[zaloguj się]
[pdf]

PRZEPOWIEDANIE (114) sb n

przepowiedanie (62), przepowiadanie (52); przepowiedanie MurzHist (2), Diar, BibRadz (5), RejPos, CzechEp (3), SkarKaz; przepowiadanie Leop, BielKron (2), OrzQuin, BiałKat, SkarJedn, StryjKron, SarnStat, PowodPr; przepowiedanie : przepowiadanie TarDuch (1:1), MurzNT (2:1), KrowObr (3:2), WujJud (3:8), WujJudConf (2:1), RejPosRozpr (4:7), BudNT (1:1), CzechRozm (6:3), NiemObr (1:12), WujNT (26:7).

Pierwsze e, o oraz pierwsze a jasne [w tym w a 3 r. błędne znakowanie], końcowe e pochylone; -wie- (3), -wié- (1); -wie- MurzHist (2); -wie- : -wié- MurzNT (1:1); -da- (107), -då- (4); -da- : -då- MurzHist (1:1), MurzNT (2:1), KrowObr (4:1), BibRadz (4:1).

Fleksja
sg pl
N przepowiedanié przepowiedaniå
G przepowiedaniå
D przepowiedaniu
A przepowiedanié przepowiadaniå
I przepowiedaniem, przepowiedanim
L przepowiedaniu
inne sg G a. pl A - przepowiedani(a)

sg N przepowiedanié (31); -é (1), -(e) (30). ◊ G przepowiedaniå (31). ◊ D przepowiedaniu (6). ◊ A przepowiedanié (23); -é (2), -(e) (21). ◊ I przepowiedaniem (5) MurzHist, MurzNT, RejPosRozpr, CzechEp, NiemObr, przepowiedanim (3) BielKron (2), OrzQuin; -em (2), -(e)m (3). ◊ L przepowiedaniu (12). ◊ pl N przepowiedaniå (1). ◊ A przepowiadaniå (1). ◊ sg G a. pl A przepowiedani(a) (1).

Składnia przydawki dopełniającej równoznacznej z dopełnieniem sprawcy: przepowiedanie przez kogo (5).

Sł stp: przepowiadanie, przepowiedanie, Cn, Linde brak.

1. Nauczanie wiary, głoszenie słowa bożego; wygłaszanie kazań; praedicatio Vulg, PolAnt; verbum Vulg [w tym: czego (80)] (106): gdyż za więtszem zebraniem ludzi w mieściech snadniej by słowo miłego P. Boga mnożyć się mogło, by wolne przepowiedanie było. Diar 53; Duch Boży nádemną/ dla tego/ iſz mię pomázał/ ku przepowiádaniu weſołego poſelſtwá KrowObr 79, 44; WujJud 86v marg, Mm2; BudNT Tit 1/3; CzechRozm 59; Ktore [zbawienie] wźiąwſzy powod przepowiedánia przez Páná/ od tych ktorzy ſłuchali potwierdzone było. CzechEp 281, 305; podobáło ſię Bogu przez głupie przepowiedánie zbáwić wierzące. WujNT 1.Cor 1/21; Aleć Pan ſtał przy mnie/ y vmocnił mię: áby ſię przez mię przepowiedánie wypełniło WujNT 2.Tim 4/17; obiáwił [Bóg] czáſow ſwoich ſłowo ſwe przez przepowiedánie/ ktore mi ieſt zwierzone WujNT Tit 1/3, Luc 24 arg, s. 578 marg, 2.Tim 1/13, Hebr 2/3, s. 735, Yyyyy3.

przepowiedanie u kogo (1): á wſzákże śmieleſmy ſobie pocżęli w Bogu náſzym/ ku przepowiedániu v was Ewánieliey Bożey z wielkim boiowániem. BibRadz 1.Thess 2/2.

przepowiadanie miedzy kim (1): Száweł y Bárnábaſz [...] wyłączeni ná przepowiádánie Ewángeliey miedzy Pogány. WujNT Act 13 arg.

przepowiedanie gdzie (2): Abowiem trzebá było Chriſtuſowi pierwey [...] do chwały ſwey wniść: á potym Apoſtoły z mocą wyſłáć/ ku przepowiádániu Ewánieliey po wſzytkim świećie. NiemObr 90; WujNT 2.Cor 10/16.

