[zaloguj się]
[pdf]

CHCIWIE (49) av

comp chciwi(e)j (8).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu.

Oznacza szczególną intensywność czynności; z odcieniem dodatnim lub ujemnym w zależności od kontekstu: bardzo, chętnie, skwapliwie, intensywnie, gorliwie; avide Mącz, Calep, Cn; cupide Mącz, Calag, Cn; cupienter, sitienter Mącz, Cn; admodum, ardenter, avare, avariter, aviditer, effuse, flagranter, sordide, valde, vehementer Cn (49): [Pczoła] Sẃym gárdłem go zápłáćiłá/ Iże ſie ták chćiwie mśćiłá. BierEz Lv, S3 [2 r.]; TarDuch C7v; BierRozm 16, 17; HistAl C4v; ábyſmy tym chćiwyey wſpomożenya y lekárſtwá ſſukáli KromRozm II k3; BibRadz I *6v; Chćiwie to rad vczynię OrzRozm R3, P2; BielKron 272v, 330v; Literas vorare, Chćiwie ſie vczić. Mącz 507d, 72c [2r.]; Náturá [...] cżłowieká tworzy/ ále nie chćiwiey męſzcżyznę/ niż białągłowę GórnDworz X7v, Cc7; iuż owſzem chćiwiey á łáſkáwiey będzie bronił tey wierney winnice ſwey RejPos 26v; PaprPan Z2v, [Gg]4v; ModrzBaz 22v; Calag 64a; CzechEp 87; ArtKanc F4; KmitaPsal A4; ZawJeft 24; Calep 115b; GrabowSet S4v; WitosłLut A6; VVLADZISLAVV WTOry [...] Chćiwie bráckiego prágnąc/ wygnan y z właſnego. KlonKr A3; á ty odbieżeć tego muśiſz/ eoś ták chćiwie zbierał. SkarKaz 552a; SzarzRyt Av.
a. Namiętnie, pożądliwie (4): gdy ſama pocżuie iże na niey ieſt mąż/ thedy ſie obroci na bok/ á kniemu ſie chciwie przytula FalZioł IV 30d; Potym wſzed do komnáty na łoże iey/ y pocżął ią chćiwie cáłowáć HistAl A4; GórnDworz Z5; Calep 39b.
b. Żarłocznie, łakomie; sitienter Mącz (12): Liſzká z kozłem w iednéy chwili/ Przyſzli k ſtudni áhy pili: A chćiwie śię tám wpuśćili/ Wyſtępu nie opátrzyli. BierEz H3v, S3v; Cżemu chciwie żrączi richley ſie nagie niż on czo potroſze pokarm bierze. GlabGad K3v, C7, H8v, 15, K3v; Oczko 20v.
Szeregi: »chciwie, (a) łakomie (a. łakomo)« [szyk 2 : 1] (3): przygadza ſye im to co głodnym/ iż co ſye im nágodźi/ to chćiwye á łakomo yedzą KromRozm II a3v; Mącz 397c, 489c.

»cheiwie i smaczno« (1): [zdrowie i apetyt] okaże żołądek [...] ieſli chćiwie y ſmáezno pokarm przyymuie Oczko 25.

Synonimy: bardzo, chętko, chętliwie, chętnie, chutko, chutliwie, chutnie, gorąco, gwałtownie, łakomie, nędznie, popędliwie, plugawie, silnie, skąpie, śmiele, wielmi.

Cf NIECHCIWIE

MM