 sg rozwådzåm.] ◊ 3 pl rozwådzają (2). ◊ praet 1 sg m -m rozwådzåł (1). ◊ 3 sg m rozwådzåł (1). ◊ con 3 sg m by rozwådzåł (1). ◊ part praes act rozwådzając (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (trzy z niżej notowanych przykładów) – XVII w. s.v. rozwadzić.

1. Rozdzielać zwaśnionych lub nie dopuszczać do otwartego ich konfliktu (6): Rownie iáko owi czo rozwadzáią/ więc nie pocżną rozwadzáć áż do kordow przydą. Aliśći ręká wiśi/ áno było lepiey pocżątkom zábiegáć poki ſie ieſzcże ſwárzili. RejZwierc 134, 80.

rozwadzać kogo (pl) (3): Támże ſie zwádzili Niemcy z Węgry/ Welſyus rozwadzáiąc ie ránion/ tákież y Pereni. BielKron 311v; KochPieś 21. Cf Zwrot.

Zwrot: »zwadźce rozwadzać« (1): Mądrzy w ſwych rádach pilnie zábiegáią/ Temu co przyść ma/ gdy co złego znáią. Zwadziec iż nigdy w czás nie rozwadzáią. RejZwierc 230.
2. Kończyć spór przez wydanie wyroku lub pogodzenie zwaśnionych; dirimere, sedare Cn (1): [Rozwadzam/ Placo, paco, litem compono, rixas dirimo. Volck Yyyv.]
Zwrot: »przą rozwadzać« (1): áby ſámo Boſkie piſmo z duchá ś. podáne/ było rozeznawcą ktoryby przą rozwadzał/ á iżby zátym wyrok ſwoy wydał przy ktorymby ſentencye były zgodnieyſze z ſłowem Bożym. CzechEp 134.
3. Przeszkadzać, sprzeciwiać się (1): Nemo impediebat omnes quaedam modo applaudebant, Zaden nie rozwadzał/ Wſziſcy to málem radźi widźieli. Mącz 303c.

Synonimy: 1. jednać, pogadzać, pojednawać, uspokajać; 3. opponować się, przeciwiać się, przeciwić się, przekazować, przekazywać, przekażać, przeszkadzać, występować.

Formacje współrdzenne cf WADZIĆ.

Cf ROZWADZANIE

RS, ALKa