przepowiedanie czyje [= kto głosi; w tym: pron poss (5), G sb i pron (4), ai poss (2)] (11): MurzNT Luc 11/32; Leop 1.Cor 15/14; BibRadz 1.Cor 15/14; iáko téż Niniuitȩ vczynili byli przed vpadkiem ſwym/ zá przepowiádánim Ionáſá Proroká. OrzQuin Z4v; CzechEp 116; A ieſliż Chriſtus nie powſtał/ tedyć prozne ieſt przepowiedánie náſze WujNT 1.Cor 15/14; Iż przez ſzczere á nie obłudne przepowiedánie Apoſtolſkie/ ſłowo Boże ieſt wſzytkim obiáwione. WujNT 2.Cor 4 arg, przedm 32, 1.Cor 2/4, 2.Cor 2 arg, 3 arg.

przepowiedanie czyje [= o kim] (1): temu ktory może was vtwierdźić/ według Ewángeliey moiey y przepowiedánia Ieſu Chriſtuſowego WujNT Rom 16/25.

Wyrażenia:»przepowiedanie ewanjelijej (a. ewanjelijonu, a. prawdy a. ducha ewanjelijej)« [szyk 38:4] (42): Iezu ienżes vbogiem ducha Ewangielijey przepowiedania dziwne dał. TarDuch B2v; MurzHist L4v; MurzNT 58v; KrowObr 48v; BibRadz Ps 49 arg, 1.Thess 2 arg, 2/2; Inſzać ieſt ſłużbá ábo przepowiádánie Ewángeliey/ á inſza rozdawánie álbo vżywánie Sákrámentow. WujJud 220, 88, 220, 245v [3 r.], Mm8v; Káżdy tedy kośćioł obrał ſobie cżás pewny do poſpolitych modlitw/ y do przepowiedánia Ewángeliey WujJudConf 188; Ewányeliſtá/ wykłáda ſie ábo ieſt/ ten ktory s przepowiádániem Ewányeliey Iezuſá Kryſtuſá z Apoſtolſką powagą ieſt poſłány. RejPosRozpr c2, c3; Abych przepowiedáiąc Ewánielion bez koſztu poſtánowił Ewánielion Chriſtuſowe/ abym nie názbyt vżywał/ tey władze w (przepowiedániu) Ewánielionu. BudNT 1.Cor 9/18; CzechRozm 187v marg, **2v, **4; CzechEp 116; Bo ieſli idźie o przepowiádánie Ewánieliey/ tedy nie ſámemu Piotrowi/ ále wſzytkim Apoſtołom ten vrząd zwierzony ieſt NiemObr 38, 38, 39 [2 r.], 65, 90, 161, 165; Lecz gdym przyſzedł do Troády dla przepowiedánia Ewángeliey Chriſtuſowey/ [...] nie miałem vſpokoienia duchowi memu WujNT 2.Cor 2/12; Dźiękuiemy Bogu y Oycu Páná náſzego Ieſu Chriſtá/ [...] vſłyſzawſzy [...] miłość ktorą maćie ku wſzytkim ſwiętym/ dla nádźieie [...]/ ktorąśćie przed tym ſłyſzeli w przepowiedániu prawdy Ewángeliey WujNT Col 1/5, Matth 10 arg, Act 13 arg, s. 463, 512, 1.Cor 1 arg (11); PowodPr 38.

»przepowiedanie nauk« (1): tedy [...] podáne ſą nam ty Kſięgi święte/ ktore zowiemy Biblia/ y przepowiedánie náuk tych ktore ſą w tych Kſięgach BibRadz *7.

»przepowiadanie prawdy« (1): Ktora [zwierzchność] przykłádem onych zacnych á świętych Krolow y Kśiążąt przełożonych ludu onego Páńſkiego/ prawdę Bożą y przepowiádánie iey/ z ſzcżyrą á z prawdźiwą wiárą pomnaża. WujJudConf 213v.

