« Poprzednie hasło: CHUTLIWOŚĆ | Następne hasło: CHUTNIE » |
CHUTLIWY (64) ai
comp chutliwszy (6).
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | chutliwy, chutliwszy | f | N | chutliwå, chutliwszå | n | N | chutliw(e) |
G | G | chutliw(e)j | G | |||||
A | chutliw(e)go, chutliwsz(e)go | A | chutliwą | A | chutliw(e) | |||
I | chutliwym, chutliwem | I | chutliwą | I | chutliwym, chutliw(e)m |
pl | ||
---|---|---|
N | m pers | chutliwi, chutliwszy |
A | m pers | chutliw(e), chutliwsz(e) |
subst | chutliw(e) | |
I | m | chutliwymi, chutliwszymi |
sg N m chutliwy, chutliwszy (11). ◊ A chutliw(e)go, chutliwsz(e)go (4). ◊ I chutliwym (2) GroicPorz, Mącz, chutliwem (1) BibRadz ◊ f N chutliwå, chutliwszå (11). ◊ G chutliw(e)j (2). ◊ A chutliwą (6). ◊ I chutliwą (4). ◊ n N chutliw(e) (3). ◊ A chutliw(e) (4). ◊ I chutliwym (3), chutliw(e)m (2); -ym Diar, WisznTr; -ym : -(e)m BibRadz (1 : 2). ◊ pl N m pers chutliwi, chutliwszy (4). ◊ A m pers chutliw(e), chutliwsz(e) (4). subst chutliw(e) (1). ◊ I chutliwymi, chutliwszymi (2).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.
- 1. Chętny, ochoczy, skłonny do czego, gorliwy
(50)
- a. Z oceną ujemną (1)
- 2. Łaskawy, uprzejmy, wdzięczny, życzliwy, kochający (12)
- 3. Pożądliwy, żądny czego (2)
chutliwy do czego (1): Snadźbyſmy do wſzytkiego z nich chutliwſze mieli PaprPan E2v.
chutliwy ku komu, ku czemu (9): Podobienći ieſt 1wowi ktory ieſt chutliwy ku porwániu BibRadz Ps 17/12; Mącz 288b [2 r.]; RejPos 349v; áby Chrześcijánie ku świątobliwości tego Sákrámentu chutliwſzy byli. KuczbKat 150, 270; RejPosRozpr [c4]; BielSjem 15; ArtKanc A3v.
W charakterystycznych połączeniach: chutliwy(-a, -e) myśl (2), prośba, staranie, umysł, wiara, wola (2).
»chutliwe serce« [szyk 3 : 3] (6): LubPs hh6v; BibRadz I *4 [3 r.], BielKron 414; idź s ſercem chutliwym/ Niewątpiąc nic WisznTr 28.
»pochopny i chutliwy« (1): ábychmy ſerce pochopne y chutliwe ku piſmam świętym przynoſili BibRadz I *4.
chutliwy k(u) komu (4): Ieſli tho v ćiebie vproſimy/ á chuthliwego ćię k ſobie poznamy/ żadny nakład/ żadna nędzá nam nie będzye cięſzka BielKron 393, 235; Mącz 389c, 423b.
chutliwy przeciw komu (1): Ták tedy chutliwi przećiw wam będąc [desiderantes vos]/ żądáliſmy wam vżycżyć nie tylko Ewánieliey Bożey BibRadz 1.Thess 2/8.
»przychylny a chutliwy« (1): áby zá żywothá ſwego ſpuśćił Ceſárſthwo z Rákuſkiego domu themu/ ku komu byli przychylni á chutliwi Rzeſzánie. BielKron 235.
»chutliwy a uprzejmy« [szyk 1 : 1] (2): BibRadz I *4; Defero tibi promptam et expositam voluntatem meam, Ofiáruyęć chutliwą á uprzeymą wolą ſwą. Mącz 325b.
chutliwy ku komu (1): Słyſząc to Achilles/ tym więcey był chutliwy ku pánnie BielKron 58.
Synonimy: 1. dobrowolny, gorliwy, gotowy, ochoczy, skłonny, skory, skwapliwy, skwapny, układny, ustawiczny; 2. baczny, miły, przychylny, przyjemny, uprzejmy, życzliwy; 3. chciwy, pożądliwy.
Cf CHĘTLIWY, CHĘTNY, CHUTKI, CHUTNY, NIECHUTLIWY
AL