[zaloguj się]
[pdf]

1. CZCZENIE (23) sb n

czczenie (16), czcienie (3), czcenie (3), tcienie (1); czczenie BielŻyw, Goski, SkarŻyw (5), Calep (3), WujNT (3); czcienie BierEz (2), GliczKsiąż; czcenie WujJud (2); tcienie KromRozm III; czczenie : czcenie Mącz (3 : 1).

Pierwsze e jasne, drugie pochylone (tak też Cn).

Fleksja
sg
N czczenié
G czczeniå
D czczeniu
A czczeni(e)
I czczeni(e)m, czczenim
L czczeniu

sg N czczenié (10); -é (3), -(e) (7). ◊ G czczeniå (2). ◊ D czczeniu (1). ◊ A czczeni(e) (2). ◊ I czczeni(e)m (1) GliczKsiąż, czczenim (1) SkarŻyw. ◊ L czczeniu (6).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu.

1. Poważanie, szacunek, wzgląd dla kogo; veneratio Mącz, Calep, Cn; observantia Mącz, Cn; reverentia Mącz; dignatio Calep; honoratio Cn (20): BierEz P; wybyera ſobye rzecżniki á Prokuratori/ kthorem onę ſwą rzecż mocno wręce dáye/ ktorą áby wygráli nie żáłuye im dolicżyc y doſypáć/ ſam ſie o nye nye tylko pyenyądzmi/ ále cżapką/ wſtániem/ cżcyeniem [...] á pokłonámi ſtára. GliczKsiąż N4; Mącz 389c, 479d, 485a; Calep 323b, 1109a.
Przysłowie: Tákie cżćienie iákie odzienie BierEz O4v.
a. Oddawanie czci Bogu, świętym lub przedmiotom kultu religijnego; celebratio Calep; adoratio, cultus Deo debitus, cultio, collatio honoris Deo Cn (12): Celebratio – Czczenię. Calep 177a.

czczenie kogo, czego (11): BielŻyw 114; KromRozm III E3v; Na śiodmym Powſzechnym Niceńſkim Concilium/ potwierdzono cżcenie y wzywánie Swiętych/ takież cżcenie Reliquiy y obrázow Swiętych WujJud 157v; O cżcżeniu ćiał y kośći S. ták mowi/ Cathecheſi illum. 18. SkarŻyw 279, 120, 502, 567; WujNT 60 [2 r.], 869.

W charakterystycznych połączeniach: czczenie ciał (2), kości (4), obrazu, świętych.

Szereg: »czczenie a uwielbienie« (1): więtſzą ſporę mie⟨li miedzi ſobą o cżczeniu á u⟩wielbieniu iednego Boga. BielŻyw 114.
2. Święcenie, świętowanie, uroczyste obchodzenie [czego] (1): Cżćżenie Niedzielne Goski ktv.
3. Częstowanie, podejmowanie [kogo] (1):
Wyrażenie: »czcenie gości« (1): Epularis, Gośćynny/Bieſiádny/ álbo to co ku potráwam á Czceniu goſći należy. Mącz 107b.
4. Wspomaganie [kogo] (1): Zywot świętey Romule dziewice y Mniſzki [...] z vpominánim do cżcżenia vbogich y cżynienia iáłmużny SkarŻyw 589.

Synonimy: 1. cześć, raczenie, szanowanie, ważenie; 2. święcenie; 3. bankiet, biesiada, czestowanie, cześć, czta, gościna, kołacyja, uczta.

Cf 1. CZCIĆ

AL