»przepowiedanie słowa bożego (a. Pańskiego)« [szyk 25:4] (29): MurzNT 33v; KrowObr 5, 115v; BielKron 200v; BiałKat 366; Lecż gdźie ieſt ſzcżyre przepowiádánie Słowá Bożego/ tegoć nie ládá kto rozeznáć áni ma/ áni może WujJud 131, 87v; WujJudConf 227; Cżemu dziſieyſzych cżáſow máły pożytek w ludziach cżyni przepowiádánie ſłowá Bożego. RejPosRozpr c4 marg, b3 [4 r.], c, c4; Azaſz też tego niewieſz/ iż nie cudá/ ábo iákie inſze známioná/ ſkutkámi ſą ſłużby przepowiedánia ſłowá Bożego: ále odnowienie duchá vmyſłu cżłowiecżego CzechRozm 187, 28, 186 [2 r.], 187v; NiemObr 34 [2 r.], 35 [2 r.], 161; A ten kośćioł po Wniebowſtąpieniu Páńſkim/ iáśnie był widziány y znáiomy. Bo w nim iáwne było przepowiedánie ſłowá Bożego. WujNT 443, 418 marg, 801, 841.

»przepowiedanie wiary« [szyk 1:1] (2): TarDuch B2v; Modlić ſię mamy áby przepowiedánie wiáry miáło poſtępek dobry. WujNT Aaaaaav.

Szeregi: »kazanie i przepowiedanie« (2): Bo tu Páweł S. nic niemowi o klucżách/ álbo mocy odpuſzcżánia grzechow/ iedno tylko o kazániu y przepowiádániu Ewángeliey WujJud 88; WujNT 642.

»mowa i przepowiedanie« (1): mowá moiá y przepowiedánie moie [et sermo meus et praedicatio mea] nie było w przyłudzáiących mądrośći ludzkiey ſłowiech/ ále w okazániu duchá y mocy WujNT 1.Cor 2/4.

»uczenie (a. nauka) a(l)bo (i) przepowiedanie« [szyk 2:1] (3): RejPosRozpr c4, c4v; Ieſli idźie o náukę/ y o przepowiadánie ſłowá Bożego/ wiemy iż ná to obráni byli Apoſtołowie od Chriſtuſá páná/ áby byli świádkámi/ doſkonáłymi/ tych rzecży ktore ſłyſzeli/ y widźieli NiemObr 35.

2. Wcześniejsze informowanie o czymś [czyje] (1): iſz ten Triwe [...] Papież [...] Pogáńſki/ miał wiádomość wſzytkich rzeczy z Diabelſkiego ſnaść przepowiádánia StryjKron 155.
3. Mówienie o tym, co się zdarzy w przyszłości; prorokowanie [w tym: czyje (3)] (4): Chryſtus [...] ſchodząc/ oznaymił vcżniom ſwoim rzecży wſzytkie przyſzłe/ ktore Piotr y Páweł w Rzymie opowiádáli/ y to ich przepowiádánie dla pámięći nápiſane ieſt. SkarJedn 93.
Wyrażenia: »przepowiedanie prorockie« [szyk 1:1] (2): RejPos 3v; Prorockie przepowiedánia wielki dowod prawdy więtſzy niżli cudá SkarKaz Oooo2b.

»przepowiadanie przyszłych rzeczy« (1): Ieſli kto ma dar prorokowánia/ lub przepowiádánia przyſzłych rzeczy/ lub wykłádánia piſmá: niechże go vżywa według práwidłá [...] wiáry WujNT 566.

Szereg: »prorokowanie lub przepowiadanie przyszłych rzeczy« (1): WujNT 566 cf »przepowiadanie przyszłych rzeczy«.
4. Podawanie tekstu do powtórzenia przez kogoś innego [czyje] (1): Pothym Arcybiſkup Mogutyńſki przynioſł kſięgi przecżed mu ſpoſob przyśięgi/ y przyśięgał zá przepowiádánim Arcybiſkupá. BielKron 232v.
5. Przypominanie czegoś [czego] (1): waſze przykázanié/ ieſt mi niepodobné/ Nic nie powiedácie/ coby mię cieſzyło/ Waſze kazanié/ ieſt mi przepowiedaniem zakonu MurzHist E4v.
6. Tekst umowy (1): TEż ſam Podſkárbi [...] będźie czynił wypráwy/ przepowiádánia [condictamina JanStat 308]/ ráchunki ludźi ſłużebnych/ [...] którym względem ſłużby [...] będźie co winno. SarnStat 412.

Synonimy: 1. kazanie, nauczanie, opowiedanie; 2. opowiedanie, praktykowanie, prorokowanie, zapowiedanie; 4. mowienie; 5. powtarzanie, przypominanie; 6. umowa.

Cf PRZEPOWIEDAĆ

LWil